Paraları bile ayırmışlar

Özdemir Ä°NCE yazıyorADAMLAR, Barzani ile Talabani'nin denetimi altında olan bir bölgede, geçmiÅŸte Saddam tarafından basılmış, ÅŸimdi ‘‘özel’’ olarak tanımlayabileceÄŸimiz bir dinar kullanıyorlar. Bu dinarın Arap ve Åžii Iraklılarda geçerli olduÄŸunu sanmıyorum. Ama oralarda geçerli olan Saddam dinarının da buralarda ciddi bir hükmü yok. Kuzey'de bir dolar 8 dinar civarında deÄŸere sahip. Güneyde ise 1 dolar 1500 dinar. Saddam'ın düşmesinden sonra yaÄŸmalanıp havaya savrulan dinar Kuzey'de kullanılıyor ama gönülsüz kullanılıyor. Demek ki Kürt özerk bölgesi parasal olarak geri kalan Irak'la iliÅŸkisini kesmiÅŸ. Ben bunları kendi kendime söylerken Diyarbakır DHA muhabirleri Faruk Balıkçı ile Ferit Aslan ‘‘Abi sana istersen merkez bankasının binasını da gösterelim’’ demezler mi. Demek ki merkez bankaları olacak. Bunun anlamı ne? Irak Kürdistanı falan feÅŸmekan bakanlığının genel müdürlüğünün hiçbir kıymeti harbiyesi olmayabilir... Ama Irak Kürdistanı Merkez Bankası'nın ne anlama geldiÄŸini anlamayanlar gidip Kara Fakı'ya bir muska yazdırsınlar. Size otellerden söz etmek istiyorum. Daha sonra Arbil Tower Otel'de dört kiÅŸinin yediÄŸi bir akÅŸam yemeÄŸinin hesap pusulasını bilginize sunacağım. ÖNCE OTELLER Oteller ve hanlar insanlığın tarihi kadar eski olmasa bile ticaret iliÅŸkilerinin baÅŸlaması kadar yaÅŸlıdır. Kuzey Irak'ın herhangi bir turistik ÅŸansı yok. Denizi yok, kayaklı karı yok. Åžu anda turistik amaçla ancak diaspora Kürtleri gelebilir bu topraklara. Peki neden bu otel yaptırma tutkusu? Gördüğüm kadarıyla mevcut nüfusun bilmem yüzde kaçı yer deÄŸiÅŸtirdiÄŸi zaman otellere adım atmaz. Ya akrabalarında kalır, ya da on kiÅŸinin bir odaya tıkıştığı, tek ayak yolunun avluda olduÄŸu bir han bozması uydurma bir mekanda. Peki Kürt özerk bölgesinde neden oteller yaptırılıyor? Aralarında Türk yatırımcılar da olmak üzere. Bu oteller turistler için deÄŸil, yabancı iÅŸadamlarını, yabancı heyetleri, yabancı yatırımcıları, uluslararası memurları konuk etmek için. Cumhuriyetin oteli Ankara Palas gibi. Demek ki Talabani ile Barzani biraderlerin ciddi ekonomik ve politik niyetleri var. Otel yapımına bakarak bir memleketin politik tutkuları yorumlanabilir mi? El cevap: Ben yorumlarım efendim. YAZSALAR NE YAZAR İçkiler ben fakir tarafından içilmek üzere dört kiÅŸinin yemek tüketimini bilginize arz ederim: 2 duble viski, 2 Efes Pilsen bira, bir Pepsi, bir büyük ithal malı Pınar su, üç porsiyon karpuz, bir spagetti milanez, bir kuÅŸbaşı kebap, üç tavuk ÅŸiÅŸ, dört porsiyon salata, birçok pide.Toplam 161 dinar.EÅŸit: 20 dolar.EÅŸit: 28 milyon Türk Lirası28 milyon liraya dört kiÅŸiye ancak vitrinde yemeÄŸi gösterirler adama Türkiye'de. ERBÄ°L-BAÄžDAT Siz bu satırları okurken biz BaÄŸdat'ta olacağız. Ancak, Kuzey Irak BaÄŸdat-Basra yolu çok tehlikeliymiÅŸ. Kimse hava karardıktan sonra bu yollarda yolculuk etmeyi tavsiye etmiyor. Hele yabancı hele TC plakalı bir pikapla yolculuk etmek zırdelilikmiÅŸ. Soyguna davetiye çıkarmakmış.Ne olacak ÅŸimdi?Faruk Balıkçı ile Ferit Aslan Irak'ta savaÅŸ muhabirliÄŸi yapmış deneyimli arkadaÅŸlar. ‘‘Abi bir cip kiralarız’’ diyorlar, ‘‘Aslında bizim arabayı Habur'da bırakıp baÅŸka araba kiralasaydık daha iyidi’’ diyorlar. Ama şık ciplerde tehlikeli soygunculardan baÅŸka intikamcı Arap milliyetçilerinin de hedefi olmak mümkün. Bizim arabanın üzerinde DHA amblemi var. Olmaz, UNESCO'nun