Ya kapı ya petrol
Güncelleme Tarihi:
Dışişleri Bakanı İsmail Cem'in Azerbaycan ziyaretiyle Türkiye'de yeniden Bakü-Ceyhan heyecanı yaşanırken, Bakü'de de Ermenistan gerginliği yaşanıyor. Dışişleri Bakanı İsmail Cem ve Devlet Bakanı Ahat Andican'ın Bakü'ye ayak basmasından bir kaç saat önce, Dışişleri Bakanı Hasan Hasanov, bir grup Türk gazeteciye Ankara-Erivan flörtünden duydukları endişeyi ve rahatsızlığı dile getirdi ve üstü örtülü ifadelerle, ‘Ermenistan ile sınırları açarsanız, Bakü-Ceyhan'ı unutun' mesajını verdi. Hasanov, Ermenistan ile sınırın açılacağı yolundaki haberlerden büyük rahatsızlık duyduklarını belirterek, ‘‘Türk işadamları Ermenistan'a gidip gelmektedir. Kars'tan Ermenistan'a kadar olan yol asfaltlanmıştır. Bu reel bir durum halini almıştır'' dedi. Türkiye'nin Bakü-Ceyhan'ın gerçekleşmesi için buna evet diyen Azerbaycan'la el ele vermesi gerektiğini belirten Hasanov, ‘‘Ermenistan'la sınırı açarsak, Bakü-Ceyhan'a evet demekten vaz mı geçersiniz?'' sorusuna, ‘‘Biz Bakü-Ceyhan'a hayır dersek, siz Ermenistan ile sınırları açar mısınız?'' sorusuyla cevap verdi. Hasanov, Ermenistan sınırının Türkiye'ye para kazandırmak için açılması gerektiğini savunan politikacılara da şu mesajı gönderdi: ‘‘Para mı, yoksa kardeşlik mi daha önemli? Siz para derseniz, biz de, bazıları da Bakü-Ceyhan'ın parasal açıdan uygun olmadığını söyleyebilirler.''
DARBE KIRGINLIĞI GEÇTİ
Hasanov, Türkiye ile geçmişte bazı politikacıların Azerbaycan'daki darbeye karışması nedeniyle bir kırgınlık dönemi yaşandığını da ifade ederek şöyle devam etti: ‘‘Ancak o günler geçmiştir. Artık geleceğe bakıyoruz. Demirel ve Yılmaz önemli bir ikilidir. Bu ikiliden çok umutluyuz. Türk hükümetinde görev alan Ecevit, Sezgin ve Cindoruk da çok yakın dostumuzdur. İlişkilerimiz daha da gelişecektir.''
DAHA FAZLA PAY
Türkiye, Azerbaycan petrolünden daha çok pay istemeye hazırlanıyor. TPAO'nun Çıralı ve Güneşli petrol yataklarındaki hisselerine ek olarak Azerbaycan'ın yabancı petrol şirketleriyle imzalayacağı yeni üretim anlaşmalarında, yüzde 25'e kadar hisse talebinde bulunulacak. Dışişleri Bakanı İsmail Cem ve Devlet Bakanı Ahat Andican'ın bugün resmen başlayacak Bakü ziyareti sırasında bu talep masaya konacak. Bir Türk yetkili, ‘‘Türkiye bir yandan Bakü-Ceyhan'ı kesinleştirerek Kafkasya ve Orta Asya petrolünün geçiş güzergahı olmaya çalışıyor. Bir tür enerji otobanı olma planımız var. Bir yandan da petrol üreten bir ülke olmaya çalışıyoruz. Azeri petrolünden daha fazla hisse almamız, bu projemizin önemli adımlarından birisini teşkil edecek'' dedi.
90'DA NİYE GELMEDİNİZ?
Aynı yetkili Türkiye'nin Azeri petrolünden daha çok pay almak için önemli miktarda para ayırdığını ve bu konuda hiç bir özveriden kaçınmayacağını söyledi. Azerbaycan Dışişleri Bakanı Hasan Hasanov ise ‘‘Türkiye'ye, petrolünüzden daha çok hisse verir misiniz?'' sorusuna şöyle karşılık verdi: ‘‘Siyasi olarak hiç bir problem yoktur. Buna tamamen katılıyoruz. Ancak ekonomik yönü ayrıntılarıyla konuşulmalıdır. Bu teknik bir konudur. 1990, 91 ve 92'de Batılı petrol şirketleri Bakü'ye gelirlerken, biz Türkiye'yi çok çağırdık. Ama gelmediniz. Yoksa bu işler çok daha kolay olurdu'' dedi.
Bu arada Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev, Türkiye'nin verdiği geri dönmeyen Eximbank kredileri ve faizleri konusunda yeni bir plan yapılması için Başbakan Mesut Yılmaz'a mesaj gönderdi.