Tüneller ve raylardaki ‘Kandilli’

SON deprem, İstanbul’un ulaşım altyapısının depreme karşı durumunu da yeniden gündeme getirdi. Köprüler, tüneller, raylı ulaşım sistemleri en kritik noktalar. Özellikle İstanbul’un Asya ve Avrupa yakaları arasında ulaşımı sağlayan Avrasya Tüneli ve Marmaray hattı özel sistemlerle takip ediliyor. Depremin şiddeti ve etkisine göre nasıl bir tedbir alınacağı da anlık olarak belirleniyor.

MARMARAY’DA İVME ÖLÇERLER

Marmaray’ın ‘Deprem Algılama Sistemi’ adlı bir deprem takip sistemi var. Bu kapsamda Marmaray’ın çeşitli bölgelerine ‘ivme ölçer’ denilen sensörler yerleştirilmiş. Bu sensörler Boğaz’ın geçiş tünel kesiminde yoğunlaşmış durumda. Toplam 32 sensörün 26 tanesi Boğaz’daki geçiş tünelinin çeşitli noktalarında. Sensörler deprem anındaki titreşim değerlerini ölçüyor ve anında kumanda merkezine iletiyor.

SON DEPREM 1. SEVİYE

Sensörlerden gelen sinyallerin şiddetine göre üç ayrı seviyede sesli ve görüntülü alarm veriliyor. Birinci seviye 15 mg (miligal-depremin yerçekimine göre sarsıntı şiddeti) Bu en düşük alarm, bu seviyede Marmaray çalışmaya devam eder. 39 mg ise ikinci seviye. Bu durumda kısa süreli durdurma ve gerekli kontroller yapıldıktan sonra akış sürer. 340 mg’lik üçüncü seviyede ise işletme durur, incelemeler yapılana kadar Marmaray çalışmaz. Son depremde sensörler 30 mg’lik bir alarm göndermiş. 1. seviyede kaldığı için de hiçbir durdurma olmadan işleyiş devam etmiş.

SARI, TURUNCU VE KIRMIZI KOD

Avrasya’da 3 aşamalı alarm seviyesi var. Sarı, turuncu ve kırmızı. Kırmızı alarm, en yüksek deprem durumunda devreye giriyor. Tüneldeki trafik durduruluyor ve güvenli tahliye sağlanıyor. Sonra gerekli kontroller yapılıyor. Son deprem sarı olarak algılandı ve tünel normal çalışmasına devam etti.

‘SİSMİK BİLEZİK’LE KORUNUYOR

- Ulaştırma Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürü Yalçın Eyigün ile tünelin ‘Kandilli Rasathanesi’ de sayılan Kontrol Merkezi’nde buluştuk. Eyigün’e göre tünel en yıkıcı depremlere dayanabilecek güçte. Tsunami için de özel tedbirler alınmış. Ayrıca tünel “Sismik bilezik” denilen özel unsurlarla da güçlendirilmiş. Eyigün, “Tünel, 500 yılda görülebilecek depreme karşı ‘servis şartları’ ve 2 bin 500 yılda görülebilecek bir depreme karşı da ‘güvenlik şartları’ bozulmadan devam edebilecek güçte…” ifadesini kullanıyor.

AVRASYA’DA 48 SENSÖR VAR

- İki kıta arasındaki diğer önemli geçit ise Avrasya Tüneli… Büyüklüğü 8’den fazla olan depremlere dayanacak şekilde inşa edilen bu tünelin de ‘Komuta Kontrol Merkezi’, deprem sinyallerini anlık takip ediyor. Bu takibin yapıldığı ‘Yapı Sağlı İzleme Sistemi’, tünel boyunca farklı verileri toplayan 48 deprem sensöründen gelen verileri algılıyor. Depremin tünelden ne kadar uzakta olduğu, hissedilen etkisi ve diğer bütün detaylar burada kayda geçiyor ve raporlanıyor.