YaÅŸlılığın sırrı çözüldü

 

Lancet dergisindeki habere göre, kadınların iki, erkeklerinse bir tane kopyasına sahip olduÄŸu x kromozomu, kalıtımın belirli kısımlarının uzunluÄŸunu belirliyor. Kromozomların ucunda yer alan telomer denilen bu kısımların yaÅŸlanma sürecinde kilit rol oynadığı tahmin ediliyor. Buna göre, telomerlerin uzunluÄŸu, ömrün uzunluÄŸuyla doÄŸru orantılı.Â

 

DoÄŸumda 20 bine kadar yapı taşından oluÅŸabilen kromozomların ucundaki telomerler, zamanla her hücre bölünmesiyle kısalıyor. Telomerbelirli bir kısalığa ulaÅŸtığı zaman, hücre bölünemiyor ve ölüyor. Telomerlerin uzunluÄŸuysa kiÅŸiden kiÅŸiye deÄŸiÅŸiyor.Â

 

Leuven Ãœniversitesi'nde görevli bilim adamı Jan Staessen ve ekibinin ikizler üzerinde yaptığı araÅŸtırmada, telomer uzunluklarının kalıtsal olduÄŸu belirlendi.Â

 

Kalıtım yolunu tespit etmek için 64 çiftin telomerlerini çocuklarınınkileriyle karşılaÅŸtıran bilim adamları, anne, kız çocuk veerkek çocuk arasındakiyle baba ve kız çocuk arasındaki telomer uzunluklarının birbirine benzediÄŸini belirlediler. Baba ve erkek çocukların telomerleri arasındaysa herhangi bir benzerlik görülmedi.Â

 

Verileri Mendel'in çaprazlama yasaları yardımıyla deÄŸerlendiren bilim adamları, ÅŸu sonuca vardı:Â

 

Elde edilen tablo, sadece x kromozomunun telomer uzunluğunu aktarması durumunda ortaya çıkabilir. Kız çocukları, hem anneden hem hem de babadan x kromozomu aldığı için, telomer uzunlukları hem anneye hem de babaya benziyor. Erkek çocuklarsa anneden x kromozomu babadan da y kromozomu aldığı için, telomer uzunluğunu sadece anne belirliyor.