Uçaklar

ABD'nin elinde, olası Irak savaşında kullanabileceÄŸi çeÅŸitli uçaklar bulunuyor. B-1 tipi ağır bombardıman uçakları, adlarını 1991 Körfez Savaşı'nda duyurdu. Rockwell ÅŸirketi tarafından üretilen bu uçaklar, yakıt ikmali yapmadan 12 bin kilometre uçabiliyor. Uçağın üzerinde deÄŸiÅŸiklik yapılan B1-B modelleri, 1998'de Irak'a yönelik bombardımanda faaliyete geçirildi. ABD Hava Kuvvetleri'nin en çok kullanılan bombardıman uçağı olan B-1'ler Bosna, Kosova ve Afganistan operasyonlarında görev aldı.  Mürettebatı 4 pilot ve yardımcı pilot ile saldırı ve savunma subaylarından oluÅŸan uçak, saatte 1440 km hız yapabiliyor.  Havadan yere füzeler taşıyan B-1'lerin, havadan havaya savunma silahları yok.  Tam yüklüyken 214 ton ağırlığında olan uçaktan, Amerikan Hava Kuvvetleri'nin elinde 100 adet bulunduÄŸu sanılıyor. Uçakların her birinin fiyatı 200 milyon dolardan fazla.  90'lı yılların başında modernize edilen B-1B'ler, her biri 225 kilogram ağırlığındaki 84 adet bomba taşıyabiliyor. B1-B'lerde nükleerbaÅŸlıklı süpersonik cruise füzeleri de taşıyabilecek ÅŸekilde deÄŸiÅŸiklik yapılabiliyor.  B-2 ''SPIRIT''Amerikan Hava Kuvvetleri'nin elindeki B-2 ''Spirit'' uçağı, çok yüksek irtifadan stratejik bombardıman yapabilme özelliÄŸine sahip bir uçak.  Radara yakalanmadığı için ''hayalet uçak'' olarak da adlandırılan B-2 uçakları, çok uzun menzile sahip ve çok özel görevlerde kullanılıyor.  Sadece 21 adet üretilen B-2'ler, dünyanın en pahalı savaÅŸ uçağı olma özelliÄŸine de sahip. Uçağın maliyeti 2.1 milyar dolar.  Özelliklerinin çok küçük bir kısmı bilinen B-2, Northrop Grumann firmasınca üretiliyor.  21 m boyunda, 52 m geniÅŸliÄŸindeki bu ''uçan kanat'', bilgisayarla yönlendiriliyor. 152 tonluk iki kiÅŸilik uçak, 15 km irtifaya çıkarak düşman ateÅŸinden korunuyor. Ses hızına yakın bir hıza ulaÅŸabilen B-2, yakıt ikmali yapmadan 11 bin km uçabiliyor. Uçak, 18 ton klasik ya da nükleer bomba taşıyabiliyor, hedefini arayarak bulabilen JASSM füzeleri atabiliyor.   F-15 ''KARTAL''F-15 ''Kartal'' adlı taktik avcı uçağı, çok hızlı ve olaÄŸanüstü manevra yeteneÄŸine sahip bir uçak.  Konvansiyonel uçakların en baÅŸarılısı sayılan F-15, McDonnell Douglas ÅŸirketince üretiliyor. Ä°lki 1974'te üretilen iki kiÅŸilik uçak,her türlü hava koÅŸullarında muharebe gücüne sahip bulunuyor.  F-15, geceleri de taarruz düzenleyebiliyor, çok alçak irtifada uçabiliyor.  30 milyon dolar maliyeti olan uçağın üç versiyonu bulunuyor. Ses hızınının 2.5 katı hız yapabilen ve 19.4 m boya, 5.6 m yüksekliÄŸe ve 13 m kanat açıklığına sahip uçak, her biri 13.1 tonluk itiÅŸ gücündeki iki motoruyla olaÄŸanüstü hızlanma ve manevra yapabilme yeteneÄŸi sergiliyor.  