Sterilizasyon nedir, neden ve nasıl kullanılır?

Güncelleme Tarihi:

Sterilizasyon nedir, neden ve nasıl kullanılır
Oluşturulma Tarihi: Ocak 29, 2021 10:17

Sterilizasyon nedir sorusu vatandaşlar tarafından merak edilen konular arasında geliyor. Sterilizasyon, bir ürünün içindeki ya da bir cismin üzerindeki bütün mikropları kesin bir şekilde öldürmek anlamına gelir. Bunun için de alkol, oksijenli su, merkürokrom gibi dezenfekte edici özelliği bulunan maddelerden yararlanılır. Peki Sterilizasyon neden ve nasıl kullanılır? İşte detaylar

Haberin Devamı

Morötesi ışınlarla bunların ürettiği ozon gazı da çok etkili sterilize edici maddelerdir. Etüv ya da otoklav bu iş için kullanılır. Öte yandan ameliyatlarda kullanılacak operasyon aletleri de yaraya mikrop bulaştırmamaları için sterilize edilir. Ameliyat aletleri konteyner adını verdiğimiz muhafaza edileceği demir kutulara konulur ve böylece otoklava ya da tercih edilen bir başka cihaza yerleştirilir.
Türkiye'de en çok kullanılan yöntemler birinci sırada buhar ile sterilizasyon (otoklav) sonra etilen oksit ve kuru ısı ile sterilizasyon gelir.
Sterilizasyon ile dezenfeksiyon farklı anlamlara gelmektedir:

Sterilizasyon bir nesne ya da obje üzerindeki tüm zararlı zararsız mikroorganizmaların yokedilmesidir.Dezenfeksiyon ise bir obje ya da nesne üzerindeki zararlı mikroorganizmaların yok edilmesidir. Dezenfektan olarak kimyasal maddeler kullanılırken sterilizasyon için su gibi zararsız maddeler de kullanılabilir.Türkiye'de son 40 yıldan beri otoklav adını verdiğimiz nemli ısı (su buharı) ile sterilizasyon yapan cihazlar kullanılmaktadır. Çünkü su buharı insan sağlığına zarar vermemekte ve bu nedenle tercih edilmektedir. 134 °C de 1,5 atm basınç altında en az 3,5 dakika da ve 121 °C de 1,5 atm basınç altında en az 7 dakika da sterilizasyon gerçekleşmektedir. Dünya standartlarında bu şartlar kabul edilmektedir.

Haberin Devamı

Başlıca sterilizasyon yoları şunlardır.

ısı ile sterilizasyon

basınçlı buhar ile sterilizasyon

kuru sıcak hava ile sterilizasyon

süzme ile sterilizasyon (filtrasyon)

ışınlar ile sterilizasyon (ışınlama)

Kuru ısı ile sterilizasyona örnek olarak etüv verilebilir. Ama son 5 yılda alınan ortak karar ile etüv uygulamasına son verilmiştir. Çünkü tüm bakterileri yok etmediği yapılan araştırmalarla kanıtlanmıştır.

Kimyasal maddelerin öldürücü etkisini sağlayan sebepler kısaca şunlardır:

Dezenfektan maddenin konsantrasyonu

Etki süresi

Isı

pH

Organik maddeler

Mikroorganzimaya bağlı etkiler

Son olarak da dezenfektan olarak seçilecek maddelerin olması gereken özellikleri şunlardır:
Ucuz ve etkili olmalıSuda erimeli ve iyi ıslatıcı olmalıKısa sürede etkisini göstermeliAz zehirli olmalı, allerjenik ve kanserojen etki göstermemeliAçık yaralara uygulandığında doğal direnç mekanizmalarını bozmamalıİnvivo ve invitro mekanizmaları bilinmeliKötü kokulu olmamalıdır.

Haberin Devamı


Sterilizasyon işlemi kısaca şu şekilde yapılır: Üniteye getirilen kirli aletler akıtılmadan direkt olarak eğer mevcutsa otomatik yıkama makinesinin sepetlerine yerleştirilir. Kapak kapatılır ve çalıştırılır. Ortalama 45 dakikada yıkama işlemi çeşitli evreler ile sürer. Cihaza özellikle enzimatik deterjanlar konulmalıdır. Eğer kanlı alet çoksa kan çözücü de konulabilir. Yıkama işlemi bittikten sonra aletler sorumlu eleman tarafından sepetlerden alınıp kendi konteynerına yerleştirilir. Her kurumun kendi belirlediği bir cerrahi alet sıralama düzeni vardır. Bu doğrultuda dizilen aletlerin yanına bir adet kimyasal indikatör konur ve kapak kapatılır. Sonra konteyner otoklava konur. Eğer konteyner kapaklarında filtre varsa kâğıt filtreler değiştirilir ve kapak sıkıca kapatılır. Eğer filtre yoksa konteyner kapağı köşeden açık bırakılarak otoklava yerleştirilir. Makine döngüsünü tamamlayıp sonlandığında konteyner filtreli ise hemen yerine kaldırılabilir ya da kullanılabilir. Eğer filtresiz ise konteynerın iç kısmına dokunmadan dışından kapak itilerek sıkıca kapatılır ve kullanıma hazır hale gelir.

BAKMADAN GEÇME!