KiÅŸi başına 4172 doları bulduk büyümede çifte rekor kırdık

Türkiye ekonomisi, 2004’te büyümede çifte rekora imza attı. Ekonomi yüzde 9.9 büyüyerek, OECD’nin en hızlı büyüme rakamına ulaÅŸtı. Bu büyüme sonucu kiÅŸi başına milli gelir 4 bin 172 dolar ile Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdı.TÃœRKÄ°YE ekonomisi, 2004 yılında yüzde 9.9 büyüme hızını yakalayarak, OECD’nin en hızlı büyüyen ekonomisi oldu. Devlet Ä°statistik Enstitüsü (DÄ°E) verilerine göre, Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) artış hızı yüzde 9.9, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla artış hızı yüzde 8.9 olarak gerçekleÅŸti. Türkiye böylece 1966’dan bu yana en yüksek büyüme hızını yakalarken, yıl sonu büyüme hızı itibariyle OECD’nin en hızlı büyüyen ülkesi konumundaki Çin’i geride bıraktı. Çin, yüzde 9.1 büyüme göstermiÅŸti. 2004’ün son çeyreÄŸinde ise Gayri Safi Milli Hasıla büyüme hızı yüzde 6.6, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla büyüme hızı da yüzde 6.3 oldu.CUMHURÄ°YET REKORU: Geçen yıl Türkiye’nin GSMH’si cari fiyatlarla 299 milyar 475 milyon doları, GSYH’si de 300 milyar 578 milyon doları bularak rekor kırdı. 2003 yılında GSMH 239.2 milyar dolar, GSYH da 241 milyar dolar seviyesindeydi. GeçtiÄŸimiz yıl kiÅŸi başı milli gelir ise 4 bin 172 dolar oldu. Böylece hem GSMH hem de kiÅŸi başına düşen mille gelir miktarı, Cumhuriyet tarihinin en yüksek düzeyine ulaÅŸmış oldu. 789 DOLAR ZENGÄ°NLEÅžTÄ°K: KiÅŸi başına Gayri Safi Yurtiçi Hasıla da (GSYH) 3 bin 412 dolardan 4 bin 187 dolara çıktı. Böylelikle, geçen yıl bir önceki yıla göre kiÅŸi başına GSMH 789 dolar, kiÅŸi başına GSYH de 775 artmış oldu. Sabit fiyatlarla, 2004 yılında devletin harcamaları yüzde 0.5, özel tüketim harcamaları da yüzde 10.1 oranında arttı. Gayri safi sabit sermaye oluÅŸumunda artış yüzde 32.4’ü bulurken, mal ve hizmet ihracatı yüzde 12.5, mal ve hizmet ithalatı yüzde 24.7 oranında arttı. Yılın son çeyreÄŸinde ise iki dönem art arda tüketimini azaltan devletin nihai tüketim harcaması yüzde 11.1 oranında arttı. Bu dönemde özel nihai tüketim harcamaları yüzde 3.6, gayrisafi sabit sermaye oluÅŸumu yüzde 11.2, mal ve hizmet ihracatı yüzde 14.4, mal ve hizmet ihracatı ise yüzde 19.6 oranında arttı.Åžener: Ham rakamlara göre bu dünya rekoruDEVLET Bakanı ve BaÅŸbakan Yardımcısı Abdüllatif Åžener, yüzde 9.9’luk 2004 büyüme rakamının, ilk ve ham bilgilere göre, geçen yıl dünyadaki en yüksek büyümeyi gösterdiÄŸini bildirdi. Son üç yılda Türkiye’nin ortalama yüzde 7.9’luk bir büyüme gerçekleÅŸtirdiÄŸini belirten Åžener, bunun iyi bir performans olduÄŸunu söyledi. Åžener, yüzde 9.9’luk büyüme oranının Türkiye’yi, OECD ülkeleri arasında en yüksek büyümeyi gerçekleÅŸtiren ülke yaptığını bildirdi. Gayrısafi milli hasılanın dolar cinsinden rakamını da açıklayan Åžener, 2004 yılında GSMH’nin 301.5 milyar dolar olarak gerçekleÅŸtiÄŸini bildirdi. Bu rakamın daha önce 293 milyar dolar olarak tahmin edildiÄŸini hatırlatan Åžener, 301.5 milyar dolarlık gsmh rakamı ve büyümenin, Türkiye’nin, dünyanın en büyük ekonomilerden biri olduÄŸunu gösterdiÄŸini söyledi.Bütçe açığının milli gelire oranı azaldı ABDÃœLLATÄ°F Åžener, programda yüzde 8 olarak açıklanan bütçe açığının