Uçak 19 km irtifaya yükselebiliyor, yakıt ikmali yapmadan 4 bin 600 km uçabiliyor, lazer güdümlü bombalar ve füzeler kullanıyor.  F-16F-16 uçakları, çok yönlü olarak kullanılan hafif taarruz-avcı uçağı.  Yaklaşık 30 yıldır kullanılan ve dünyanın en müthiÅŸ savaÅŸ uçaklarından sayılan F-16, ÅŸimdiye dek 4 binden fazla üretildi ve 20 ülkenin hava kuvvetlerinde kullanılıyor.  Dünyanın en çok satılan uçağı unvanına da sahip olan F-16, Lockheed Martin firmasınca üretiliyor.  25 milyon dolar maliyeti olan uçak, 9.8 m kanat açıklığına, 15 m uzunluÄŸa ve 5 metre yüksekliÄŸe sahip. Tek ya da iki kiÅŸilik versiyonları bulunuyor.  Ses hızının iki katına ulaÅŸabilen uçak, 12 km irtifaya çıkabiliyor. 925 km menzile sahip bulunan F-16, kara, deniz ve havadaki hedeflere saldırabiliyor. Uydu üzerinden komuta edilebilen füzeler, radara yakalanmayan bombalar atabiliyor.  1991 Körfez savaşında da kullanılan F-16'lar, 13 bin 500 sorti yaparak 20 bin ton bomba yaÄŸdırmıştı.  B-52Devasa B-52 bombardıman uçağı, ''Uçan Kale'' olarak nitelendiriliyor.  Olası Irak savaşında Amerikan hava kuvvetlerinin gözdelerinden biri olacak B-52, 50'lerin baÅŸlarında Boeing firmasınca tasarlandı. SoÄŸuk savaÅŸ yıllarında stratejik operasyonlar için tasarlanan uçak, 2001'de Afganistan'da bombardımanlarda kullanıldı.  JDAM tipi akıllı bombalar atabilen B-52, Hint Okyanusu'ndaki DiegoGarcia adasında konuÅŸlandırılıyor.  Vietnam Savaşı'nda ve Körfez Savaşı'nda da kullanılan uçak, konvansiyonel bombalarla hedefleri ''halı'' gibi dövüyor.  49 m uzunluÄŸa, 56 m kanat açıklığına sahip B-52, yüklüyken 219 ton geliyor. Dünyanın en büyük ve ağır savaÅŸ uçağı olarak bilinen B-52, 744 adet üretildi.     Ä°ki versiyonu halen kullanılmakta olan uçak, 14 bin km uçuÅŸ menziline sahip. 10 bin m irtifaya yükselebilen B-52, havada ikmal yapabiliyor. Saatte bin km hız yapabilen uçak, 27 ton bomba, havadan karaya füze ve ''cruise'' füzesi taşıyor. F-117A''Gece Åžahini'' olarak adlandırılan F-117A, düşman savunmasının arasına dalabilen ve stratejik hedefleri vurabilen bir avcı-bombardıman uçağı.  Radara yakalanmayan ilk savaÅŸ uçağı olma özelliÄŸine sahip bulunan F-117A, 1983'ten beri Amerikan ordusunda kullanılıyor.  Lockheed firmasınca üretilen sıradışı aerodinamik bir yapıya sahip uçak, egzoz gazının yoÄŸunluÄŸunu azaltabilen bir sisteme sahip. Uçak bu sayede peÅŸinde kızılötesi iÅŸaret bırakmıyor.  23.6 ton ağırlığa, 13.3 m kanat açıklığına ve 20 m. uzunluÄŸa sahip uçak, 45 milyona dolara maloluyor. 59 adet üretilen tek kiÅŸilik uçak saatte 1040 km hız yapıyor, 1056 km uçuÅŸ menziline sahip, ancak havadaikmal yapabildiÄŸi için menzili sınırsız hale geliyor.  