Vasi kime denir? Vesayet davası kimler için açılır? Vasi - vesayet terimlerinin detayları
Güncelleme Tarihi:
Velayet altında olmayan küçükler ve kısıtlama hali olan erginler adına vasi atanmaktadır. Türk Medeni Kanununun 397 nci maddesi uyarınca vesayet makamı sulh hukuk mahkemesi, denetim makamı asliye hukuk mahkemesidir. Ancak, aile hukukundan doğan vesayet işlerinde, 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanunun vesayet ve denetim makamlarına ilişkin 7’nci maddesi hükümleri uygulanır. Peki, vasi kime denir? Vesayet davası kimler için açılır?
18 yaşını tamamlayan ancak ayırt etme gücüne sahip olmayan kişiler, velayet altında olmayan küçükler ve kısıtlıların hukuki işlemlerinin nasıl yapılacağı ve bu işlemleri yapacak olan vasi, vesayet makamı ve denetim makamı gibi sürece dahil olan diğer organların nasıl
çalışması gerektiği özellikle Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme (EHİS)’nin kabulü ile birlikte son yıllarda küresel düzeyde ciddiyetle ele alınmaya başlanmıştır.
Bu kapsamda, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de vesayet altındaki bireylerin malvarlıklarının yönetimi, hukuki işlemlerinin takibi ve bireylere bakım/barınma hizmeti sunulması konularında, hak temelli bakış açısıyla; bireysel özerkliğe ve insan onuruna saygı gösterilmesi, kişinin hak ve yükümlülükleri üzerinde özgürce tasarrufta bulunabilmesi gibi temel ilkeler ışığında işlemlerin taraflarının hakkaniyet ölçütleri çerçevesinde hak ve yükümlülük altına girdikleri bir yapı benimsenmesi yönünde çalışmalar yapılmaktadır.
Vesayet nedir?
Vesayet, kişilerin devlet tarafından korunmasını, iş ve işlemlerinin denetim altında olmak koşuluyla tayin edilen organlarca yapılmasını sağlayan hukuki bir müessesedir.
Vasi tayin edilirken öncelikle kimler tercih edilir?
Kanun’un 414’üncü maddesi uyarınca vesayet altına alınacak kişinin eşi veya yakın hısımlarından biri vasilik koşullarına sahip olmaları kaydıyla bu göreve öncelikle atanır. Kanun’un 415’inci maddesinde ise haklı sebepler engel olmadıkça vasiliğe, vesayet altına
alınacak kişinin ya da ana veya babasının gösterdiği kimselerin atanacağı düzenlenmiş; ilgili madde uyarınca öncelikle ailece bilinen veya tanınan kişilerin, eğer bu şekilde yapılan araştırmada kimse bulunamazsa başka kişilerin vasi tayin edilmesine ilişkin bir yapı tercih
edilmiştir. Vasi tayin edilecek kişinin yerleşim yerinin vesayet altına alınan kişinin yerleşim yeri ile yakınlığı, vasi ile vesayet altına alınan arasındaki güven ilişkisi, empati yapabilme ve aralarında menfaat çatışmasının olmaması (örneğin vasi tayin edilecek kişiyle vesayet altına
alınacak kişinin ihtilaflı bir borç ilişkisinin bulunmaması) gibi kriterler ile Kanun’da sayılan başkaca engellerin bulunmaması vasi tayininde göz önünde bulundurulur
Vesayet altına alınmayı gerektiren nedenler Kanun’da şöyle sıralanmıştır:
1. 18 yaşından küçük olup, velayet altında olmamak,
2. Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı,
3. Savurganlık, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşama tarzı veya malvarlığını kötü yönetme,
4. Bir yıl veya daha uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı bir cezaya mahkûm olma,
5. Yaşlılık, engellilik, deneyimsizlik veya ağır hastalık hali (Kısıtlanacak kişinin isteği üzerine)
Vasi kime denir?
Kanun’da vasinin görevleri ve yükümlülükleri belirtilmişse de tanımı yapılmamıştır. Ancak Kanun’dan hareketle vasinin, vesayet makamı tarafından belirli bir süre için tayin edilen, kanunun çizdiği sınırlar ile vesayet makamının talimatlarına uygun olarak vesayet altındaki küçüğün veya kısıtlının kişiliği ve malvarlığı ile ilgili bütün menfaatlerini korumak ve hukukî işlemlerde onu temsil etmekle yükümlü olan kişi olduğu söylenebilir.