Zemin haritası kılavuzu

Evinizin bulunduğu zeminin sağlam olması depremde önemli bir avantaj. Ama asla tek başına yeterli değil. Önemli olan binanın proje ve zemine uygun olarak sağlam yapılmış olması.

Büyükşehir Belediyesi'nin hazırladığı, ilçelerin 5000 ölçekli zemin haritalarını yayımlamaya devam ediyoruz. Bugüne kadar Bahçelievler, Tuzla, Maltepe ve Pendik ilçelerinin zemin haritalarını yayımladık. Bu noktada uzmanların ‘‘Zemin değil bina yıkılır’’ uyarısını dikkate almak gerekiyor. İşte evinizin zeminini öğrenirken dikkat etmeniz gerekenler...

5000'den 25000'e:

Bugüne kadar yayımlanan haritalar, 5000 ölçekli paftaların birleştirilmesiyle oluşmuş 25000 ölçekli haritalar. Çünkü en küçük ilçenin zeminini incelemek için bile en az 5-6 tane 5000'lik pafta gerekiyor. Büyük bir ilçede pafta sayısı 20'yi aşıyor. Bu nedenle 5000'lik paftalar 25000 ölçeğe dönüştürülerek her ilçenin genel bir jeoloji haritası çıkarılıyor.

Yerleşime uygunluk:

5000 ölçekli haritalar daha sonra tek tek şehir planlamacılarının anlayacağı şekle yani yerleşime uygunluk haritalarına dönüştürülüyor. Bugüne kadar yerleşimi tamamlamış ilçeler için yapacak birşey yok. Ama yerleşime yeni açılan ya da açılması düşünülen bölgeler için bu haritalar çok önemli. Çünkü bundan böyle şehir planlamacıları yerleşim alanlarını bu haritalara göre belirleyecek. Bir başka deyişle dolgu alanları, su seviyesi yüksek bölgeleri, taşıma kapasitesi düşük yerleri önündeki haritadan görebilecek.

Sağlam zeminde de sorun olabilir:

Yerleşime uygunluk haritaları çıkarılırken iyi, orta ve zayıf zeminler 5000 ölçeğinde daha ayrıntılı inceleniyor. Bu incelemede sağlam zeminde bile sorunlu bölgeler olduğu görülüyor.

Apartmandan apartmana değişir:

Aynı zemin üzerinde de farklı özellikler görülebiliyor. Bazen sokaktan sokağa, bazen de apartmandan apartmana bile zemin özellikleri değişebiliyor. Bunun nedeni toprağın bölge bölge ayrışma, eğim ve yeraltı suyu değerlerinin farklı olması. Bunun dışında sağlam zeminlerin de birtakım kusurları olabiliyor. Mesela kayalık bir arazide kırılma zonları bulunur. Eviniz bu kırılma zonunun üzerine rastladıysa sorununuz var demektir.

Sondaj şart:

Bu tip problemleri aşmanın tek yolu her bina için sondajla ayrıntılı zemin incelemesinin yapılması. Bu yolla evinizin altında çukur, mağara, ayrışma, kırılma zonu olup olmadığını ya da yeraltı suyunun kaç metre altınızdan geçtiğini öğrenmiş oluyorsunuz.

Zemine uygun inşaat:

Tabii yalnız öğrenmek yetmiyor. Binanın üzerine oturacağı zemine uygun olarak inşa edilmesi gerekiyor. Aslında günümüz inşaat teknolojisi her türlü zemine hatta bataklığa bile inşaat yapmaya imkan veriyor. Önemli olan zemini tanımak. Bu da basit bir matematik hesabına dayanıyor. Her zeminin yük taşıma kapasitesi farklı ve belli. Mesela bir zeminin santimetrekaresinin bir kilo taşıyabildiğini düşünelim. Kaba bir hesapla bu zeminin üstüne 100 metrekarelik bir yapı yapacaksanız bunun ağırlığı yalnızca bir ton olmak zorunda.

İyi zemin avantaj ama:

Daha hayati olan binanın sağlamlığı. Binanız sağlam ve zemine uygunsa deprem gele hoşgele. Sağlam zemin tek başına yeterli olsaydı, İstanbul'un sağlam semtleri olarak bilinen Şişli ve Sarıyer'deki okullar Avcılar ve Bağcılar'dan daha çok hasar görmezdi.