Türklerin uzun yürüyüşü

Atlas dergisi şubat sayısında Türkler'in iki bin yıl önce büyük dalgalar halinde Çin'in kuzeyinde Sarı Nehir önünden başlayıp Avrupa'nın ortalarına kadar uzanan uzun yürüyüşü ve bozkır yaşamını ele alıyor. Dergi ayrıca tarihte ilk kez hazırlanan ve bir yıllık bir çalışma ve araştırmanın ürünü olan büyük boy illüstrasyonlu haritayı da okuyucularına armağan ediyor.

Üniversitelerden Türk tarihi uzmanı öğretim üyelerinin de danışman olarak katıldığı araştırma, tarihi, kültürü, inanışları ve yaşam tarzları ile göçebe Türk toplumlarının bilinmeyen yönlerini ortaya çıkardı.

Atlas Dergisi ile birlikte verilen 70 santimetreye 100 santimetre boyutlarındaki büyük boy haritanın ön yüzünde, eski Türkler'in ölü gömme törenleri çerçevesinde şamani inanışlar, töreler ve geleneklerle renklenen bozkır yaşamının illüstrasyonuna yer verildi. Eşyaları, atları, silahlarıyla ve hatta kimi zaman karıları ve hizmetçileriyle gömülen boy beylerinden dövmeli Türklere, yas için yüz kesmekten kurban törenlerine, ıslık çalan oktan atlı savaşçıya kadar eski Türkler'in bozkır yaşamı yeniden canlandırıldı. Tarihi belge ve bulgulara dayandırılarak hazırlanan illüstrasyon eski Türklerin birbiriyle ve yabancılarla olan ilişkileri, giyim kuşamları, çadırları, eğlence biçimleri gibi konularda da ayrıntılı bilgilerle donatıldı.

GÖÇ YOLLARI

Haritanın arka yüzünde ise özel olarak hazırlanan beş ayrı haritaya ve kısa Türk tarihi kronolojisine yer verildi. Bu bölümde yer alan büyük harita dünyanın sınırlarını döven bir uzun yürüyüşü, Türk kavimlerinin bin yıldan fazla süren göç hareketlerini ve göç yollarını gösteriyor. İlk Türk göçlerinden başlayarak İslamiyeti kabul ettikleri döneme kadar çeşitli Türk kavimlerinin tarih içindeki hareketleri ve yerleştikleri bölgeler veriliyor. Bu yüzden, göç haritasının yanı sıra bozkırın tarihine damgasını vuran büyük göçebe imparatorlukların haritaları ile tarih öncesi bozkır kültürlerinin yayıldığı bölgeleri gösteren harita da bulunuyor.

Çin Seddi'nden Tuna Nehri'ne, Sibirya'dan Hindistan'a yayılan bu göçebe imparatorlukların haritaları Türklerin yayılma alanlarını ve askeri yollarını da gösteriyor. Ayrıca tüm lehçe ve şiveleriyle Türkçe'nin günümüzde konuşulduğu bölgeleri gösteren harita da bu bölümde yer alıyor.

MOĞOLLARIN YAŞAMI

İllüstrasyonlu haritanın yanı sıra konuyu dergi sayfalarına da taşıyan Atlas, bu uzun araştırma sonucunda hazırlanan bir yazıyı bugünkü Türk cumhuriyetlerinin bulunduğu Orta Asya'dan fotoğraflarla yayımladı.

Atlas Dergisi'nin bu sayısında geçmiş çağlarda Türkler'le kader birliği yapmış bir halk, Moğollar ve Moğolistan ele alındı. En parlak günlerini Cengiz Han zamanında yaşayan Moğol halkının yaşamı ve bugün de devam ettirdikleri bozkır gelenekleri çarpıcı fotoğraflarla işlendi.

Öte yandan aynı sayıda yer alan ‘‘Tabular adası Madagaskar’’, ‘‘Solomon Adaları’’, ‘‘Iğdır'ın yüksek köyleri’’ ve ‘‘Mencilis Mağarası’’ konularıyla Atlas okuyucularına yeni düşsel yolculukların kapısını açtı.

TÜRK TARİHİNDE İLK KEZ

Türkiye'nin tek dünya dergisi Atlas şubat sayısında eski Türkleri konu yaptı. İslamiyeti kabul etmeden önceki Türkler'i araştırdı ve Türk tarihinde ilk kez yapılan illüstrasyonlu büyük boy harita ile unutulan geçmişe ışık tuttu.