Nisandan sonra vakti olur

Şevket Demirel, Cumhurbaşkanlığı görev süresinin uzatılması veya yeniden seçilmesi tartışılan kardeşi Süleyman Demirel için ilginç bir mesaj verdi. Konuklarına Süleyman Demirel Demokrasi Müzesi'ni gezdiren Şevket Demirel, Cumhurbaşkanı'nın müze için çalışacak vaktinin olmadığı sözlerine, ‘‘Nisandan sonra vakti olur’’ karşılığını verdi.

Isparta demek, Demirel demektir. Demirel adını taşımayan bir eser yok gibidir kentte.

En son, ‘‘Süleyman Demirel Üniversitesi’’ne bağlı, ‘‘Şevket Demirel Kalp Merkezi’’ açıldı ve üniversiteye bağışlandı.

Görkemli törenden sonra Cumhurbaşkanı, konuk devlet başkanlarına kentini gezdirirken, biz de ‘‘Süleyman Demirel Bulvarı’’nı, henüz ağacı bitmemiş ‘‘Süleyman Demirel Ormanları’’nı geride bırakıp İslamköy'e yöneldik.

Yani Çoban Sülü'nün doğup büyüdüğü o ünlü Anadolu köyüne.

Ve ‘‘Demirel Caddesi’’nden Demireller'in baba ocağına ulaştık.

Yüzyıllık toprak evlerden oluşan bir açık hava müzesini gezer gibiyiz.

Anadolu kadınları sarmalanmış vaziyette kapılarda. Samanlıklar dolu.

İslamköy kışa girerken, ‘‘Süleyman Demirel Demokrasi Müzesi’’ de tarihe ışık tutmaya hazırlanıyor.

İBRET TABLOSU

Demirel'in ‘‘biraderim’’ diye seslendiği ağabeyi Şevket Demirel, heyecanla anlatıyor:

‘‘Şu kerpiç duvarlı köye bakın. Şu Demirel'in doğduğu eve bakın. Demirel'in demokrasi sayesinde reisicumhurluğa ulaşmasına bakın. Bu, demokrasinin insanlığa verdiği bir ibret tablosudur.’’

Demirel'in 75 yıl önce beşiğinde sallandığı, ahırında, samanlığında, avlusunda oynadığı kerpiç evin yamacına Yalvaç'ın Agap taşıyla örülmüş betonarme yapının adı şimdi ‘‘Süleyman Demirel Demokrasi Müzesi’’.

‘‘Reisicumhur biraderi, ağası’’ o anda iki konuk cumhurbaşkanını doğduğu kentte ağırlarken Şevket Demirel de bize fikir babalığını yaptığı müzeyi gezdiriyor.

‘‘Bu müzede Yassıada'dan Zincirbozan'a uzanan siyasi depremleri göreceksiniz. 50 yılda Demirel'e neler denilmiş, o nasıl cevap vermiş. Bu müzede canlandırılacak olan tablo işte budur.’’

UCUZ SİYASET DEĞİL

Başındaki kasketini düzeltip devam ediyor:

‘‘Bu müzede ucuz ve kolay olmayan mücadeleleri göreceksiniz.’’

Şevket Demirel, ‘‘ucuz ve kolay olmayan mücadele’’ derken, Demirel'in çalışma, sabır ve gayretinin öyküsünü şimdiki liderlere anlatmak ister gibi.

Soruyoruz:

İlk lider müzesinde neler olacak?

‘‘Ağanın Ankara'da 3 katlı apartmanı dolduracak kadar büyük arşivi var. Çankaya ve Güniz Sokak'ın dışında bir arşiv bu. Son 50 yılın demokrasi tarihinin arşivi. Mesela 1964 Adalet Partisi Büyük Kongresi'nin en doğru belgeleri onun arşivinde.’’

Yine soruyoruz:

Siz, müzenin fikir babasıyım, diyorsunuz. Umurbey'deki Celal Bayar Müzesi'nden farklı bir müze yaratmayı mı amaçlıyorsunuz?''

‘‘Celal Bayar öldükten sonra, eşyalarının toplandığı bir müze yapıldı. Bizim müzemizde, 50 yıllık tarih gözler önüne serilecek. Sahnede olanlar, oyunu bizzat kendileri yazmalı. Aktör, sahnede 50 yıl oynadığı oyunu, hiçbir saptırmaya mahal vermeden kendisi yazacak.’’