2.3 ton bomba taşıyabilen uçak, termonükleer bomba, lazer güdümlü havadan karaya füze ve radar yok eden füze atabiliyor.E-3 AWACSErken uyarı ve hava gözetleme uçağı E-3 AWACS Sentry, düşmanın olası hava saldırısını önlemek ve hava kuvvetlerinin operasyonlarını yönlendirmek için kullanılıyor.  Boeing 707 uçağının deÄŸiÅŸiklikten geçirilmiÅŸ versiyonu olan AWACS,çok uzun menzile sahip ve havada ikmal yapabiliyor.  Son derece geliÅŸmiÅŸ iletiÅŸim aygıtlarına ve elde edilen verileri iÅŸleme ve deÄŸerlendirme yeteneÄŸine sahip uçakta, 17-19 kiÅŸilik mürettebat görev yapıyor.  Uçağın en büyük özelliÄŸi, son derece geliÅŸmiÅŸ radar sistemi. Yaklaşık 9 bin m irtifaya çıkabilen uçak, yerle stratosfer arasında 400 km'lik bir alanda gözetleme yapabiliyor. Uçak, ''Uçan Bilgisayar''olarak nitelendiriliyor.  ABD'de 35 adet bulunan AWACS, 1977'den beri kullanılıyor.  AC-130C-130 Herkül nakliye uçağının deÄŸiÅŸikliÄŸe uÄŸratılmışı olan AC-130,yerleÅŸim yerlerindeki hedeflere nokta atışı yapabilen, isabet gücü yüksek bir taarruz uçağı.  105, 40 ve 25 mm'lik toplarıyla bir bölgeyi hallaç pamuÄŸu gibi atabilen AC-130, yerde yakın dövüşte de gayet baÅŸarılı bir uçak. Kötü hava koÅŸullarında iyi sonuçlar elde edebilen uçak, geliÅŸmiÅŸ radarı sayesinde yerdeki hedeflerin dost mu, düşman mı olduÄŸunu biliyor.  AC-130U versiyonu aynı anda iki hedefi birden izleyebiliyor.  Vietnam Savaşı'nda, 1989'da Panama operasyonunda, Irak, Somali, Balkanlar ve son olarak Afanistan'da kullanılan AC-130'da, 13 kiÅŸilik mürettebat görev yapıyor.  Amerikan ordusunda 13 adet AC130U ve 8 adet AC130H bulunuyor. Uçak, kurtarma operasyonlarında da kullanılabiliyor. F/A-18 ''EÅžEKARISI''F/A-18 ''EÅŸekarısı'', uçakgemilerinden kalkarak düşman hedeflerini vuran çokyönlü bir taarruz uçağı.  1981'den beri kullanımda olan uçak, Körfez Savaşı'nda ve Kosova operasyonunda kullanıldı.  Hem avcı, hem de taarruz uçağı olarak görev yapan F/A-18, yakın lojistik destek, taktik av ve keÅŸif amaçlarıyla da kullanılabiliyor.  Saatte 1915 km hız yapabilen uçak, 15.2 km irtifaya yükselebiliyor. 750 km menzile sahip uçak, çok geliÅŸmiÅŸ dijital aygıtlara sahip. 7.7 ton mühimmat taşıyan uçak, Vulcan M61 topuyla ateÅŸ ediyor. Uçakta, ayrıca Harpoon füzeleri, uzun ve kısa menzilli havadan havaya füzeler, antiradar füzeleri ve güdümlü bombalar bulunuyor.  24 milyon dolar maliyeti olan uçağı, McDonnell Douglas ve NorthropGrumann üretiyor.  MH-47 CHÄ°NOUK HELÄ°KOPTERÄ°MH-47 tipi helikopter, özel hava birliklerinin operasyonlarında çok iÅŸlevli olarak kullanılıyor.  