GSMH’ye oranının yüzde 7.1’e, kamu brüt borç stokunun milli gelire oranının ise yüzde 82.3’e düştüğünü bildirdi. Åžener, kamu brüt borç stokunun milli gelire oranının 2001’de yüzde 126.9, 2002 yılında yüzde 105.6, 2003’te yüzde 91.5 düzeyinde olduÄŸuna iÅŸaret etti. Åžener, toplam kamu net borç stokunun GSMH’ya oranının ise 2001’de yüzde 91, 2002’de yüzde 78.7, 2003’de yüzde 70.5 düzeyinde bulunduÄŸunu belirtirken, ‘Geçen hafta Hazine, 2004 yılı eylül sonu itibariyle vermiÅŸti rakamları yüzde 64 olarak açıklanmıştı. Ama bu milli gelir rakamıyla yüzde 63.5’e düşmektedir’ dedi.Ä°thalat patlaması yansıdıGEÇEN yıl sektörel bazda en yüksek büyüme, sabit fiyatlarla yüzde 26.2 ile ithalat vergisinde yaÅŸandı. Yılın tamamında tarım yüzde 2, sanayi yüzde 9.4, ticaret 12.8, inÅŸaat sektörü de yüzde 4.6 oranında büyüdü. Büyüme ulaÅŸtırma haberleÅŸmede yüzde 6.8, mali kuruluÅŸlarda 1.1, konut sahipliÄŸinde yüzde 1.8, serbest meslek ve hizmetlerde yüzde 8, devlet hizmetlerinde yüzde 1.2, kar amacı olmayan kuruluÅŸlarda ise yüzde 0.2 oldu. Geçen yılın son çeyreÄŸinde ise sektörel bazda en yüksek artış yüzde 15.7 ile yine ithalat vergisinde oldu. Son çeyrekte, inÅŸaat yüzde 0.5, kar amacı olmayarn kuruluÅŸlar da yüzde 0.1 daralırken, tarım kesimi yüzde 9.1, sanayi yüzde 4, ticaret sektöründe ise yüzde 8.9 oranında büyüme yaÅŸandı.Son 38 yılın rekoru2004 yılı için yüzde 9.9 olarak açıklanan büyüme hızı, 1966’daki yüzde 12’lik büyümeden sonraki en yüksek büyümeyi oluÅŸturuyor. Devlet Ä°statistik Enstitüsü (DÄ°E) ve Devlet Planlama TeÅŸkilatı (DPT) verilerine göre, 1987 sabit fiyatlarıyla 1966’dan bu yana dikkati çeken diÄŸer yüksek büyüme hızları ise 1972’de yüzde 9.2, 1976’da yüzde 9.0, 1987’de yüzde 9.8, 1990’da ise yüzde 9.4 olarak gerçekleÅŸti. Hiç bu kadar ‘zengin’ olmamıştıkDEVLET Bakanı Ali Babacan, Türk ekonomisinin 2004 yılını son derece parlak kapadığını belirterek, ‘2004 yılında, kiÅŸi başına düşen milli gelirin 4 bin 172 dolar olarak hesaplandığını görüyoruz. Satın alma gücü paritesine göre hesaplar üzerinde ise henüz arkadaÅŸlarımız çalışıyor. Hesaplamalar bitmedi ama, 7 bin doların (yaklaşık 9 bin 600 YTL) üzerinde olduÄŸu görülüyor. Yani 4 bin 172 dolarlık (yaklaşık 5 bin 750 YTL) fert başına gayri safi milli hasıla ve satın alma gücü patiresine göre hesaplanmış 7 bin doların üzerindeki yurt içi hasıla. Her iki rakam da, Cumhuriyet tarihinin rekorudur’ dedi. Uluslararası Finans Enstitüsü’nün bahar toplantılarına katılmak üzere Madrid’e hareketinden önce Atatürk Havalimanı’nda bir açıklama yapan Babacan, ÅŸunları söyledi: ‘Gayri safi milli hasılada yüzde 9.9, gayri safi yurt içi hasılada ise, yüzde 8.9’luk bir büyüme rakamı gerçekleÅŸtirdik. Bu yüzde 9.9’luk büyüme, 1966’dan buyana, neredeyse son 40 yılın en büyük büyüme oranını temsil ediyor. Detaylara bakarsak özel sektör odaklı büyümeyi görürüz. Artık kamunun harcamalar ve yatırımlar olarak büyümeye katkısı son derece düşmüş durumda. Hatta, zaman zaman eksi bile oluyor. Büyümenin kaynağı tamamen özel sektör. Bu büyüme ne parasal geniÅŸlemeye dayanan bir büyüme, ne de bütçe açıklarına dayanan bir büyümedir. Bu büyüme çok sıhhatli, sürdürülebilir, özel sektörün öncülüğünde meydana gelmiÅŸ bir büyümedir.’ Â