Silah savaşı kızıştı

Eski Doğu Blokü ülkelerinin birer birer NATO'ya katılmaları, en azından Washington'ın gözünde dünyayı daha güvenilir bir hale getiriyor. Ancak bu arada, söz konusu ülkelerde oluşan yeni silah pazarı da iştah kabartıyor. 35 milyar dolarlık kar getirmesi beklenen yeni pazarda pay kapmak isteyen silah üreticileri kıyasıya bir mücadele veriyorlar.

1991 yılından bu yana Amerikan silah endüstrisi, silah dostu politikacılara 32.5 milyon dolarlık maddi yardımda bulundu. Merkezi New York'ta bulunan Dünya Politikaları Enstitüsü'nün bir araştırmasına göre, sadece 1996 yılındaki başkanlık seçimlerinde silah üreticilerinden iki partinin kasalarına toplam 10.8 milyon dolar aktı. Bu miktar 1992 seçimlerine oranla % 56 artış gösterdi.

51 MİLYON DOLARLIK LOBİ

Bunun yanı sıra silah üreticileri Washington'da lobi yapabilmek için 51 milyon dolarlık harcamada bulundu. Amerikan Aerospace Endüstrileri Birliği Başkan Yardımcısı Joel Jackson, ‘Ayağını kapıdan ilk içeri atan önümüzdeki 25 yılını garantiler’ diye konuşuyor. Silah üreticileri de bu gerçeğin farkında olduğundan herkes bu yarıştan kazançlı çıkmak için müthiş bir mücadele sergiliyor.

Bu yarışı memnuniyetle izleyen bir Cumhuriyetçi, ‘Bu motivasyonla bizimkiler denizi olmayan Macaristan’a bile savaş gemisi satar' yorumunu yapıyor. Demokrat Partili senatör Tom Markin ise yeni silahlandırma yarışını ‘ABD savaş endüstrisini kalkındırmak için hazırlanmış bir Marshall Planı’na benzetiyor.

Amerikan Savunma Bakanlığı Pentagon, Soğuk Savaş sonrasında 98.5 milyar dolarlık bütçesini 44 milyar dolara indirdiğinden, silah üreticileri de açıklarını yeni pazarlardan kapamaya çalışıyor. Lockheed Martin, Boeing ve Raytheon firmaları Amerikan silah pazarının % 70'ini elinde tutuyor. Lockheed Martin, savaşı kazanabilmek için 26 orta ya da küçük ölçekli silah üretici şirketi yuttu. Aynı şekilde Boeing de MacDonnell Douglas'la birleşme yoluna gitti. Lockheed şimdi de Northrop Grumman'ı ele geçirmeye hazırlanıyor. Satışın 8.3 milyar dolara mal olması bekleniyor.

Dünya Politikaları Enstitüsü'nün askeri uzmanlarından Jennifer Washburn, ‘Hiçbir zaman olmadığı kadar Amerikan dış politikası silah üreticilerinin kontrolü altında’ diye konuşuyor. Amerikan silah üreticilerinin iştahını kabartan tek pazar tabii yeni NATO üyeleri değil. ABD Başkanı Bill Clinton'un geçen Ağustos ayında 20 yıldan bu yana Latin Amerika ülkelerine uygulanan silah ambargosunu kaldırması da yarışın kızışmasında etkili oldu.

Amerikan silah üreticileri önümüzdeki 10 yıl içinde bu pazardan 6 milyar dolar kazanç sağlamayı hesaplıyorlar. Pentagon'da kadrolu 6400 memur, silah üreticilerine yeni müşteriler bulmak ve iş bağlanması için tam mesai çalışıyorlar.

Açılan yeni pazarlara rağmen, gelecek silah üretici şirketler için de güllük gülüstanlık değil. Gerçi Lockheed Martin ve Boeing'e kalsa tüm Doğu Avrupa'yı F-16 ve F-18'lerle donatacaklar, ancak sözkonusu ülkelerin bütçelerinin kısıtlı olması büyük bir problem. İşte burada da yine ABD yönetimi devreye girerek, yılda 7.5 milyar dolarlık sübvansiyon ve vergi indirimiyle silah endüstrisini destekliyor.