Kanserle savaşa 27.5 katrilyon

Dünya nüfusunun yüzde 25'ini ölüme sürükleyen, her yaşta insanın kapısını çalan kanserle savaşım pazarı kızıştı. The European Gazetesi'nin haberine göre, 100 milyar dolarlık (yaklaşık 27.5 katrilyon TL) kanserle mücadele sektöründe hem bilimsel, hem ticari anlamda bir seferberlik yaşanıyor. İlaç sanayinin devleri insanlığı kanserin pençesinden kurtaracak süper ilaçlar geliştirmeyi hedeflerken, satış rekorları kıracak sihirli formüllerle müthiş kârları da göz ardı etmiyor.

BİLİM çevrelerinde kanserin nedenleri ve çareleri konusunda hummalı bir atak başlatıldı. Onkolojik klinik araştırmalar yapan Dr.Langdon Miller, ‘‘Moleküler biyolojideki yeni teknolojiler kanseri daha iyi anlamamızı ve kanserli hücreleri hedef almamızı kolaylaştırıyor. Böylece yan etkisi olmayan tedavilere ulaşabiliyoruz’’ diyor.

İKİNCİ ÖLÜM NEDENİ

Kanserle savaş sektöründe tam bir patlama yaşanıyor. Batı dünyasında kanser, iki numaralı ölüm nedeni. Sadece kalp krizleri, kanserden daha hızlı yaşama son veriyor. Korkunç istatistikler, her üç kişiden birinin bir şekilde kansere bulaşacağını ve her dört kişiden birinin de kanser yüzünden yaşamını yitireceğini gösteriyor. The European, sigara içen, yağlı yiyeceklerle beslenen, taze sebze-meyvalara burun kıvıran çağdaş insanın hayatıyla oynadığını ve kansere davetiye çıkarttığını yazıyor.

ŞİRKETLER SAVAŞIYOR

Bir ilaç firmasının mükemmel kanser tedavisini keşfetmesi halinde rekor satışlarla milyarlarca doları silip süpüreceğine işaret ediliyor. Kanser ilaçlarına dökülen meblağ tüm dünyada yaklaşık 9 milyar dolar. Mutlak bir tedaviye henüz ulaşılamaması kanserle boğuşan sektör sürekli büyüyor. Pazarın büyük oyuncuları, çok uluslu dev şirketler. Amansız savaşta en iddialı olanlar; en kabarık, bütçesi en yüksek araştırmalarına sahip Bristol-Myers Squibb (BMS), Zeneca ve P&U. Bu pazar öylesine sınırsız olanaklar sağlıyor ki; küçük oyuncular da devreye giriyor. Yeni mucizeye küçük bir laboratuvarın da imza atabileceği öne sürülüyor.

YAŞ ÇOK ÖNEMLi

Kanserle mücadele uzmanları heyecanlı. Lenf kanserine karşı geçen yıl Rituxan'ın geliştirilmesi ve piyasaya sürülmesi, göğüs kanserine karşı Herceptin'e ilk onayın verilmesi, kanserli hücrelerin peşine takılanlara ümit veriyor. Kanserli hücreleri füzeler gibi vurmayı hedefleyen, bağışıklık sistemini harekete geçiren tedavi yöntemlerinin gelecek yıllarda daha popüler olacağı söyleniyor. Bilimadamlarına göre, kansere yakalanmada yaş da çok önemli bir etken. Kanserli hücrelerin yaşam boyunca oluştuğunu, yaşlıların kansere yakalanma riskinin yüksek olduğunu anımsatan uzmanlar, çok geniş kapsamlı araştırmalarla hastalığı önleyici keşiflere de yöneliyorlar.

Gama bıçağı

‘‘Gama bıçağı’’ denilen bu yöntemle gama ışınları beyin tümörlerini vuruyor ve ameliyata gerek kalmıyor. Kanser karmaşık bir hastalık ve insan vücudundaki en az 100 farklı hücreyi etkiliyor. Tedavi araştırmalarına nereden ve nasıl başlanacağı ise hâlâ zorluk yaratıyor. Kanserle mücadelede ilerleme kaydedilse de koruyucu bir ilacın piyasaya çıkmasının en az 10 yıl alacağı belirtiliyor.

Son keşifler ve tatlı kârlar

Akciğer

Kanserden ölümlerin baş nedeni akciğer kanseri. Gen terapisi bu kanserin dize getirilmesinde etkili olabilir. Araştırmalar yapan Introgen Therapeutics ve Rhone-Poulenc Rorer Gencell, p53 geninin kopyalanmasıyla kanserli tümörleri engellemeyi amaçlıyor. Tüm kanserlerin yüzde 50'sinde p53 genleri mutasyona uğruyor.

Karın

Karın bölgesinde kanser teşhisi konanların yüzde 60'ı yaşama veda ediyor. Hastaların çoğunda ‘‘helicopter pylari’’ denilen bir bakteri tespit edildi. Yeni bulunan bir antibiyotik bileşiminin bu bakteriye karşı etkili olduğu biliniyor.

Prostat

Biyoteknoloji firması NeoRx, Avicidin'i geliştiriyor. Prostat tümörlerine doğrudan radyasyon yükleyen bu antikorla, hastaların radyasyona dayanıklılığı deneniyor. Avicidin'in ileri düzeyde bağırsak ve akciğer kanserlerinde etkili olup olmadığı da araştırılıyor.

Beyin

California'dan Sugen şirketi, beyin kanserine karşı ağız yoluyla alınan SU101'i geliştiriyor. SU101'in yılda en az 250-350 milyon dolarlık bir pazarı olduğu tahmin ediliyor ve 1999 sonunda ya da 2000'de piyasaya sürülmesi bekleniyor.

Göğüs

Göğüs kanseri ileri derecede olanlarda ‘‘Her2’’ proteinin üretimi

artıyor ve bu protein kanserli

hücrelerin çoğalmasını hızlandırıyor. Proteinin mesajlarını dizginleyerek kanseri kontrol altına alan, Genentech'in ürettiği Herceptin'in yıl sonunda piyasaya çıkması bekleniyor ve yeni tedavi umudu olarak görülüyor.

Kalın bağırsak

Akciğer kanserinden sonra 2 numaralı ölüm nedeni. Pharmacia-Upjohn'ın ürettiği Camptosar, 40 yıldan bu yana ilk kez onay bekleyen bir ilaç. Yeni bileşim ‘‘camptothecins’’ içeriyor ve bu da Çin'deki bir ağaçtan elde ediliyor.

Cilt

İki firma; Progenics Pharmaceuticals ve Bristol-Myers Squibb, kod adı GMK olan bir aşı geliştiriyor. İleri derecede cilt kanserlerinde başarılı sonuçlar verirse 2000 yılında piyasaya sürülebilir. Güneş ışınlarına aşırı derecede maruz kalma, yılda yüzde 6'lık bir hızla cilt kanserini artırıyor. GMK'nın yılda 500 milyon dolarlık satış yapması bekleniyor.

Lenf

Dünyanın ilk anti-kanser antikoru Rituxan, hayati akyuvarları yok eden lenf kanserini kontrol altına almayı amaçlıyor. Idec Pharmaceuticals ve Genentech'in geliştirdiği Rituxan, kanserli hücreleri hapsederek bağışıklık sistemini harekete geçiriyor. Böylece kanserli hücreleri vuran ilaç, şu anda Amerika ve Avrupa'da bulunabiliyor.