İhtilaflı dosyaların temizlenmesi

Gerek programındaki bilgilerden gerekse yetkililerin açıklamalarından, AK Parti'nin 'ihtilaflı dosyaların temizlenmesi' yönünde en kısa zamanda bir düzenleme yapacağı anlaşılıyor.

Şu anda, vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri ve Danıştay'da, vergilerle ilgili yaklaşık 130 bin 'ihtilaflı vergi davası' ve bununla ilgili dosyalar var. Yargıya intikal eden vergi uyuşmazlıklarıyla ilgili olarak, yapılmış iki ayrı araştırma var.

- Birincisi, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi araştırma görevlilerinden İsmail Engin ve Fatih Saraçoğlu'nun araştırması. Danıştay'da binlerce dosyayı taramak suretiyle yaptıkları tespitlere göre, vergi ihtilaflarının yaklaşık yüzde 90'ı mükellef lehine sonuçlanıyor. Başka bir anlatımla, her 100 vergi davasının; 90'ını mükellef, 10'unu da maliye kazanıyor.

- İkincisi ise, Maliye Bakanlığı hesap uzmanlarından, Nazmi Karyağdı'nın yaptığı benzer sonuçları yansıtan bir araştırma. Hesap Uzmanları Kurulu Başkanı'nın da sunuş yazısı ile birlikte kitap olarak basılan araştırmaya göre, ihtilaflı dosyalarla ilgili tablo yazımızdaki gibi.

MALİYE ZATEN KAYBEDİYOR

Vergilerle ilgili ihtilafların, yaklaşık yüzde 80'i 'uzlaşma' yoluyla idari aşamada, kalanı ise yargı aşamasında çözüme kavuşturuluyor.

Ayrıntılı tablolarını 'Vergi İhtilafları ve Çözüm Yolları, Kasım-2002' kitabımızda bulabileceğiniz araştırmaların sonucuna göre, yargıda, vergilerle ilgili ihtilafların, yaklaşık yüzde 90'ı mükellef lehine sonuçlanıyor. Bu oran bazılarında yüzde 99,9'a bile ulaşıyor.

Şu anda, vergi ile ilgili yaklaşık 130 bin ihtilaflı dosya var. Bunların tutarı da katrilyonlarca lira ile ifade ediliyor. Sekiz ay önceki önerimiz şuydu;

'Nasıl olsa, vergi davalarının yüzde 90'ı mükellef lehine sonuçlanıyor. Gereksiz yere, mahkemelerde uğraşmanın anlamı yok. 'Vergi barışı' ile ilgili bir yasa çıkartılsın. Bu yasanın, ihtilaflı dosyalarla ilgili maddesinde de, şöyle bir düzenleme yapılsın;

- Vergi mükellefleri, bir dilekçe ile [ihtilaflarından vazgeçtiklerini] bildirsinler,

- Bu dilekçelerinde, ihtilaflı vergiyi 18 ay içinde ikişer aylık [taksitler halinde ödeyeceklerini belirtsinler],

- Bu başvuruyu yapanların, ihtilaflı vergileriyle ilgili gecikme faizi ve vergi cezalarının tamamı, vergi aslının ödenmesine bağlı olarak kaldırılsın. Duruma göre, vergi aslında da düşük oranlı bir indirim yapılabilir.

- Bu uygulamadan, henüz dava açılmamış ihtilaflı tarhiyatlar da yararlansın.

- Vergi incelemesi ya da takdir komisyonu aşamasındaki dosyalarda da, incelemenin tamamlanması ya da takdir işleminin yapılmasından sonra, aynı uygulamadan yararlandırılsın.

- Yukarıda belirtilen mükelleflerle ilgili, Vergi Usul Kanunu'nun 359. maddesine göre açılacak ya da devam eden 'kaçakçılık suçu' davaları da, (sahte fatura düzenleyenler ve hayali ihracatçılar hariç) vergilerin ödenmesi koşuluna bağlı olarak, işlemden kaldırılsın.'

Yukarıdaki öneriyi sekiz ay önce yaptık. Şimdi gerçekleşmek üzere. Nitekim, IMF'de yıllardır 4 katrilyon TL. civarında olan ihtilaflı dosyaların temizlenmesini istiyor (Bkz. IMF Turkey, The Agenda for Tax Reform - The Next Steps, Sept. 2000, s.161).

İhtilaflı dosyaların temizlenmesi, hem Devlete büyük bir gelir sağlayacak hem de vergi mükellefinin taze bir moral ile, dört elle işine sarılmasına ve daha çok kazanıp daha çok vergi ödemesine olanak sağlayacak...