Konniçiva

Erdal GÜVEN

Son zamanlarda aklımı kendi kendine satış yapan akıllı makinalara takmış durumdayım. Yapılan bir araştırmaya göre dünya üzerinde bu otomat denilen makinaları en çok Japonlar kullanıyormuş. Yüzde yüz doğru. Ülke sanki bir otomatik mal satma cenneti. Aklınıza gelebilecek herşey bu makinalarda satılıyor. Diyelim sıkışık trafikte canınız bir duble birşeyler içmek istedi. Ama biryere uğrayıp içecek vaktiniz yok. Eğer Japonya'daysanız işiniz kolay, hemen yol kenarında bulunan otomattan buzlu bir viski veya oda sıcaklığında muhafaza edilmiş bir bardak Japon içkisi sake alabilirsiniz.

Tamam içecek işini hallettik ama şimdi bunun yanında atıştıracak birşeyler lazım dediğinizi duyar gibi oluyorum. Hiç merak etmeyin Japon otomat sanayi onu da düşünmüş, hemen içki otomatlarının yanında içinde çeşit çeşit fındık fıstık var. Karnınız açıktığında biraz ilerdeki otomatdaki sıcak soğuk yemek çesitlerinden yemek işinizi de halledebilirsiniz.

Yemek işini bitirip karnınızı doyurduktan sonra aklınıza düşebilecek olan şeyler için ihtiyaç duyabileceğiniz bazı şeyleri de bu otomatlardan temin edebilirsiniz. Evinizin hemen yanındaki otomattan prezarvatif, bir diğerinden porno dergi veya video kaset alabilirsiniz.

Kullanılmış iç çamaşırı ihtiyaçlarınızı bile bu otomatlardan sağlayabilirsiniz. Gerçi bu kullanılmış iç çamaşırı satan otomatlara her yerde rastlamak mümkün değil, sadece Tokyo‘nun Shibuya bölgesinde bir tane var ama olsun, var ya siz ona bakın.

Otomat konusunda bu kadar ileri gitmiş Japonya’da tek işe yaramayan ise banka otomatları. Veya yaygın adı ile ATM'ler dünyanın ikinci büyük ekonomisine sahip olan Japonya‘da insanlar sadece mesai saatleri içinde para çekebiliyorlar. Öyle gecenin bir yarısı paraya ihtiyacınız oldu hemen ilerdeki bankamatikten çekeyim diyemiyorsunuz. Sabahı beklemek zorundasınız. Eh tahmin edersiniz ki her şey için de sabaha kadar beklenmez ki...

Dünyanın belki de ilk, sadece işitme özürlülere hizmet veren, işitme engellilerin kendi lisanlarıyla konuşup anlaşabildikleri kafe Deaftopia Tokyo'da açıldı. İşitme engelli anlamına gelen Deaf kelimesi ile erişilmesi güç, hayal anlamında kullanılan Utopia kelimesinin birleşiminden meydana gelen deafonia gerçekten işitme engelliler için ütopik bir yer. Nakano tren istasyonu içinde açılan kafeterya'nın tüm çalışlanları da işitme engellilerden oluşuyor.

Konuşarak anlaşmanın yasak olduğu kafeteryada geçerli tek dil ise işaret dili. Kafeteryanın kapısında ise ‘‘Lütfen içerde konuşarak anlaşmayın’’ ibaresi yer alıyor. Günde yaklaşık 70 kişiye hizmet veren

kafeteryanın tüm müşterilerinin işaret dilini bilmesi ise hemen hemen bir zorunluluk.

İşaret dili bilmeyenler ise siparişlerini ancak yazarak verebiliyorlar.

18 yaşındaki kızının işitme engelli olması nedeniyle işaret dilini öğrenen ve manifatura dükkanını kapatıp kafetarya işine giren Masanori Uemura, yeni işinden oldukça memnun. Dünyanın sadece işitme engellilere hizmet veren ilk kafeteryasında ücretsiz işaret dili kursları da veriliyor.

JAPON FIKRASI

Yavru penguen taşıyan bir minibüs devrilir ve tüm penguenler açılan kapıdan yola saçılır. Bir süre şaşkın şaşkın etrafa bakarak annelerini arayan yavru penguenler yolda tek başına yürüyen Keiko'yu annelerine benzeterek peşine takılırlar. Keiko önde, yavru penguenler arkada kalabalık caddede yürümeye başlarlar. Durumu gören bir polis Keiko'yu durdurur ve ‘‘Bu penguenler sokak ortasında ne geziyor. Çabuk onları hayvanat bahçesine götür’’ der.

Keiko, biraz itiraz edecek gibi olur ama bakar polisin şakası yok çaresiz hayvanat bahçesinin yolunu tutar.

Aradan daha birkaç saat geçmeden Keiko'nun peşindeki penguenlerle caddede yürüdüğünü gören polis büyük bir hışımla Keiko'nun yanına yaklaşır ve ‘‘ben sana bu penguenleri hayvanat bahçesine götür demedim mi? diye çıkışır.

Keiko biraz utangaç, ‘‘Tamam söylediğiniz gibi hayvanat bahçesine götürdüm. Çok eğlendiler. Şimdi de Disneyland'a götürüyorum’ der.

JAPON SÖZÜ

... Rooken wa yo ni hoezu... Yaşlı köpek boşa havlamaz.