İlköğretim çocuğuna ‘klasik’ şiddeti

MİLLİ Eğitim Bakanlığı, Türk ve dünya klasikleri arasına girmişse, bu kitapların herhangi bir değerlendirme ya da seçime gerek duymadan okullarda kullanımına izin veriyor. Bu da, şiddet içeren bazı kitapların ilköğretim öğrencilerine okutulmasına neden oluyor. ‘Kırmızı Ayakkabılar’ da bu tür kitaplardan birini oluşturuyor. Kırmızı Ayakkabılar adlı kitaptaki bazı hikayeler neredeyse gerilim romanı kadar şiddet unsuru içeriyor. Bunlardan bazı örnekler şöyle:

- Yavaş yavaş, döşemenin donmuş kanla kaplı olduğunu, bu kanların içinde de duvarlara asılmış birçok kadın ölüsünün yansıdığını görmüş. Mavi Sakal’ın evlendiği, birbiri ardına boğazladığı kadınlarmış bunlar! Zavallıcık korkusundan neredeyse ölecekmiş.

- Odanın anahtarında bir kan lekesi. Bir iki kere kurulamış, ama kan bir türlü çıkmıyormuş; Yıkamış, kumla ovmuş, fakat bütün emekleri boşuna gitmiş. Bir türlü çıkmamış kan. Zira anahtar sihirliymiş. Bir tarafın kanı temizlenince öbür taraftan gene kan çıkıyormuş.

-Pekala hanımefendi, gireceksiniz oraya, gördüğünüz kadınların yanında siz de yerinizi alacaksınız. Ölmeniz gerek demiş, hem de şimdi.

KIRMIZI AYAKKABILAR’DAN: Bu satırlar, ilköğretim iki ve üçüncü sınıf öğrencileri için hazırlanmış, ‘Kırmızı Ayakkabılar’ adlı hikaye kitabında yer alıyor. Kitaptaki şiddet unsurları, sadece bu hikayedekilerle sınırlı kalmıyor. Vebaya yakalanmış hayvanların işledikleri günahlar yüzünden nasıl vahşice parçalanıp, öldürüldüğüne de kitapta yer veriliyor. Bahçede yediği yeşillik yüzünden vahşice öldürülüp, Tanrı’ya kurban edilen eşeğin öyküsü de, bu kitaptaki ‘Mavi Sakal’ gibi sekiz yaşındaki çocukların okumasında sakınca görülmemiş hikayeler arasında yer alıyor. Şiddet, sadece özel yayınevlerinin değil, Milli Eğitim Bakanlığı’nın ‘Dünden Bugüne Ezop’ gibi çocuklar için hazırladığı kitaplarda bile bulunabiliyor.

KLASİKSE SAKINCASI YOK: Arkadaşımız Ayşegül Akyarlı’nın araştırmasına göre, ilköğretim öğrencileri için hazırlanan bu tür kitapların Mili Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Başkanlığı’nın 2559 numaralı tebliğine uygun olması gerekiyor. Bu tebliğ, Türk ve dünya klasiklerinin herhangi bir değerlendirme ya da seçime gerek duyulmadan okullarda kullanımına izin veriyor. Yani, şiddet içerse de kitap klasikler arasındaysa, çocuklara okutulmasında sakınca görülmüyor. Yayınevleri de, istediği klasiği, istediği yaş grubundaki çocuklar için hazırlayabiliyor.

KİŞİLİKLERİ ETKİLENİYOR: Çocukların okudukları kitaplarda yer alan öğeleri nasıl yorumlayacağını önceden bellirlemenin mümkün olmadığını savunan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Psikolojisi Bölümü’nden Prof. Dr. Melda Akçakın, ‘Özellikle 8-9 yaş grubundaki çocuklar, kolay etkilendikleri için şiddet içeren kitapların okutulması, sakıncalı. Kişilik gelişme dönemindeki bu yaş grubundaki çocuklar için seçilen kitapların da pozitif olmasına özen gösterilmeli’ dedi.