Rusya’yla ilişkilerde Soçi sayfası

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan dün Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le Rusya’nın Soçi kentinde bir araya geldi. İki lider Türkiye saatiyle 15.30 civarında görüşmelere başladı. Rusya Devlet Başkanı Putin enerji konusu üzerinde durarak şöyle dedi:

“Enerjiyle ilgili heyetlerimiz kapsamlı çalışma yaptı. Akkuyu Nükleer Santralı ve Türk Akımı doğalgaz boru hattı görüşüldü. Türk Akımı önemli güzergâhlardan biri ve eksiksiz çalışmaya devam ediyor. Avrupa’ya da gaz ulaştırıyor. Avrupa Türkiye’ye minnettar olmalı. Günümüzde Türkiye’ye sadece doğalgaz değil, petrol ve kömür de sorunla karşılaşmadan ulaştırılıyor. Tahıl koridoru anlaşmasının yapılması ve çalışmaya başlaması da Türkiye’nin sarf ettiği çabalarla mümkün oldu. Anlaşma sayesinde Rus tahılının yolu da açılmış oldu. Zirve sonunda hazırlanan ticari mutabakat zaptını imzalayacak olmamızdan mutluyum.”

NE KONUŞTUĞUMUZU TARTIŞIYORLAR

Cumhurbaşkanı Erdoğan da konuşmasında şunları söyledi: “Rusya ile Türkiye arasında şimdiki buluşmamızda imzalayacağımız mutabakatın ilişkilerimizde yeni bir sayfa açacağına eminim. Dünyanın gözü bugün sizinle yaptığımız Soçi görüşmesinde. Acaba ne konuştular, ne yaptılar diye dünya tartışıyor. Akkuyu sizin de söylediğiniz gibi önemli bir proje. Nükleer santral inşaatını etraflıca görüşmemiz faydalı olacaktır.”

ORTAK BİLDİRİ

4 saat 15 dakika süren görüşmenin ardından Rusya-Türkiye ortak bir bildiri yayınladı. Açıklamada özetle şunlar yer aldı: “Liderler, iki ülke arasındaki ticaret hacminin tespit edilen hedefler doğrultusunda ve dengeli bir temelde artırılması; ekonomi ve enerji alanlarında iki ülkenin birbirlerinden beklentilerinin mütekabiliyet çerçevesinde karşılanması; ulaştırma, ticaret, tarım, sanayi, finans, turizm ve inşaat gibi sektörlerde uzun süredir iki ülke gündeminde bulunan konularda işbirliğinin güçlendirilmesi yönünde somut adımlar atılması üzerinde mutabık kalmışlardır.

İki lider bu çerçevede, Ukrayna limanlarından tahıl ve gıda ürünlerinin emniyetli taşınmasına yönelik İstanbul Mutabakatı’na varılmasında iki ülke arasındaki yapıcı ilişkilerin rol oynadığını teyit etmişlerdir. İki lider, Rusya’nın tahıl, gübre ve gübre üretimi için gerekli hammaddenin kesintisiz ihracı dahil, İstanbul Mutabakatı’nın lafzı ve ruhuna uygun şekilde tam olarak uygulanması lazım geldiğinin altını çizmişlerdir.

Liderler, Suriye’nin siyasi birliğinin ve toprak bütünlüğünün korunmasına atfettikleri öneme işaretle, Suriye’de tüm terör örgütlerine karşı mücadelede dayanışma ve eşgüdüm içinde hareket etme kararlılıklarını teyit etmişlerdir. Liderler, Türkiye-Rusya Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi’nin müteakip toplantısının Türkiye’de gerçekleştirilmesi üzerinde mutabık kalmışlardır.”

AVRUPA TÜRKİYE ÜSTÜNDEN ISINACAK

SOÇİ’de bir başka önemli başlık Türkiye ile Rusya arasında enerji işbirliği oldu. Ukrayna savaşı nedeniyle Avrupa’ya doğalgaz ulaştıran boru hatlarının bir bir kapanmasıyla “Türk Akımı” doğalgaz boru hattının önemi giderek artıyor. Soçi zirvesinde Rus doğalgazının Türkiye üzerinden güney Avrupa ülkelerine ulaştırılması şıkkı, önemli enerji gündem maddesini oluşturdu. Türkiye’nin doğalgazda aracı rol üstlenmesi ihtimaline Avrupa’yı önümüzdeki kış aylarında kurtaracak ara formül gözüyle bakılıyor. Enerji işbirliği gündeminde Türkiye’de inşaatı devam etmekte olan Akkuyu nükleer santralı da bulunuyor.

RUBLE İLE ÖDEME

Öte yandan Rusya Başbakan Yardımcısı Alexander Novak, Türkiye’nin Rusya’dan ithal ettiği gaz için kısmen ruble ile ödeme yapma konusunda anlaştıklarını açıkladı: “Türkiye’nin yılda 26 milyar metreküp olarak gerçekleşen gaz talebi gündeme geldi. Türkiye gaz için ödemenin bir kısmını Rus rublesiyle yapacak. Bu iki ülkenin finansal ilişkilerinin gelişiminde yeni bir aşama.”

NOTLAR

EN SON TAHRAN’DA GÖRÜŞTÜLER

İki lider en son, bundan üç hafta önce, 19 Temmuz’da İran’ın başkenti Tahran’da bir araya gelmişti.

TÜRKİYE’DEN GENİŞ HEYET

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı taşıyan uçak, İstanbul Atatürk Havalimanı’ndan 13.00 sularında havalanarak 14.30 civarında Soçi Havalimanı’na indi. Erdoğan’ın heyetinde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ile MİT Başkanı Hakan Fidan yer aldı.

BİNA İKİ AYRI BÖLÜME AYRILDI

Rusya’nın Karadeniz kıyısındaki Soçi şehrindeki zirve, “Rus” adlı sanatoryum binasında yapıldı. Koronavirüs salgını yüzünden bina iki ayrı bölüme ayrıldı. “Temiz” adı verilen ilk bölüme sadece Erdoğan, Putin ve önceden sağlık kontrolleri yapılmış tercümanlar ile resmi heyet alındı. Diğer alan ise geriye kalan ekip üyeleri ile basın tarafından kullandı.