ya da FAO'nun olsaydı iÅŸ kolaydı. Erbilli ÅŸoförler Erbil-Kerkük-BaÄŸdat yoluna çıkmaya pek gönüllü deÄŸiller. Gönüllü olanlar da kendilerini zengin etmemizi bekliyorlar.Saddam’sız meydanFirdevs Meydanı... Saddam Hüseyin'in dev heykelinin yerinde yeller esiyor. Arka planda ise tüm bu olup bitenlere tanıklık eden tarihi cami duruyor. BaÄŸdat yolu korku doluYalçın DOÄžAN yazıyorTÃœFEĞİNÄ° doÄŸrultuyor ABD'li asker, başını sallıyor, ‘‘Yasak, giremezsiniz’’ diye kestirip atıyor. Tel örgüleri geçince beton duvar, onu geçince kum torbaları, yeniden tel örgüler ve Amerikan tankları. Havaalanı binalarına daha en az bir kilometre var. BaÄŸdat Havaalanı, hayır, ‘‘BaÄŸdat'taki Guantanamo’’, yani Saddam yanlılarının BaÄŸdat'ta kapatıldığı hapishane. Havaalanı birkaç aydır artık hapishane. BaÄŸdat'ın en tehlikeli bölgelerinden biri. Her an bir ölüm, ne zaman ne olacağı belli deÄŸil. Yine de, hurma aÄŸaçlarını gördüğümde derin bir nefes alıyorum. EN OLMAYAN ÅžEYKırk Haramiler yolu kesiyor, adam öldürüyor, haraç alıyor. Masal deÄŸil, hepsi gerçek. Birkaç gündür Kuzey Irak'ta ‘‘BaÄŸdat'a gidiyoruz’’ dediÄŸimizde, insanlar yüzümüze garip garip bakıyor. Åžu anda Irak'ta ‘‘en olmayan ÅŸey güvenlik’’. GüvenliÄŸin en yüksek risk taşıdığı bölge ise Kuzey Irak'tan BaÄŸdat'a inen yol. BaÄŸdat'a yaklaşırken hurma aÄŸaçları!.. Neyse, BaÄŸdat'tayız.Yol boyunca birkaç kontrol noktasından geçiyoruz. Herhalde gözden kaçmış olmalı, saÄŸda solda hálá tek tük Saddam resimleri. SilinmemiÅŸ, yırtılmamış, ama kimse dönüp bakmıyor. Çölün ortasından geçerken, bir yandan ‘‘korku yolculuÄŸu’’, öte yandan Amerikan tank ve cipleri. Karşıdan gelen konvoy arkasında bir jemse ve makineli tüfeklerle saÄŸ taraftaki yola kıvrılıyor. Saddam döneminden kalan bir hapishane. Amerikalılar BaÄŸdat'a 40-50 kilometre uzaklıktaki bu hapishaneyi de, yine benzer amaçla kullanıyor. Ama bu kez hapishanede ‘‘hálá Saddam'a destek veren Ä°ranlılar’’ bulunuyor. Ayrıca, Amerika aleyhine faaliyet gösteren casuslar. NOKTA ATIÅž FARKIBaÄŸdat'a girerken, birkaç bin yıl öncesine gidiyoruz. TV'lerden yüzlerce kez izlediÄŸimiz görüntüler. BaÄŸdat tam bir harabe!.. Ama, birebir gördüğü zaman insan yine de ÅŸok geçiriyor. Yıkılmış, dökülmüş, simsiyah, dört duvar kalmış binalar ‘‘BaÄŸdat gibi diyar olmaz’’ dizesine son veriyor. Tek bir istisnası var: Amerika savaÅŸ sırasında öylesine ‘‘isabetli nokta vuruÅŸları’’ yapıyor ki, devlet daireleri arasında sadece Petrol Bakanlığı sapasaÄŸlam ayakta kalıyor!.. Onun önünde de yine Amerikan askerleri!..Biraz daha ilerleyince ünlü ‘‘Firdevs Alanı’’. Hani, Saddam'ın heykelinin dakikalarca indirilmesini TV'lerden izlediÄŸimiz alan. Hayret!.. Benim BaÄŸdat'a bu üçüncü geliÅŸim. BaÄŸdat'ı tanıyamıyorum. Ãœstelik 50 derece.ARTIK GÄ°DÄ°NYıkılan heykelin hemen altında bir yazı dikkat çekiyor: ‘‘All done, go home.’’ Yazı aynen böyle yazılmış. Yani, her ÅŸey tamam, artık gidin!..Bu isteÄŸin Irak'ta son zamanlarda sık sık dile geldiÄŸi ve gösterilerle desteklendiÄŸi biliniyor. Gösterileri ÅŸimdi ‘‘Irak Halkını Savunma Konseyi’’ adı altında bir örgüt düzenliyor. Gösteriye her ne kadar ‘‘barışçıl amaçlı’’ diye bir sıfat eklemiÅŸlerse de, pazartesi günü BaÄŸdat'ı yine hareketli ve protestolu saatler bekliyor. Irak'ta halk Saddam'ın gitmesinden büyük bir memnuniyet içinde. Ama ‘‘yabancı askeri kendi ülkesinde görmek’’ onları aynı ölçüde mutlu etmiyor. Â