Marmara'da denizkestanesi artışıyla gelen tehlike sinyali
Güncelleme Tarihi:
İstanbul Üniversitesi tarafından Marmara Denizi'nde yapılan araştırmada, organik kirliliği seven denizkestanesi türünde aşırı artış olduğu tespit edildi. İstanbul Üniversitesi Balıkçılık ve Su Ürünleri İşleme Teknolojisi Bölümü, Balıkçılık Teknolojisi ve Yönetimi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Firdes Saadet Karakulak, "Bu durum biyoçeşitliliği değiştirebiliyor, biyoçeşitliliği düşürdüğünü görmekteyiz. Balık türlerinde bir azalma söz konusu. Her bir türün dengede olması lazım. Bu iyi bir durum değil" diye konuştu.
Marmara Denizi'nde ekosistemi dengede tutan denizkestanelerinin çoÄŸaldığı tespit edildi. Bir kısmı veya tamamı su içinde yaÅŸayan, suda serbest yüzen ve çıplak gözle görülebilecek büyüklüğe sahip, yüksek yapılı su bitkileri olan makrofitlerin artışını kontrol altında tutan denizkestaneleri, su altındaki oksijen akışının dengesini de saÄŸlıyor. Ä°stanbul Ãœniversitesi tarafından haziran ayında Marmara Denizi'nde gerçekleÅŸtirilen seferde denizkestanelerinin çoÄŸaldığı ortaya çıktı.Â
"DENÄ°ZKESTANELERÄ°NÄ°N FAZLA OLMASI ALGLERÄ°N AZALMASINA NEDEN OLUR"
Ä°stanbul Ãœniversitesi Balıkçılık ve Su Ãœrünleri Ä°ÅŸleme Teknolojisi Bölümü, Balıkçılık Teknolojisi ve Yönetimi Anabilim Dalı BaÅŸkanı Prof.Dr. Firdes Saadet Karakulak, denizkestanelerinin Marmara Denizi'ndeki önemine deÄŸinerek, "Denizkestanesi özellikle bentik bölge dediÄŸimiz deniz dibinde yaÅŸayan bir canlı. Daha çok alglerle beslenen diÄŸer balıkların da besinini oluÅŸturan bir canlı. Bu canlılar aslında suyu süzerek beslenme eÄŸilimi gösterirler. Türkiye denizlerinde 20'ye yakın denizkestanesi türü var. Marmara Denizi'nde 18 tane tür var. Her biri farklı özelliÄŸe sahip. Ticareti yapılan Paracentrotus lividus türü, oksijeni bol olan denizlerde daha çok bulunur. Onun olduÄŸu bölgeleri temiz bölge olarak isimlendirebiliriz. Ama Ä°stanbul'da, Brissopsis lyrifera türler ise; organik kirliliÄŸin yoÄŸun olduÄŸu yerlerde aşırı çoÄŸalma eÄŸilimi gösterir. Her bir tür, bize o deniz hakkında bilgiler verebiliyor. Ä°klim deÄŸiÅŸikliÄŸinin etkisi de var, bununla birlikte denizlerde de asitleÅŸme söz konusu. Bu tüm deniz canlılarını etkilemekte. Mercanlar, denizkestaneleri de bu durumdan etkileniyorlar. Dolayısıyla popülasyonlarında bir azalma var. Özellikle Marmara Denizi hassas bir deniz, müsilaj oluÅŸumları var. Müsilaj oluÅŸumunda biliyorsunuz diÄŸer deniz canlıların etkisi olabiliyor. Biz bu alglerin aşırı çoÄŸalmasını engellememiz için mutlaka denizkestanesinin avcılığının Marmara Denizi'nde yapılmaması lazım. Denizkestanesinin az olması alglerin aşırı çoÄŸalmasına, denizkestanelerinin fazla olması alglerin azalmasına neden olur. Bu dengenin saÄŸlanması lazım. Denizkestanesi ile beslenen balıklarda da aşırı avcılığın yapılmaması gerekiyor" dedi.Â
"DENİZKESTANESİNDE AŞIRI BİR ARTIŞ SÖZ KONUSU"
Prof.Dr. Firdes Saadet Karakulak, "Geçen ay Marmara Denizi'nin seferini gerçekleÅŸtirdik, ÅŸu an ekosistemde bir canlılık var. Geçen ay Marmara Denizi'nde Oksijeni seven denizkestanesinde (Paracentrotus lividus) bir artış söz konusu. DiÄŸer organik kirliliÄŸi seven denizkestanesinde de (Brissopsis lyrifera) aşırı bir artış var. Bu durum biyoçeÅŸitliliÄŸi deÄŸiÅŸtirebiliyor, biyoçeÅŸitliliÄŸi düşürdüğünü görmekteyiz. Balık türlerinde bir azalma söz konusu. Her bir türün dengede olması lazım. Bu iyi bir durum deÄŸil" diye konuÅŸtu.Â
"BU DURUM MÃœSÄ°LAJI TETÄ°KLEYEBÄ°LÄ°R"
Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sarı ise, makrofitlerin aşırı çoğalması nedeniyle denizde oksijensiz alanlar oluşabileceğini belirterek, "Denizkestanelerinin sayısı azaldığı zaman makrofitler çoğalmış olurlar. Bunların çoğalması o bölgedeki azotu, fosforu azaltır ama kıyısal anlamda biyolojik çeşitliliğe bağlı olarak birtakım ekolojik olayların negatif etkiler ortaya çıkmasına neden olur. Aşırı alg çoğalması o bölgede üretimden daha çok oksijen tüketimine neden olacağı için ölü bölgelerin ortaya çıkmasına neden olur. Bu durum müsilajı tetikleyebilir" şeklinde konuştu.