NİSANDAN SONRA

Siz kalp merkezini açarken, zaman ve para fakiri Ispartalılara hizmet getirdiğinizi söylediniz. Sayın Demirel'in de zamanı yok? Bu müzeye nasıl katkıda bulunacak?

‘‘Ben de 50 yılı bizzat yaşadım, müze için çalışıyorum. Ağa bakacak, eksik ve yanlış bulduklarını söyleyecek bize. Kendisi bant çekimleri yaptırıyor, olayları banda anlatıyor, çekimler devam ediyor. Kitaplar paketleniyor. Eski bantlar temizleniyor, son sisteme aktarılıyor. Özetle o taşı, toprağı veriyor, binayı biz yapıyoruz. 15 kişi projede çalışıyor.’’

Müze mayıs ayında mı açılacak?

‘‘Hedefimiz mayıs ama yetişmeyebilir.’’

Siyasi tarih 1924-2000 olarak mı yazılacak?

‘‘1924'te İslamköy'de başlayacak, ama bitiş tarihi henüz belli değil. Cumhurbaşkanlığı'ndan sonra da devam edecek.’’

Şevket Demirel, konuklarına Süleyman Demirel Demokrasi Müzesi'ni gezdirirken, Demirel'in müze için çalışacak vaktinin olmadığı hatırlatılınca verdiği yanıt ise yoruma açıktı:

‘‘Nisandan sonra vakti olur.’’

Soykırım Anıtı önünde

dostluk çağrısı yaptı

CUMHURBAŞKANI Süleyman Demirel, dün Iğdır'da Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hüseyin Kıvrıkoğlu ve kuvvet komutanlarıyla birlikte, eski vali Şemsettin Uzun tarafından yaptırılan Soykırım Anıtı ve Müzesi'ni ziyaret etti. Demirel, Soykırım Anıtı'nın Türklerin bütün tarihini kapsadığını, ‘Tarihten de husumet yerine dostluk çıkarılması gerektiğini’ belirterek, ‘‘Türkiye'yi sahipliğimizin mührü olan bir abide. Çok güzel bir abide’’ dedi.

Soykırım Müzesi'nde tarih boyunca Ermeni komitacılarının Türkler'e karşı gerçekleştirdiği katliam ve soykırıma ilişkin fotoğraflar, bilgiler ve çeşitli kitaplar bulunuyor.

Demirel daha sonra Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanlarıyla birlikte Türkiye-Ermenistan sınırındaki Alican Köprüsü'ne giderek incelemelerde bulundu. Yetkililer Demirel'e 1948 yılında yarısı Sovyetler Birliği, yarısı Türkiye tarafından inşa edilen köprü hakkında bilgi verdiler. 1988 yılında Ermenistan depremi nedeniyle insani yardım amacıyla bir kez kullanılan köprünün, o tarihten bu yana protokol görüşmeleri dışında kullanılmadığı bildirildi.

Demirel, Ermenistan tarafında asker göremeyince yetkililere, ‘‘Onlar sınırı beklemiyorlar mı?’’ diye sordu. Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Atilla Ateş, Demirel'e, ‘‘Hayır efendim. Biz bekliyoruz. Bulgaristan sınırını da biz bekliyoruz’’ yanıtını verdi. Cumhurbaşkanı ise Suriye'de de aynı durumun sözkonusu olduğunu bildirdi.

Cumhurbaşkanı daha sonra Iğdır Valiliği önünde halka hitap etti, şöyle dedi: ‘‘Bu ülke için Çanakkale'de şehit lazımdı, ülkenin bütün evlatları oraya gitti şehit oldu. Başka şehir için şehit lazımdı şehit oldu. Terör için şehit lazımdı bu ülkenin gencecik evlatları, onların aileleri canı gönülden çocuklarını şehitse şehit, gaziyse gazi, bu ülkenin iyiliği, dirlik düzenlik, Türkiye Cumhuriyeti vatanının bölünmez bütünlüğü için bu ülkenin her ferdi kendisinden devlet ne istediyse onu seve seve yaptı.’’