Kelebek etkisi nedir? Edward N. Lorenz'in meşhur kelebek etkisi örneği
Güncelleme Tarihi:
Gündemdeki haberler ardından 'kelebek etkisi' terimi bir kez daha gündeme geldi. Doğayı daha iyi anlayabilmemizi sağlayan kelebek etkisi, ekonomi, psikoloji, felsefe ve politika gibi pek çok alanda kullanılmaktadır. Peki, kelebek etkisi tam olarak nedir? Kelebek etkisinin anlamıyla ilgili bilgileri derledik.
Corona virüsünün tüm dünyada yayılması ardından duymaya başladığımız terimlerden biri de kelebek etkisi oldu. Sağlık Bakanı Fahretti Bakan Koca, Twitter hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda,”Küçük bir etkenin, kestirilemez büyüklükte sonuçlar doğurmasına Kelebek Etkisi denir. Vuhan’da ortaya çıkan Koronavirüs’ün tüm dünyada hayatı alt üst etmesi gibi. Şimdi de küçük bir ihmal, bir uçtan bir uca tüm Türkiye'yi etkileyebilir. Risk devam ediyor. Tedbirlere uyalım” ifadelerine yer verdi. Bu açıklama ardından kelebek etkisi ile ilgili araştırmalar çoğaldı. Peki, kelebek etkisi tam olarak nedir?
Kelebek Etkisi nedir?
Kelebek etkisi, bir sistemin başlangıç verilerindeki küçük değişikliklerin büyük ve öngörülemez sonuçlar doğurabilmesine verilen addır. Edward N. Lorenz'in çalışmalarından biri olan Kaos Teorisi ile ilgilidir. Daha sonralarda hava durumu ile ilgili verdiği şu örnek ile ünlenmiştir. Amazon Ormanları'nda bir kelebeğin kanat çırpması, ABD'de fırtına kopmasına neden olabilir. Farklı bir örnekle bu, bir kelebeğin kanat çırpması, Dünyanın yarısını dolaşabilecek bir kasırganın oluşmasına neden olabilir.
Adı, Edward N. Lorenz'in hava durumuyla ile ilgili verdiği şu örnekten gelmektedir: ''Amazon Ormanları'nda bir kelebeğin kanat çırpması, ABD'de fırtına kopmasına neden olabilir. Farklı bir örnekle bu, bir kelebeğin kanat çırpması, dünyanın yarısını dolaşabilecek bir kasırganın oluşmasına neden olabilir.''