Zerdeçal bitkisinin faydası nelerdir? Hangi rahatsızlıklara iyi gelir?

Zerdeçalın cins adı olan Curcuma eski Roma’da safranın karşılığı olan korkum kelimesinden gelir, safran daha pahalı ve daha ince bir lezzeti olan bir bitkidir. Hinduizm’in en eski kutsal yazıları olan Vedas’ta zerdeçaldan saflık ve temizlik belirtisi olarak bahsedilir. Günümüzde bile, ortodoks Hindu gelin ve damatlar haldi –zerdeçalın Hintçe’deki karşılığı-denilen törende yerlerini alırlar, bu törende evlilik yeminini etmeden önce gelin ve damadın yüzleri ve elleri zerdeçal hamuruyla kaplanır. Şifalı bir bitki olarak zerdeçal Hindistan, Çin ve bazı güneydoğu Asya kültürlerinin derinliklerinde yerini almıştır. Batı bitkisel tıbbında birçok sindirim rahatsızlığı ve başka hastalıklar için etkili ve güvenilir bir anti enflamatuvar tedavisi olarak kullanılır.

Anavatanı Hindistan ve Endonezya olan zerdeçal, Hint ayurvedik tıbbında ve Unani geleneksel tıbbında en az 2500 yıldır sindirim ve karaciğer rahatsızlıkları, deri enfeksiyonları ve tahrişleri, artirit tedavisinde kullanılmaktadır. Çin’de geleneksel bitkisel tıp uygulayıcıları karın ağrısı, sarılık ve adet sorunları için zerdeçalı tavsiye etmişlerdir. Eski Yunanlılar bitkiyi tanıyorlardı, ama zerdeçal hiçbir zaman Yunan ve Roma tıbbının bir parçası olmadı. Batı bitkisel tıbbında zerdeçala olan
ilgi Alman bilim insanlarının bitkinin tedavi edici özelliklerini araştırmaya başladığı 20. yüzyılın ortasında başladı. Günümüzde zerdeçal sindirim ve karaciğer sorunları, eklem ağrıları ve deri rahatsızlıkları için kullanılır. Bitki uzmanları hazımsızlık ve ishalin yanı sıra Crohn ve ülserativ kolitis gibi enflamatuar bağırsak hastalıkları için tavsiye ederler. Egzama ve sedef hastalığı gibi deri hastalıkları için, kardiyovasküler hastalıkların ve kanserin önlenmesinde ve kan kolesterol seviyesinin düşürülmesinde de ayrıca kullanılır.

Hangi tarihlerde nasıl kullanıldı?

M.Ö 650; Kil tabletler zerdaçalı baharat, mide toniği ve boya bitkisi olarak tanımlamaktadır.

m.s. 1280; Marco Polo Çin yolculuğu notlarında zerdeçaldan bahseder.

1815; Fransız kimyacılar Vogel ve Pelletier zerdeçaldan kurkumin elde ettiler.

1971; Zerdeçalın iltihap önleyici etkileriyle ilgili çalışmalar başladı.

Curcuma cinsinin 50 türünün anavatanı Güneydoğu Asya’dır. Zerdeçal boğumlu ve parmağa benzeyen ve tazeyken parlak turuncu renkli köksap bölümleriyle kolaylıkla tanınır; kurutulup toz haline getirildiğinde sarı-turuncu bir renk alır. Boyu 90-180 cm arasında değişen çok yıllık, ama çoğunlukla tek yıllık olarak yetiştirilen bir bitkidir. Yapraksı filizleri dikkati çekici kıvrılmış kılıflarla çevrelenmiş 10 alt yaprağa ayrılır. Kare ve mızrak şeklindeki yaprak ayalarının üst tarafları koyu yeşildir. Yaprağın alt tarafı güneşe tutulursa bitkinin özünü içeren benekler görülebilir. Yaprakların boyu 70 cm, eni de 17 cm’e ulaşır. Çiçekler silindir şeklindeki çiçek kümelerinde yoğunlaşır. Spiral şeklinde dizilen beyaz-sarı renkli damarlı çiçekler bir defa açar. Çiçekler asal tohum üretmez.

Yetişme Alışkanlıkları
Zencefil gibi zerdeçalı da belirli bir kökene dayandırmak zordur. Güney Asya kökenli olabilir, ama Hindistan’da ve Endonezya’nın Doğu Java bölgesinde yabani olarak bulunmaz. Kısır bir bitki olan ve yaşayabilen tohum üretemeyen bu bitkinin yüzyıllar içinde vejetatif çoğalmayla yayıldığı düşünülmektedir. Günümüzde Hindistan zerdeçalın bir kültür bitkisi haline getirilmesinin merkezi olarak görülmektedir. 7. yüzyıldan önce Çin’e ve 8. yüzyılda da Doğu Afrika’ya götürülmüştür. 13. yüzyılda Batı Afrika’da yetiştiriliyordu. İspanyollar 18. yüzyılda zerdeçalı Jamaika’ya götürdüler.

