Kayıp resimlerin peşinde

Güncelleme Tarihi:

Kayıp resimlerin peşinde
Oluşturulma Tarihi: Kasım 30, 1998 00:00

Haberin Devamı

Cumhuriyet’in resimleri 54 yıl aradan sonra İstanbul'da sergileniyor

CHP ve Halkevleri'nin 1938-1943 yılları arasında önde gelen ressamları bütün illere göndererek yaptırdığı 675 resmin çoğunun bugün nerede olduğu bilinmiyor. Cumhuriyet'in kaybolan resimlerinin izi sürülerek bulunanlar, ‘‘Cumhuriyet'in Romansı - Yurt Gezisi Resimleri’’ başlığı altında 9 Aralık'a kadar Milli Reasürans Sanat Galerisi'nde sergileniyor.

Size sanatsal bir detektiflik hikayesi gibi gelebilir ama Milli Reasürans'daki ‘‘Cumhuriyet'in Romansı’’ sergisi biraz da böyle bir çabanın ürünü. Sergi, devlet tarafından görevlendirilen ressamların yurt gezilerine çıkarak yaptıkları ve yurdun her köşesini betimleyen ama sonra yok olan yüzlerce resmin titiz bir araştırma sonucu bulunabilen parçalarından oluşuyor. Serginin bir başka özelliği de resimlerin yanı sıra belgelere ve gazete kupürlerine yer vermesi. Ayrıca belgeler ‘‘Yurt gezileri ve Yurt Resimleri (1938-1943)’’ başlıklı bir kitapta toplandı.

Yurt Gezileri'nin hikayesi şöyle: Aralarında Avni Arbaş, İbrahim Çallı, Abidin Dino, Zeki Faik İzer, Hikmet Onat, Bedri Rahmi Eyuboğlu ve Sami Yetik gibi adların da olduğu dönemin önde gelen ressamları yaz aylarında 64 il ve ilçeye gönderilmiş. Bilinen 675 resim yapılmış ama bu sayı CHP tarafından satın alınanlar. Yapılan resim sayısının 800'ün üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Ressamların giderleri CHP tarafından karşılanmış ve günün koşullarına göre iyi sayılabilecek harcırahlar verilmiş. Her yıl sergi açılmış ve sergilenen yapıtlar CHP'ye kalmış.

Bu resimler toplu olarak en son 1944'te Ankara ve Konya'da sergilenmiş. Amaç bu serginin bütün yurdu dolaşmasıymış ama İkinci Dünya Savaşı sonrasının değişen koşulları yüzünden bu proje gerçekleşememiş. Resimler halkevlerinin kapanmasıyla dağılmış, büyük bir kısmı da harap ve maalesef yok olmuş.

Milli Reasürans Sanat Galerisi, kayıp resimleri bulmak için sanat tarihçileri Levent Çalıkoğlu ve Halenur Katipoğlu ile danışmanlar Prof. Turan Erol, İlhan Berk ve Ferit Edgü'den oluşan ekiple bir yıldan fazla çalışmış. Galeri yöneticisi ve proje koordinatörü Amelie Edgü: ‘‘Detektif gibi çalıştık. Elimizdeki tek belge 1942-1944 yıllarında yapılan toplu serginin kataloğuydu. Bundan hareketle yüzün üstünde resmin ya siyah-beyaz fotoğrafını ya da kendisini belgeledik,’’ diyor.

Milli Reasürans Sanat Galerisi, Teşvikiye Cad. 43-57 Teşvikiye. Tel: (0212) 230 19 76

Haberle ilgili daha fazlası:

BAKMADAN GEÇME!