Yasayla gerçek arasında uçurum var

Bir bina yapmak ağır bir bürokrasi gerektiriyor. Sadece bu durum bile herkesi kaçak inşaata teşvik ediyor. İş öyle bir halde ki, hiç kimse binasını yasal düzenlemelere uygun yapmıyor. Sistem her yerinden kaçak veriyor.

İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi depremde yıkılan binaların tek suçlunun müteahhitler olmadığını belirtti.

Bu bir zincir. Zincirin başı devletle başlıyor. Belediye, Bayındırlık Bakanlığı. Sonra denetimciler, mal sahibi, müteahhit, mimar, inşaat, makina ve elektrik mühendisleri, jeolog, jeofizikçi, şehir planlamacıları, kalfalar, malzemecilere kadar gidiyor.’’

‘‘Bu sistemde iyi niyetli insanlar dahi kaçak yapı yaptırmayı daha uygun görüyor. Harç dahi yatırmıyorlar. Zaten affediliyor. Zor kanun ve bürokratik şartları halkın önüne koyduğunuz zaman uygulatamıyorsunuz. Bürokrasinin sadeleştirilmesi ve sakinleşmesi lazım.’’

İşte kuralına göre inşa edilmiş bir yapıda başlangıçtan en son aşamaya kadar izlenmesi gereken prosedürden yalnızca birkaç aşama:

Arsaya imar şartlarına göre konut yapılabilmesi için arsa sahibi belediyeden bir belge alır.

Mal sahibi arsaya uygun proje yapılması için uzman arar. Bulduğu uzman kişi çoğunlukla mimar olur.

Mimara yapının mimari yerleşimini çizdirir. Mimarın bu çalışmayı inşaat mühendisi ile yapması gerekir.

İnşaat mühendisi statik hesapları ve betonarme yapılanmasını ister.

Mal sahibinin arsanın zemin yapısını jeoteknik özelliklerini meydana çıkartması gerekir. Bu, zeminin taşıyacağı yükün ne kadar olduğunu bulmak içindir. Zeminin cinsi yumuşak-sert toprak, kaya ya da balçık mı tespit edilir.

İnşaat mühendisi ile mimar yapının en ideal şekillenmesini birlikte yapmalıdır.

Artık projeye başlanabilir.

Mimar, inşaat mühendisi dışında, binaya elektrik bağlamak için elektrik mühendisi ile pis-temiz su tesisatı için makina mühendisiyle birlikte çalışır.

Proje onaylandıktan sonra trafo belgesi, İSKİ onayı çıkartılır.

Bağlı olunan belediyeye gidilir. Belediye kabaca binanın arsa sınırı içinde oturup oturmadığını, kat yüksekliği gibi imar şartlarına sadık kalınıp kalınmadığına bakar ve temel ruhsatı verir.

Belediyeye binanın ne kadar sürede yapılacağı bildirilir. İnşaatı denetlemesi için kontrol mühendisi bulunur. Mühendisin ücretini mal sahibi öder.

Temel için İSKİ, PTT, elektrik idaresi gibi kurumlardan izin alınır. (Mevcut şebekeler bu yolla korunuyor.)

Toprak açılıp, temel atılıp zemin seviyesine çıkıldığında belediyeden temel üstü ruhsatı alınır.

Fenni mesul üst kat çıkmak için belediyeye başvurup temel üstü ruhsatı ister. (Birkaç belediye dışında hiçbir belediyede böyle bir birim yok.)

Yasalarda standart malzeme kullanılması ve kullanılan her malzemenin belgelenmesi gerekir.

Bina tamamlandıktan sonra mal sahibi veya müteahhit yapının artık kullanılabilir hale geldiğini belediyeye bildirir.

Ancak İstanbul'da resmi rakamlara göre konutların yüzde 70'inin resmi oturma izni yok. Müteahhidin, mal sahibinin sorumluluğu da satış gerçekleştiği anda kalkıyor.

Sonu olmayan kırtasiye

Belediyelerin bina yapılırken istedikleri evrakları belirten liste sayfalar dolusu. Başlıklardan birkaçı:

İmar durumu alma işlemi

İstikamet rölevesi

Plan-kote alma işlemi

Siyah kot tespit işlemi

Kırmızı kot tespit işlemi

Projelendirme

Projelerin tasdiki

Proje dosyasının hazırlanması

Temel ruhsatı için belediyede takip edilen işlemler

Mimari proje

Tapu sicil memurluğundan tapu kaydı sorulması

Mimari projenin belediyede ilgili memurca incelenmesi

Tüm projelerin belediyede şube şefince incelenmesi

Oluru alınan dosyanın belediyedeki memura verilmesi

Ruhsat yazım aşamasında yapılan işler...

Her bir başlığın altında onlarca ayrı madde var. İşte imar durumu alma işleminin detayı:

Dilekçe ile belediye başkanlığına müracaat edilir. Dilekçe ekine tapu ve ebatlı krokinin fotokopisi çektirilerek konur. Hazırlanan dilekçe belediye başkanı veya başkan yardımcısına havale ettirilir.

İmar Müdürü kendisine gelen evrakı Etüd İmar Şubesi'ne havale eder.

Şubede harç miktarı yazılarak harç kaşesi basıldıktan sonra evrak şube şefine imza ettirilir.

İmar Müdürü'ne imza ettirilir.

Vezneye harç ödenir ve imzalatılır.

İmar Müdürlüğü kaleminden evraka numara alınır.

Bir hafta içinde aşağıdaki imzaları taşıyan imar durumu müdürlükten alınır: 1. Kadastro teknisyeni, 2. İmar durumu çizen, 3. İmar şube şefi, 4. İmar müdürü ve 5. İmar şubesi kalemi.