Helikopter, taarruz, paraşütle birlik indirme, yardım operasyonu ve düşman birliklerinin gersinden adam kurtarma amacıyla kullanılıyor. Ä°ki versiyonu bulunan helikopteri Boeing üretiyor. MH-47D modeli, kötü havalarda zun menzçile ihtiyaç gösteren operasyonlarda, MH-47E modeli ise taarruzlarda kullanılıyor.  Saatte 220 km hız yapabilen helikopter, 6 bin m irtifaya çıkıyor. Havada ikmal yapabiliyor.AH-64 APAÇİ HELÄ°KOPTERÄ°AH-64 Apaçi helikopteri, Amerikan kara kuvvetlerinin önde gelen taarruz helikopteri.  Özellikle zırhlılara karşı kullanılan AH-64'ler, 1991 Körfez savaşında  800'den fazla Irak tankını ''imha etti.''  1984'te kullanılmaya baÅŸlayan AH-64A modeli, yavaÅŸ yavaÅŸ yerini Boeing'in ürettiÄŸi AH-64D'ye bırakıyor.  Radarı sayesinde 360 derece görüş saÄŸlayabilen helikopterin boyu 17.73 m. Her türlü havada ve geceleyin ateÅŸ gücüne sahip olan helikopter; Hellfire, Sidewinder, Sidearm tipi füzeleri atabiliyor.  482 km menzile sahip helikopter, 273 km'lik hızı yüzünden savaÅŸ jetlerine kolayca av olabiliyor. Bu yüzden yerden lojistik destek alıyor. A-10 YILDIRIMA-10 ''Yıldırım'' taarruz uçağı, 70'li yıllarda  VarÅŸova Paktı zırhlılarının hızını kesmeye yönelik olarak tasarlandı.  Körfez Savaşı'nda da kullanılan ve ''tank katili'' olarak nitelendirilen A-10'lar, Fairchild firmasınca üretiliyor. Saatte 710 km hız yapan uçak, savaÅŸ alanı üzerinde 300 metrenin altına kadar inerek ve saatlerce uçarak bombardıman yapabiliyor.  ''Uçan topçu'' olarak da nitelendirilen A-10, yerde her türlü hedefe karşı kullanılıyor.  465 km menzile sahip olan ve yaklaşık 8 ton bomba taşıyabilen uçak, çok kısa pistlerden havalanabiliyor, buralara inebiliyor. Uçakta, Maverick AGM65 tanksavar füzeleri, kısa menzilli AÄ°M-9 Sidewinder roketleri ve lazer güdümlü bombalar bulunuyor.  Uçağın boyu, 16.25 m, kanat açıklığı 17,52 m. E-8C J-STARSYerdeki hedefleri saptama ve gözetleme amacıyla geliÅŸkin bir radarla donatılmış bulunan E-8C J-Stars, aslında Boeing 707-300 uçağının deÄŸiÅŸiklikten geçirilmiÅŸ versiyonu.  Yer birliklerine taktik taarruz desteÄŸi amacıyla kullanılan uçak, yerdeki birlikleri ve hareket halindeki zırhlıları ve konvoyları tesbit ediyor.  Uçağın radar sistemi, 50 bin km2'lik bir alanı tarayabiliyor ve her türlü havada seyyar hedefleri tesbit edebiliyor, elde ettiÄŸi verileri yerdeki seyyar istasyonlara aktarabiliyor.  Uçağın boyu 46, kanat açıklığı 44 metre. Uçakta 22 kiÅŸilik mürettebat görev yapıyor.  12 bin 800 metre irtifaya çıkabilen uçak, 8 saat aralıksız uçabiliyor, havada ikmal yapabiliyor.  Amerikan ordusunda bu uçaklardan dört adet kullanılıyor.  Uçağın maliyeti, 270 milyon dolar civarında. Â