Türkiye AB'de ‘stadyum’ dişi

Hürriyet, Alman Dışişleri Bakanlığı'nın hazırladığı AB genişleme planını ele geçirdi. Bir ‘‘suçüstü belgesi’’ niteliğindeki bu plana göre Kıbrıs Rum Kesimi'yle üyelik görüşmeleri ‘‘kesinlikle’’ başlıyor; eski Doğu Bloku'ndan beş ülkeyle de altı ay içinde müzakerelere geçiliyor. Türkiye ise toplam 11 ülkenin dahil edildiği ‘‘stadyum’’a alınmıyor.

Türkiye'nin tüm çabalarına rağmen, Avrupa Birliği'nin genişleme süreci dışında kalacağı belgelendi. AB'nin en güçlü ülkesi Almanya'nın Dışişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan planda, Kıbrıs Rum Kesimi ve Doğu Avrupa ülkeleri ‘‘genişleme sürecine’’ dahil edilirken, Türkiye dışarıda kaldı.

AB için ‘‘aday ülke’’ statüsü verilen toplam 11 ülke ‘‘stadyum’’ içinde gösterilirken, bu grubun en ileri ülkesi olarak da Kıbrıs Rum Kesimi'ne yer verildi. Planda, Kıbrıs hanesinin yanına, ‘tam üyelik görüşmeleri kesinlikle başlayacak’ notu düşüldü.

Yine stadyumda yer alan Polonya, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Estonya ve Slovenya ile altı ay içinde üyelik müzakerelerine başlanacağı belirtilen planda, Romanya, Bulgaristan, Letonya ve Litvanya da ‘üyelik öncesi stratejilerin uygulanacağı ülkeler’ sınıfına alındı.

AB Komisyonu tarafından hazırlanan genişleme raporunda, Slovakya ‘‘tam üyelik stratejisi uygulanacak ülke' konumunda yer alırken, Almanya'nın planında Slovakya'ya stadyumdaki her iki grupta da yer verildi. Bu durum, Almanya'nın Slovakya'yı AB'nin ilk genişleme halkasında görmek istediği, ancak AB'deki partnerlerinin tepkisine göre ikinci gruba da dahil edebileceği şeklinde yorumlandı.

TÜRKİYE KAPIDA KALDI

Almanya'nın genişleme planında Türkiye isminin yanında ise ‘stadyum dışındaki ülke' ifadesi yer aldı. Planda, Türkiye ile 1964 Ortaklık Anlaşması'nın imzalandığı, bu anlaşmanın 28. maddesi uyarınca tam üyelik perspektifinin verildiği kaydedildi.

Türkiye isminin yanına ayrıca, Avrupa Konferansı'na davet edileceği, Avrupa diyalog forumu ve fikir şurasının bir parçası olacağı kaydedildi, ancak tam üyeliğin ‘şu an için gündemde olmadığı' da vurgulandı.

Ayrıca, Türkiye isminin yanına ‘ev ödevleri' notu da yer aldı.

Planda, Türkiye, kendi başına bir grup olarak gösterilirken, AB'ye ‘hiçbir zaman üye olamayacak' ülkeler için de ayrıca gruplar yer aldı. Bu gruplardan birincisine, AB'nin ‘ortaklık ve işbirliği anlaşması yaptığı' Rusya ve Ukrayna, ikincisinde ise AB'nin çeşitli ticaret anlaşmaları yaptığı Arnavutluk, Makedonya, Hırvatistan, Bosna-Hersek, Yugoslavya ve Moldova dahil edildi.

Planda yer alan bir diğer grup ise, AB'nin almak istediği, ancak birliğe girmek istemeyen ülkelerden oluştu. Malta, Norveç, İzlanda, Liechtenstein ve İsviçre'nin, istedikleri an ‘stadyum' içine dahil olabilecekleri ifade edildi.

YILMAZ'A DAVET YOK

Türkiye'yi AB genişleme süreci dışında bırakan Almanya, eylül ayında verdiği sözün aksine, Başbakan Mesut Yılmaz'ı kasım ayı içinde Bonn'a davet de etmedi. Almanya Başbakanı Helmut Kohl, Yılmaz'ı Bonn'da ağırlamak yerine, Madrid'den yapılan kısa bir telefon görüşmesi ile yetindi. Kohl bu görüşmede, Türkiye'ye tam üyelik desteği vermezken, sadece genişleme süreci ile ilgisi olmayan, içi boş Avrupa Konferansı'na Türkiye'nin katılmasına ‘itiraz etmeyeceklerini' bildirdi. Kohl'ün Yılmaz'la yeni bir telefon görüşmesi daha yapması bekleniyor.