OECD raporu Türkiye'de eğitim sorununa dikkat çekti: Kızlar ortalama 2.4 yıl okuyor
Güncelleme Tarihi:
Üye ülkelerde eğitim manzaralarını inceleyen Uluslararası Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü OECD'ye göre Türkler ortalama 4 yıl okula gidiyor, bu rakam kızlarda 2.4'e düşüyor. Verilere göre Türkiye eğitim harcamalarında büyük artışlar yapsa da batı standartlarının oldukça gerisinde kaldı.
ABD öğrenci başına yıllık 10 bin dolar, Türkiye'de 1,073
Araştırmada, örgüt üyesi ülkeler arasında öğrenci başına eğitime ayrılan yıllık harcamalara da yer verildi. Buna göre OECD içinde öğrenci başına yıllık harcama 6 bin 361 dolarla ortalamayı oluştururken, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Meksika, Polonya ve Slovak Cumhuriyeti'nde bu rakam 3 bin doların altına geriledi. Avusturya, Danimarka, Norveç, İsviçre ve ABD'de ise harcama 8 bin doları aştı. Bu rakam, 2000 yılı verileri gözönünde bulundurulduğunda kamu ve özel okullar ortalamasında ABD'de 10 bin doları aşarken, Türkiye'de kamu okullarında bin 73 dolar olarak hesaplandı.
Araştırmaya göre lise düzeyinde harcamalar her ülkede yaklaşık iki kat artış kaydetti. Ortalamanın 10 bin doların biraz altında olduğu OECD içinde ABD'de öğrenci başına harcama yıllık 20 bin doları bulurken, Türkiye 4 bin dolar harcamasına rağmen yine listenin sonunda yer aldı.
Türkiye'de 5 yılda öğrenci yüzde 50, harcama yüzde 22 arttı
Buna rağmen, 1995 ve 2000 yıllarına ilişkin veriler karşılaştırıldığında Türkiye'de 5 yılda eğitime harcanan kaynak miktarı dolar cinsinden yüzde 80 artarken, öğrenci sayısı yüzde 50 arttı. Öğrenci başına harcanan miktarda ise yüzde 22'lik yükseliş gözlendi. Öğrenci başına harcama İrlanda'da yüzde 54, İspanya'da yüzde 39, Kanada'da da yüzde 23 artarken, Çek Cumhuriyeti'nde yüzde 32, İngiltere'de yüzde 9, Macaristan'da ise yüzde 8 azaldı. Hollanda, Danimarka, Yunanistan, İsveç, Avustralya ve Meksika'da ise büyük değişiklikler olmadı.
Devletin ilk ve orta dereceli eğitim kurumlarına yaptığı harcamaya milli gelirden ayrılan payın ortalama yüzde 3.6 seviyelerinde olduğu OECD ülkelerinde Türkiye yüzde 2.5'le son sırada yer aldı. Lise ve üzeri seviyede ise bu pay yüzde 1'e geriledi, ülkeler ortalaması ise yüzde 1.5'e yakın hesaplandı.
Türkiye'nin ayırdığı pay yüzde 2.3'ten 3.4'e yükseldi
Genel toplamda ise Türkiye'nin milli gelirden eğitime ayırdığı pay 1995'te yüzde 2.3 iken, 2000'de yüzde 3.4'e yükseldi. Bu rakamların yaklaşık yüzde 90'ının ise öğretmen maaşlarına gittiğine dikkat çekildi.
Raporda eğitimde yatırımların özel ve kamu olarak dağılımı da yer aldı. Buna göre bu oran 2000 yılında Türkiye'de yüzde 98.6 kamuya karşılık yüzde 1.4 özel oldu. Oran 1995 yılında yüzde 99.1'e karşılık 0.9 idi. Bu çerçevede en fazla özel eğitim yatırımı yüzde 40.8 ile Güney Kore'de oldu. Bu ülkede kamu okullarının oranı yüzde 59.2 seviyesinde kaldı.
Öğrencilerden beklenen ortalama okula gitme süresi olarak Türkiye'de 11.5 yıl hesaplanan raporda, erkek çocukları için bu beklentinin 12.2 yıl olduğu, kızlarda ise 10.3'e düştüğü görüldü. Bu süre OECD ortalamasında toplamda 16.9 yıl, erkeklerde 16.6 yıl, kızlarda ise 17.2 olarak belirtildi.
Ancak araştırma sonuçları, düşük harcamanın her durumda düşük kalitede eğitime neden olmadığını da ortaya koydu.
OECD'de ortalama sınıf 22 kişi, Türkiye'de 30
Kalabalık sınıflarda eğitim sorununa da dikkat çekilen araştırmada 30 kişilik sınıf ortalamalarıyla Türkiye, Güney Kore'nin ardından en kalabalık sınıflara sahip ülke oldu. Örgüte üye ülkelerde ise sınıflar ortalama 22 kişilik.
Türkiye, öğretmen maaşlarında da ancak listenin son sıralarında kendine yer bulabildi. Buna göre 15 yıllık bir ilkokul öğretmeninin ders başına aldığı ücret OECD genelinde ortalama 30.04 dolar olurken, Türk meslektaşları 12.03 dolara çalışıyor. Bu ücret Slovakya ve Macaristan'ın üzerinde yer alırken, 46.45 dolar alman Alman öğretmenler listenin tepesine yerleşti. Rapora göre Türkiye'de yıllık ortalama eğitim süresi 600 saat seviyesinde bulunuyor.