Zeugma mozaikleri kitap oldu

A Turizm Yayınları'nca, ilk aşamada bin adet bastırılan ve turizm sezonunda yeni baskısının yapılacağı ifade edilen kitapta en ilgi çekici noktayı, şimdiye kadar ''Çingene Kızı'', ''Yer Tanrısı Gaia'' ve ''Büyük İskender'' olarak da tanımlanan mozaiğin, Şarap Tanrısı Dionysos'un müridesi Maenad olduğunun belirtilmesi oluşturuyor.

Arkeolog Mehmet Önal, A.A muhabirine yaptığı açıklamada, kitabın, Müze Dostları Derneği'ne gelir sağlamak amacıyla müzeyi ziyarete gelenyerli ve yabancı turistlere 50 milyon lira karşılığında satıldığını belirterek, ''Kitapta bilimsel bir dil kullanılmadı. Bilimsel bir yayından çok, müze ziyaretine gelenleri, mozaikler konusunda bilgilendirmeyi amaçladık'' dedi.

MAENAD

Kamuoyunda, Çingene Kızı olarak tanınan Maenad'ın, Şarap Tanrısı Dionysos'un müridesi olduğunu savunan Önal, şu değerlendirmeyi yaptı:

''Maened, şenliklere katılıp çılgınca, kendinden geçercesine dans eder. Başının sol üst bölümündeki asma figürleri, bu düşüncemize kaynak oluşturuyor. Üzüm ve bağcılık, Dionysos ile ilişkilendirilir. Saçını alnının üzerinden saran ve ensede topuz gibi toplanan örtü ve büyük küpeler, Maened'i betimliyor. Yer Tanrısı Gaia'nın bu tür başlığı ve küpeleri olmaz.

Mozaiğin en önemli özelliği, gözbebeklerinin yerleştirilmesindeki sanatkarlıktır. Mozaiğe ne taraftan bakılırsa bakılsın, 360 derecelik perspektif içinde bakana bakıyor olmasıdır. Bu mozaikten 1300 yıl sonra yapılan Mona Lisa tablosunda da aynı özellik var. Mozaiğin, Zeugma'nın diğer mozaikleri gibi sanat değeri çok yüksek. Bu mozaik hangi adla bilinirse bilinsin, Zeugma mozaiklerinin sembolü haline gelmiştir.''

ZEUGMA MOZAİKLERİNİN ÖZELLİKLERİ

Zeugma mozaiklerinin, Fırat Nehri'nden toplanan renkli doğal taşlardan yapıldığını ve 5-6 milimetre ebadında kesilerek yan yana dizilme yöntemiyle hazırlandığını anlatan Önal, sözlerini şöyle sürdürdü:

''Mozaik sanatçısı açık mavi, açık ve koyu yeşil, turuncu gibi renkleri doğada bulamayınca, bu renkleri camdan yaparak mozaiğini tamamlamış. Zeugma mozaik ustaları içerisinde Samsatlı Zosimos ile Kointos'un eserleri birer harika... Zeugma mozaiklerinin çoğunun, Antakya ve Tunus müzelerinde örneği yok. Bu da Zeugma mozaik ustalarının kendi sanat anlayışlarını yarattıklarını gösteriyor.

Zeugma mozaiklerinde genel olarak mitolojik konular işlenmiş. Zeugma ve çevresindeki kentlerde sevilen Şarap Tanrısı Dionysos betimli çok sayıda mozaik bulundu. Mozaikler, o dönemde Zeugma ve çevresinde bağcılığın yoğun yapıldığını, ticaret kenti Zeugma'nın refah içinde olduğunu da açıkça gösteriyor. Mozaikler, Roma sanatının doruğa ulaştığı II.-III. yüzyılda yapılmış, oldukça kaliteli, şaheserler olarak günümüze ulaşmıştır.''

IŞIK-GÖLGE OYUNU DA İŞLENMİŞ

Mozaiklerin figürlerindeki hareketlilik, canlılık özelliğiyle eşsiz olduğuna dikkati çeken Önal, bütün renk ve tonların kullanıldığını, ışık-gölge oyununun da unutulmadığını ifade etti.

Zeugma'nın Fırat kıyısında olması dolayısıyla ''Fırat Nehir Tanrı ve Tanrıçaları, Genç Nehir Tanrı ve Tanrıçaları''nın da betimlendiğinibildiren Önal, bereketle ilgili figürlerin, bordür olarak işlendiğini ve bu bordürlerin günümüzde rahatlıkla çeyizlik eşyalara işlenebilecekgüzellik içerdiğini kaydetti.

Mozaiklerin Roma dönemindeki yemek, yatak ve dinlenme odaları, dinlenme amaçlı sığ havuz ve çeşme haznelerinin tabanlarında kullanıldığına işaret eden Önal, dönemin saray, ev ve tapınak ve tiyatro sahnesi mimarisini de mozaiklerde görmenin mümkün olduğunu belirtti.

Önal, Zeugma mozaiklerinin bilimsel yayınının, Gaziantep ArkeolojiMüzesi ve Fransız mozaik uzmanı Prof. Dr. Jean Pierre Darmond tarafından hazırlandığını ve yayımlanacağını da sözlerine ekledi.