Wikipedia’ya rakip geliyor
Güncelleme Tarihi:
Edip Emil Öymen eeoymen@hurriyet.com.tr
Oluşturulma Tarihi: Ocak 27, 2006 00:00
Herkesin bilgisini serbestçe yazıp imece usuluyle geliştirdiği Wikipedia, son aylarda epey eleştiri konusu oldu. Madde katkıcılarının bazısı kasıtlı olarak, bazısı cehaletten, doğru olmayan bilgiler aktardılar.
Bu da Wikipedia’nın "ortak katılımla bilgi dağarcığı geliştirme" ilkesini zedeledi. Bunun sonucunda doğal olarak güvenirliği sorgulandı. Böylece Wikipedia’nın kurucularından Larry Sanger ve USWeb kurucusu Joe Firmage, aynı sistemle bilgi biriktiren yeni bir online ansiklopedi üzerinde çalışmaya başladılar. Yeni yayının özelliği, herkesin yazdığını uzmanların okuyup değerlendirdiği bir ansiklopedi olması.
Wikipedia’nın rakibi "Digital Universe" adıyla hazırlanıyor. Kurucuları buna "Web üzerinde kamu yararına yayıncılık" diyorlar. Amerikan kültüründe kamu yararına yayıncılık denildiğinde, ciddi ve ağırbaşlı-eğitime yönelik içerikli radyo-televizyon yayıncılığı kastedilir. Böylece Digital Universe uluorta ve rastgele bilgilerin biriktiği bir yerden ziyade, sanki hakemli bir yarı-akademik yayın gibi olacak.
Digital Universe’de uzmanlar her makaleyi denetleyecek değil. Herkesin yaptığı katkıyı yine herkesin değerlendirdiği bir bölüm olacağı gibi, uzmanların görüş belirteceği bir bölüm de olacak. Kuruculara göre Digital Universe, web üzerindeki işbirliğine akademik bir görüş açısı getiriyor. Bütün mesele bu siteyi reklam almadan ve bedava sunmak için gerekli parasal desteği bulmakta.
Wikipedia, Ocak 2001’den bu yana sayısı arta arta şimdilerde 45 bine ulaşan kişinin 900 bin İngilizce madde hakkında bilgi yazdığı bir ortam. Digital Universe ise farklı bir formatta düzenleniyor. Her önemli konu başlığı için bir portal olacak. Örneğin iklim değişikliği, enerji, eğitim, uzay gibi bir kaç düzine konunun portallerinde çok sayıda değişik kaynak sıralanacak. Bunu uzmanlar ve onların denetlediği "sıradan katılımcılar" yapacak. Böyle bir portalde sadece madde bilgisi değil, halkın satın alabileceği kitapların isimleri, konuya ilişkin medya kaynakları, örneğin gazete makale ve haberleri, forumlar da olacak. Ama kuşkusuz yeni sistemin en ilginç yanı, "Uzman onayı var" ve "Uzman onayı yok" damgalı maddeleri olacak. Sistemin yavaş ama organik bir şekilde büyüyeceği umuluyor. Bunun ilk adımı olarak, sitenin dünyaya açılabilmesi için kendilerine "Melek Yatırımcı" denilen risk sermayesi uzmanları tarafından 10 milyon dolar sağlanmış durumda.
Kurucuları, farklı niteliklerinden ötürü Digital Universe’in, "Dünya tarihinde şimdiye kadar en geniş özgür katılımla oluşturulan, kar amacı gütmeyen, doğru bilgi sunan ve şimdiye kadar denenmemiş bir bilgi dağarcığı" olacağı kanaatinde. USWeb kurucusu Firmage, hiç sözünü sakınmıyor: "Digital Universe için PhD-doktora ünvanı önemlidir. Ben de halkın katkısını önemsiyorum, ve biz de halkın katkısını talep edeceğiz. Ama editoryal gözetim söz konusu olduğunda bunu, uzmanlar yapacak. Ameliyat olacaksanız bunu bir doktor cerrahın yapmasını istersiniz değil mi?"
Wikipedia’nın rakibi "Digital Universe" adıyla hazırlanıyor. Kurucuları buna "Web üzerinde kamu yararına yayıncılık" diyorlar. Amerikan kültüründe kamu yararına yayıncılık denildiğinde, ciddi ve ağırbaşlı-eğitime yönelik içerikli radyo-televizyon yayıncılığı kastedilir. Böylece Digital Universe uluorta ve rastgele bilgilerin biriktiği bir yerden ziyade, sanki hakemli bir yarı-akademik yayın gibi olacak.
Digital Universe’de uzmanlar her makaleyi denetleyecek değil. Herkesin yaptığı katkıyı yine herkesin değerlendirdiği bir bölüm olacağı gibi, uzmanların görüş belirteceği bir bölüm de olacak. Kuruculara göre Digital Universe, web üzerindeki işbirliğine akademik bir görüş açısı getiriyor. Bütün mesele bu siteyi reklam almadan ve bedava sunmak için gerekli parasal desteği bulmakta.
Wikipedia, Ocak 2001’den bu yana sayısı arta arta şimdilerde 45 bine ulaşan kişinin 900 bin İngilizce madde hakkında bilgi yazdığı bir ortam. Digital Universe ise farklı bir formatta düzenleniyor. Her önemli konu başlığı için bir portal olacak. Örneğin iklim değişikliği, enerji, eğitim, uzay gibi bir kaç düzine konunun portallerinde çok sayıda değişik kaynak sıralanacak. Bunu uzmanlar ve onların denetlediği "sıradan katılımcılar" yapacak. Böyle bir portalde sadece madde bilgisi değil, halkın satın alabileceği kitapların isimleri, konuya ilişkin medya kaynakları, örneğin gazete makale ve haberleri, forumlar da olacak. Ama kuşkusuz yeni sistemin en ilginç yanı, "Uzman onayı var" ve "Uzman onayı yok" damgalı maddeleri olacak. Sistemin yavaş ama organik bir şekilde büyüyeceği umuluyor. Bunun ilk adımı olarak, sitenin dünyaya açılabilmesi için kendilerine "Melek Yatırımcı" denilen risk sermayesi uzmanları tarafından 10 milyon dolar sağlanmış durumda.
Kurucuları, farklı niteliklerinden ötürü Digital Universe’in, "Dünya tarihinde şimdiye kadar en geniş özgür katılımla oluşturulan, kar amacı gütmeyen, doğru bilgi sunan ve şimdiye kadar denenmemiş bir bilgi dağarcığı" olacağı kanaatinde. USWeb kurucusu Firmage, hiç sözünü sakınmıyor: "Digital Universe için PhD-doktora ünvanı önemlidir. Ben de halkın katkısını önemsiyorum, ve biz de halkın katkısını talep edeceğiz. Ama editoryal gözetim söz konusu olduğunda bunu, uzmanlar yapacak. Ameliyat olacaksanız bunu bir doktor cerrahın yapmasını istersiniz değil mi?"