Müzeleri işgal et

Sanatın ticaretle fazlasıyla giriftleşmiş halinden ve müze giriş fiyatlarının yüksekliğinden şikâyetçi bir grup, önceki hafta New York’ta modern sanatlar müzesi MoMa’dan başlayıp New Museum ve birkaç galerinin önünde protesto gösterisi yaptı. Toplumun yüzde birinin iktidarı tekelinde tutmasına karşı duran ‘Wall Street’i İşgal Et’ kampanyasının bir ayağına dönüşen ‘Müzeleri İşgal Et’ (Occupy Museums) de, müzelerin kültür elitlerinin elinden alınıp tekrar halka açılması gerektiğini savunuyor.

Zaten bir önceki gün sosyal medyada manifestolarını yayınlayarak amaçlarını da açıkça duyurmuşlardı: “Oyun bitti: Yüzde 1’in kontrol ettiği kültürel elitizm mabetlerinin saadet zinciri sisteminin farkındayız. Bundan sonra, yüzde 99’un sanatçıları olarak yozlaşmış hiyerarşik düzeni kabul etmiyoruz.” Bu açıklamanın ardından da Müzeleri İşgal Et eylemcileri ilk hedefleri MoMA’nın önünde buluştu.

25 DOLARLIK GİRİ? ÜCRETİ

Eylemciler tıpkı ‘Wall Street’i İşgal Et’ ekibinin üssü Zuccotti Park’taki gibi sırayla bildirilerini okudu. Bir noktada sanatçılardan ve öğrencilerden oluşan grup hep bir ağızdan “Wall Street’i İşgal Et hareketi, piyasanın belirlediği sınırlı parametrelerin ötesinde gerçek deneyselliğin var olabildiği yeni bir sanat dönemi açacak” cümlesini tekrar etti.

Eylemcilerden sanatçı Dave Kearns, MoMA’nın 25 dolarlık (45 lira) giriş ücretinin ne kadar fahiş olduğundan bahsetti. Müzeleri İşgal Et kampanyasının lideri Brooklyn’li sanatçı Noah Fischer, grubun aslında paranın belirlemediği bir toplum ve demokrasi ihtiyacının altını çizmek istediğini anlattı. “Kültürümüzün hangi kısmının yüzde 1 tarafından kontrol edildiğini gösterme zamanı. Bunun üzerine düşünen herkes MoMA’nın bu kısımda olduğunu görecek” diyen Fischer, MoMA’nın ardından New Museum’a hareket ettiklerinde müze binasını göstererek “Yüzde 1’in saadet zinciri. Bu sanatçılar yalnızca para için bir araya geliyor” diye konuşmasını sürdürdü.

Sotheby’s müzayede evi de Müzeleri İşgal Et eylemcilerinin karşı olduğu kurumlardan biriydi. Sotheby’s’da 29 Temmuz’dan beri 42 sendikalı çalışanın işsiz kalmasına sebep olan anlaşmazlık, müzayede evini de göstericilerin hedefi haline getirdi. İddialara göre müzayede evi daha düşük ücretli sözleşmeli işçi çalıştırarak sendikalıları işten çıkarıyor, böylece sendikayı saf dışı bırakmayı amaçlıyor.

RUSHDIE VE BANKSY’DEN DESTEK

Bu protestolara sanat dünyasının bazı isimlerinden de destek geldi. İlki ünlü İngiliz graffiti sanatçısı Banksy. Eylemin ‘Londra’yı İşgal Et’ ayağının merkezi St. Paul Katedrali’nde beliren heykelin Banksy yapımı olduğu ortaya çıktı. Bu heykel, devasa bir Monopoly oyun tahtasını ve oyunun meşhur maskotunu para dilenirken gösteriyor. Daha sonra aralarında Salman Rüşdi, Neil Gaiman ve Jennifer Egan gibi ünlü yazarların da yer aldığı ‘Yazarları İşgal Et’çiler de kampanyayı desteklediklerini açıkladı.

SIRADAN BİR AMERİKALIDAN DAHA ÇOK KAZANIYORLAR

Ulusal Sanat Vakfı’nın (NEA) 29 Ekim’deki raporuna göre ABD’de sanatçılar bir yılda ortalama bir Amerikalıdan 4 bin dolar (7 bin 200 lira) daha çok para kazanıyor. Tüm ABD’de 2.1 milyon kişiyle tüm nüfusun yüzde 1.4’ünü oluşturan sanatçı kesim, yılda ortalama 43 bin 230 dolar net gelir alıyor. Hükümet, sinema oyuncuları, sahne tasarımcıları ve çiçek düzenlemecilerini de içeren 11 meslek dalını sanatçı kategorisi altında değerlendiriyor. Yine bu 11 meslek dalındaki oyuncu ve mimarlar söz konusu olduğunda ortalama yıllık gelir 63 bin dolara çıkıyor.

ÜCRETSİZ MÜZELER DE PAYINI ALDI

Washington’daki Hava ve Uzay Müzesi de (üstte) grubun eylemlerinin hedefi oldu. Tabii, kurunun yanında yaş da yanar hali bu müze için geçerli. Çünkü bu müzeye giriş ücretsiz. Müze, en dolu günlerinden biri olan cumartesi boyunca girilemez hale geldiği gibi, erken saatlerde içeri girenlen de  saatler boyunca içeride mahsur kaldı.