Sanatçılar, telif için hukuk mücadelesi veriyor

Orhan Gencebay, Sezen Aksu, Kayahan, Ferdi Tayfur ve Sezen Cumhur Önal'ın da aralarında bulunduğu çok sayıda sanatçının üye olduğu Türkiye Musiki Eserleri Sahipleri Meslek Birliği (MESAM), beste ve şarkı sözlerine ilişkin telif haklarını alabilmek için hukuk mücadelesi veriyor.

MESAM, bu mücadele kapsamında, çoğunluğu ulusal, bölgesel ve yerel bazda yayın yapan radyo ve televizyonlar olmak üzere otel, restoran, konser organizasyon şirketleri ve müzikholler gibi müzikli işyerleri hakkında 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereği çeşitli mahkemelerde 138 ayrı dava açtı. Bu davaların görülmesine halen devam ediliyor.

Telif talebine direnç var

MESAM Genel Sekreteri Ali Rıza Binboğa, kanunun besteci ve söz yazarlarına tanıdığı hakları alabilmek için büyük çaba gösterdiklerini söyledi. Telif hakkının önemli bir borç olduğunu vurgulayan Binboğa, ''Bir eser sahibi 'telif hakkımı istiyorum' dediğinde, dirençle karşılaşıyor. Bu nedenle mahkemeye gitmek zorunda kalıyoruz. Telif hakkı vermek istemeyen birçok kişi de, mahkeme aleyhlerine karar vermek üzereyken ödeme yapmayı kabul ediyor'' dedi.

Çoğu gelişmiş ülkede telif bilincinin üst düzeyde olduğunu anlatan Binboğa, şunları kaydetti:

''Dünyadaki 45 ülkenin meslek birliği ile sözleşmemiz var. Bütün dünyanın repertuvarını koruyoruz. Dünyada bize, 'Telif bilinci sizde neden bu kadar geç anlaşılıyor?' diye küçümser gözle bakıyorlar. Dünya bize hak gaspeden bir ülke gözüyle bakıyor.

Orhan Gencebay, Sezen Aksu, Kayahan, Burhan Bayar, Alaaddin Yavaşça, Ahmet Selçuk İlkan ve Ferdi Tayfur gibi ünlü birçok sanatçımızın eserleri hakkında telif bilincini oluşturmaya çalışıyoruz. Telif hakkını ödemenin vicdani sorumluluk olduğunu anlatabilirsek, telif bilinci oluşmuş demektir. Bu, bir hak gaspıdır. Biz ekonomik olarak, görüldüğü kadar da geride bir ülke değiliz.''

Telif oranı yüzde 3

Binboğa, fikir ve sanat eserlerine ödenecek telif hakkının, Avrupa ülkelerinde ortalama brüt reklam geliri üzerinden yüzde 5.75 civarında iken, MESAM'ın yayıncılardan talep ettiği oranın yüzde 3 civarında olduğunu da sözlerine ekledi.

Eserleri izinsiz kullanan kişi ya da kuruluşlar hakkında açılan davaların çoğunluğunun ticaret mahkemelerinde, bazılarının da ceza mahkemelerinde görüldüğünü ifade eden MESAM avukatları, ayrıca üyelerinin eserlerini izinsiz yayınlayanlar hakkında ihtiyati tedbir talebi ile mahkemeye başvurduklarını belirttiler.

MESAM avukatları, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na muhalefet edenler hakkında tazminat davasının yanısıra, 3 aydan 1 yıla kadar hapis ve 2.5 milyar liradan 5 milyar liraya kadar para talebiyle ceza davası açıldığını kaydettiler.