Yaşlanmanın sırrı uzayda çözülecek

NASA'nın efsane astronotu John Glenn'in 36 yıllık aradan sonra yapacağı ikinci uzay seferi için geri sayım başladı. 77 yaşındaki Glenn üzerinde uzay ortamında yapılacak deneylerde şu sorunun yanıtı aranacak: ‘‘Uzay yolculukları ve yaşlılık, insan vücudu üzerinde neden aynı etkilere yol açıyor?’’ Eğer sorunun yanıtı bulunursa, insan ömrünü uzatmak mümkün olabilecek.

Astronot John Glenn'in 1962 yılındaki ilk seferi ABD için ölüm-kalım meselesiydi. Sovyetler Birliği uzaya ilk insanlı uçuşu gerçekleştiren süpergüç olmuştu ve ABD'nin geri kalmaması gerekiyordu. İşte Glenn bu şartlarda, Mercury roketiyle uzaya gitti ve dönüşte Friendship 7 kapsülünün içinde okyanusa indi; ülkesinde kahraman oldu.

Sonra senatör olan John Glenn'in 77 yaşında yapacağı ikinci uzay seferi ise tamamen bilimsel amaçlı. Discovery uzay mekiğiyle, altı kişilik ekip eşliğinde 29 Ekim'de uzaya gidecek olan Glenn, yerçekimsiz ortamda çeşitli deneylere tabi tutulacak. Bu testlerde, uzay ortamının, insanda neden yaşlanma etkilerinin benzeri etkiler yarattığı sorusunun yanıtı aranacak.

PROTEİN EKSİLMESİ:

İnsan vücudu yaşlandıkça kaslarda protein kaybı meydana gelir ve bunun sonucunda kas erimesi ortaya çıkar. Uzaya giden astronotların da bir miktar kemik ve kas kaybına uğradığı biliniyor. Bilimadamları, belirli hormonların salgılandığı stres durumunda bu erime sürecinin hızlandığını düşünüyor.

KAS TESTİ:

Glenn'e uçuştan önce iki, dünyaya varıştan sonra yedi kez kas ölçümü uygulanacak. Ölçüm sonuçları, genç astronotlardan alınan verilerle karşılaştırılacak.

KALBE YAKIN TAKİP:

John Glenn'in kalbi sefer boyunca gözlem altında tutulacak. Belirli faaliyetlerde bulunurken, kalp atışlarında bir düzensizlik meydana gelip gelmediği tespit edilecek. Yaşlı insanların kalp atışlarında, gençlere oranla daha fazla düzensizlik meydana geliyor. Bilimadamları şimdi de aynı süreci yerçekimsiz ortamda gözlemek istiyorlar.

DENGESİZLİK:

Glenn ve üç astronota uçuştan önce ve sonra denge testi uygulanacak. Yerçekimsiz ortamın hangi oranda dengesizlik yarattığı tespit edilecek. Yaşlı insanlarda denge sorunu olduğu için, Glenn'deki dengesizliğin daha fazla değerde çıkması bekleniyor.

UYKU BOZUKLUĞU:

Astronotların vücudu ışığın devrine uyum sağlayamadığı için, gerektiği kadar uyku uyuyamıyorlar. NASA bu problemi çözmek için John Glenn'e test uygulayacak. Uyku sırasında beyin dalgaları elektrotlarla izlenecek. Ayrıca küçük bir termometre ve verici içeren bir hap yutacak; böylelikle vücut ısısı her 15 saniyede bir ölçülecek. Bu deneyden elde edilecek sonuçlarla, yeryüzüne dönüşte uykusuzluk çeken astronotların sorununa çare bulunması bekleniyor.