Ekim ve Hasat

Zerdeçal tomurcuklu köksapların ayrılmasıyla çoğalır. Bu kardeş köksaplar, ana köksaptan ayrılır ve çoğalma için kullanılır. Zerdeçal sıcak hava ve nemli koşulları sever. Gevşek, gevrek ve verimli, organik madde açısından zengin, hafif asidik bir toprağı sever. Zerdeçal şifalı bitki satan yerlerden satın alınabilir. Dünyadaki zerdeçal arzının büyük kısmı Çin ve Hindistan’ın tropikal bölgelerinden
sağlanır.

Tedavi Amaçlı Kullanımı

✚✚ Enflamatuar bağırsak hastalığı
✚✚ Eklem iltihabı

Bu eski baharat pazarların en çok aranan bitkilerinden biridir. Hayvanlarda yapılan araştırmalar zerdeçalın Alzheimer hastalığına karşı koruma sağladığını göstermiştir. Bilim insanları zerdeçaldaki sarı renkli aktif kurkumin bileşenlerinin beyinde plak birikmesini engellediğini keşfetmişlerdir. Beta amyloid olarak bilinen yıkıcı protein parçaları hafıza kaybına yol açan Alzheimer hastalarının beyninde plaklar oluşturur. Yakın zamanda insanlar üzerinde yapılan çalışmalar da zerdeçalın bu etkisini onaylar niteliktedir. Zerdeçalın vücuttaki, özellikle sindirim borusundaki, iltihabı azaltmaya yönelik özel bir etkisi vardır. Kurkuminin, Crohn hastalığı ve ülseratif kolitis hastalıklarının belirtilerine iyi geldiği kanıtlanmıştır. Bu rahatsızlıkların hepsi enflamatuar bağırsak hastalığını işaret eder. Günde 1 ya da 2 gram kurkumin verilen hastalarda belirtilerin azaldığı ve iltihabın bütünselliğinde bir azalma olduğu görülmüştür.

Kurkumin kolon kanserine karşı da koruma sağlar. Familyal adenomatöz polipozis (FAP) –sonunda kolorektal kansere yol açan yüzlerce iyi huylu tümörün kolonda oluşumuyla karakterize olan bir hastalık- rahatsızlığı olan hastalarda yapılan küçük bir pilot araştırmada olumlu sonuçlar alınmıştır. 480 mg kurkumin ve 20 mg kuersetin karışımı günde 3 defa ağızdan alındığında tümörlerin sayısı ve çapı 6 aylık bir sürede ve % 60 oranında azalmıştır. Johns Hopkins Üniversitesi’nde daha geniş çaplı bir araştırma yapılmaktadır. Dünyanın farklı yerlerindeki araştırmacılar zerdeçala ciddi bir ilgi göstermektedir.

Birleşik Devletler’deki Ulusal Sağlık Enstitüsü zerdeçal ve kurkuminin kolorektal kanser, pankreas kanseri, Alzheimer, sedef hastalığı, inflamatuar bağırsak hastalığı (IBD), hassas bağırsak sendromu (IBS) ve eklem iltihabına karşı etkileri üzerine çalışmalar yürütmektedir.

ŞİFALI BİTKİLER ANSİKLOPEDİSİ İSİMLİ KİTABI SATIN ALMAK İÇİN TIKLAYIN

Kullanım Şekli

ÇAY: 2 bardak kaynar suya 1 çay kaşığı zerdeçal ekleyip 10 dakika demleyin. Süzün. İsterseniz bal ya da limon ekleyebilirsiniz.

KAPSÜLLER: Günde 2-3 gram zerdeçal vücut için 60-100 mg kurkumin sağlar.

STANDARDİZE EDİLMİŞ EKSTRE: Kurkumin seviyesini aynılaştırmak için belirli bir seviyeyi garanti eden ekstreyi satın alın (bazı etiketlerde kurkuminoid olarak da yazılır). Günde 1 ya da 2 gram kurkumini 2-3 doza bölerek kullanabilirsiniz.

Uyarılar
zerdeçal tüketiminde sağlığa aykırı bir yan yoktur. Bilim insanları günde 12 grama kadar zerdeçal tüketiminin vücut tarafından tolere edileceğini göstermişlerdir. Fazla miktarda zerdeçal/kurkumin alan bazı insanlarda hazımsızlık görülmüştür.