Türk tiyatrosunun Shakespeare'i öldü

Ünlü oyun yazarı Orhan Asena dün sabah vefat etti. türk tiyatrosunun Sahkespeare'i olarak kabul edilen Asena'nın son olarak 'Yıldız Yargılaması' adlı oyunu Bursa Devlet Tiyatrosu'nda sahneleniyordu.

TÜRK tiyatrosu en üretken yazarlarından birini kaybetti. Daha çok tarihi konuları ele alan oyunlarıyla tanınan Orhan Asena dün sabah yaşamını yitirdi. Asena üretkenliği, oyunlarının konuları ve dili ile Türk tiyatrosunun Shakespeare'i olarak kabul ediliyordu.

Rahatsızlığı bir süredir devam eden ve son günlerde giderek ağırlaşan Asena'nın kaleme aldığı 'Yıldız Yargılaması' adlı oyun, Bursa Devlet Tiyatrosu'nda sahneleniyordu.

Diyarbakır'da 1922'de dünyaya gelen Asena, ilk ve orta öğrenimini Diyarbakır'da tamamladı. İstanbul Tıp Fakültesi'ni 1945 yılında bitiren sanatçı, 1945-52 yılları arasında Anadolu'nun çeşitli yerlerinde hükümet tabipliği yaptı. Şiir ve öykü yazmaya çocuk yaşlarında başlayan, ilk tiyatro çalışmalarını lisede yapan Asena, 1954 yılında Devlet Tiyatroları'nda oynanan 'Tanrılar ve İnsanlar-Gılgameş' adlı yapıtıyla dikkatleri üzerine topladı.

Bu yapıtı Fransızca, İngilizce, Almanca, Rusça, İspanyolca ve İtalyanca'ya çevrilen sanatçının 'Kocaoğlan' isimli oyunu, Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü'nün Radyofonik Piyes Yarışması'nda birincilik aldı.

ANADOLU’YU DA, ŞİLİ'Yİ DE YAZDI

'Hürrem Sultan', 'Tohum ve Toprak', 'Simavnalı Şeyh Bedrettin', 'Atçalı Kel Mehmet' gibi oyunlarıyla tanınan Asena, bu eserlerinde Anadolu insanını işledi.

Şili'deki karşı devrimin ardından kaleme aldığı 'Şili'de Av' adlı oyunu ile 'Tiyatro 74' ve 'İsmet Küntay' ödüllerine değer bulunan sanatçı, 'Ölü Kentin Nabzı' ve 'Bir Başkana Ağıt' adlı yapıtlarını da Şili üzerine yazdı.

'Ya Devlet Başa Ya Kuzgun Leşe' isimli oyunuyla Türkiye İş Bankası Büyük Ödülü'nü alan sanatçının 'Ölümü Yaşamak' isimli oyunu da Avni Dilligil ödülüne layık görüldü.

Yapıtlarında tarihsel olayların yanı sıra, güncel olayların atmosferinden de yararlanan, başkaldırı temasını egemen olduğu eserlerinde kişilerin iç çelişkilerini sergileyen sanatçının 50'yi bulan yapıtlarından ancak yarısı sahnelenme ve basılma olanağını buldu.

Tiyatro yazarı Orhan Asena, bugün Karşıyaka Mezarlığı'nda toprağa verilecek.

Sanatçı için bu sabah Büyük Tiyatro'da tören düzenlenecek. Törene, Asena'nın ailesi, Devlet Tiyatroları Genel Müdür Vekili Faruk Günuğur, Ankara Devlet Tiyatrosu Müdürü Ferdi Merter ve sanatçılar katılacak.

Orhan Asena, daha sonra Kocatepe Camii'nde öğle namazını takiben kılınacak öğle namazının ardından Karşıyaka Mezarlığı'nda toprağa verilecek.

PERDE YORUM

Televizyon skeçlerini oyun diye yutturmadı

ORHAN Asena’nın sahneye getirdikleri bizim gibi insanlardır, konuşmaları da bizim gibidir. Ne ağdalı, ulaşamadığımız bir dili ne de sulu sepken espriye kurban edilmiş bir dili konuşurlar. Orhan Asena gerçek bir tiyatro yazarıydı. Televizyon skeçlerini birbirine ekleyip ya da on dakikalık ilginç bir olayı çekiştirip uzatıp oyun diye yutturmaya kalkmadı. Benim oyunumu oynamıyorlar diye kimseyi kimseye şikayet de etmedi. Belki de bu nedenle adını sık sık duyamadık.

Orhan Asena'nın oyunları zamana direnen oyunlardır. İnsanları o kadar hakikidir ki ister eski çağlardan (Gılgameş), ister Osmanlı'dan (Ya Devlet Başa Ya Kuzgun Leşe) söz etsin ya da geleneksel gölge oyunumuzun (Hacivat Politikacı) temalarını kullansın sahneye taşıdıkları hep 'bizim' ve 'bugünün' olmuştur. Orhan Asena sahneyi, ekrandan taşan oyun yazarlarının 'sanal' oyunlarına terk ederek gitti. Umarım, hiç olmazsa ölümünden sonra oyunları daha çok sahneye çıkar ve kitaplaşır.