Maymun konuştu

ABD'de, bir şempanzeyle orangutana İngilizce iletişim kurma öğretildi. Şempanzenin 3 bin, orangutanın ise 2 bin sözcükten oluşan kelime hazinesi var.

ABD'nin Georgia Eyalet Üniversitesi'ndeki uzmanların eğittiği iki maymun, aynı ünlü fizikçi Stephen Hawking gibi bilgisayar aracılığıyla, sentetik ses çıkararak konuşuyorlar. The Sunday Times'ın haberine göre maymunlar bilgisayarın klavyesindeki sembollere basarak her türlü isteklerini dile getirebildikleri gibi videoda seyrettikleri filmle ilgili sohbet de edebiliyorlar.

Kahve, hamburger istiyorlar

14 yaşındaki dişi şempanze Panbanişa, 3 bin sözcükten oluşan kelime hazinesine sahip. Panbanişa artık sürekli konuşuyor ve örneğin buzlu bir kahve istediğini söyleyebiliyor. 20 yaşındaki orangutan Şantek de bir ses cihazını kullanmayı başardı. Şantek, işaret diliyle de 2 bin kelimeyi rahatça kullanabiliyor. Şantek, ‘‘Hamburger istiyorum’’ diyebiliyor ya da sıcaklardan rahatsız olduğunu dile getirebiliyor.

Yazmayı da öğreniyorlar

İki maymun için yapılan bilgisayar klavyesi özel bir tasarımın ürünü. Bazı tuşların anlamları basit. Örneğin ‘‘Elma’’ demek için bir tuşa basılıyor. Bazı tuşlar ise daha soyut kavramları ifade ediyor. Örneğin ‘‘Şunu bana uzat’’, ‘‘Kötü’’ ve ‘‘Lütfen yardım et’’ gibi. Bilgisayar bir yandan kelimeleri seslendirirken, diğer yandan da bunları ekranda sergiliyor. Panbanişa, bilgisayar ekranında gördüğü kelimeleri tebeşirle yazmayı da öğrenmeye başladı.

Annesine tercümanlık bile yapıyor

Panbanişa'nın annesi Matata, bilgisayar klavyesini kullanamıyor. Ancak, Matata kızıyla iletişim kurduktan sonra, Panbanişa, klavyesine, ‘‘Matata muz istiyor’’ diye yazabiliyor.

Düşünceli görüldükleri zaman, ‘‘Neyiniz var?’’ sorusuna Panbanişa ve Şantek, ‘‘Bir şeyler yemeyi düşünüyorum’’ ya da ‘‘Bir yere gitmek istiyorum’’ şeklinde cevap veriyorlar.

ABD hükümeti, Atlanta'daki Araştırma Merkezi'ne ek araştırma ödeneği verdi. Şimdi de, maymunların ‘‘ses çıkararak’’ iletişim kurup kuramayacakları araştırılacak.