Ä°stanbul’da 90 köprü alarm veriyor

AraÅŸtırılan 123 köprü ve viyadük arasında en acil takviye bekleyen 90 köprü ve viyadük var; Ä°kinci grupta 29 köprü ve viyadük sırasını bekliyor. SaÄŸlam sayılabilecek sadece 4 köprü var.Afyon’daki depremle birlikte gözler yeniden Ä°stanbul’a çevrildi ve bu kent için iki yıldır konuÅŸtuÄŸumuz sorunlar hiç deÄŸiÅŸmeden aynen gündeme geldi. Bilim insanlarımız, özellikle Marmara Denizi’nde yapılan deprem araÅŸtırmalarının sonuçları itibariyle, Ä°stanbul için riskin iyice belirginleÅŸtiÄŸinin altını çizerken, çevre yol köprüleri, viyadükleri, iki boÄŸaziçi köprüsünün baÄŸlantı köprüleri gündeme geldi Ä°stanbul Belediye BaÅŸkanı’nın BoÄŸaziçi ve Fatih Sultan Mehmet asma köprüleri ile ilgili açıklamalarını, deprem mühendisleri doÄŸru olmayan ‘şanssız açıklama’ olarak nitelerken, asıl sorunun çevre yolu köprülerinin saÄŸlamlaÅŸtırılması olduÄŸunu vurguladılarYukarıda gördüğünüz harita, çevre yolları, köprüleri, baÄŸlantı noktalarını ve viyadüklerini gösteriyor. Ve bu köprüler, 5 ve 7 yıl kadar önce, BÃœ Kandilli Deprem AraÅŸtırmaları Enstitüsü’nden Prof. Dr. Özal Yüzügüllü tarafından yönetilen tez çalışmalarına konu olmuÅŸ ‘İstanbul otoyol köprülerinin sismik açıdan öndeÄŸerlendirilmesi’ ve ‘İstanbul otoyol köprülerinin depremden etkilenebilirlikleri’ yüksek lisans çalışmalarıyla araÅŸtırılmıştı. Köprülerde üç kıstasOto yollar üzerindeki 123 köprü ve viyadük üzerinde yapılan incelemeler, köprülerin büyük çoÄŸunluÄŸunun depreme göre takviye edilmesi gerektiÄŸini ortaya koymuÅŸtu. Profesör Yüzügüllü, köprüleri öndeÄŸerlendirilmeye ve köprüler arasında öncelik belirlemeye yönelik olarak uyuladıkları yöntemde üç kriter göz önüne alındığını belirtiyor: Köprü yerinin depremselliÄŸi, Köprünün önemi ve Hasar görebilirlikleri. Depremsellik kıstasında, depremin ÅŸiddeti ve jeolojik ve jeoteknik yapı gözönünde bulunduruldu. Köprünün önemi deÄŸerlendirilmesinde ‘Günlük ortalama trafik, köprünün fiziksel büyüklüğü, köprü kullanım alanındaki nüfus yoÄŸunluÄŸu, köprünün hastane vb gibi önemli yapılara ulaşımdaki rolü gibi etkenler dikkate alındı.Köprülerin hasar görülebilirliÄŸinde ‘Mesnet tipi, üst yapıdaki süreklilik. üst yapının verev açısı, minimum mesnet oturma uzunluÄŸu, orta ayak yükseklikleri, uç ayak yükseklikleri ve uç ayaklarda dolgudan dolayı oturma’ gibi ölçütler rol oynadı.Bütün bu kıstaslar araÅŸtırılarak köprüler bir puanlamaya tabi tutuluyor; sonuçta en kötü puan 100 olan bir puan sıralaması elde ediliyor. Sonuçlar:.Ä°stanbul otoyollarında 2 köprü 90 puanla risk açısından birinci sıradalarÉ .Liste 87, 93, 80 puanlarla aÅŸağı doÄŸru 43 puana kadar iniyor. .En iyi 43 puanı almış sadece bir tek köprü var.Köprüleri sınıflandırma.Acil olarak takviye edilmesi gereken köprüler, 90- 60 arası puan alanlar. Bu birinci grupta bulunan köprü ve viyadüklerin sayısı 90. .59-50 arası puan almış ve ikinci grupta deÄŸenlendirilebilecek ve tamiri bir sonraya bırakılabilecek köprülerın sayısı ise 29..Üçüncü derecede tehlikede olan sadece 4 köprü bulunuyor. Deprem mühendisleri, Prof. Özal Yüzügüllü ve Prof. Mustafa Erdik, birinci köprü ve çevre yollarının 1973 yılında tamamlandığına dikkati çekerek, bütün köprülerin bir ömürleri olduÄŸunu belirtiyorlar. Nitekim, birinci derecede takviye bekleyen ilk gruptaki 90 köprüden 22 kadarı, birinci çevre yolları üzerinde olduÄŸu görülüyor.Özal Yüzügüllü Hürriyet BÄ°LÄ°M’e yaptığı açıklamada, ‘Bugünkü duruma göre, acil tamir isteyen köprüler arasında da bir öncelik sıralaması yapılabilir, ama mutlaka köprü güçlendirilmesine baÅŸlanmalıdır’ dedi.Yüzügüllü’den takviye maliyeti istedik. Åžu bilgileri verdi:‘Diyelim ki bir viyadük maliyeti 25 milyon dolar. Takviye için hesap edilen uluslararası ölçü, maliyetinin ortalama yüzde 10 dur. Yani acil 10 köprüyü tamire baÅŸlasak alt tarafı 25 milyon dolara ihtiyaç var.. Bunun için Japonlardan kredi mi beklenir?’Karayolları Genel Müdürlüğü ise, bütçelerinde bu amaçla para olmadığı için takviyelere baÅŸlayamadıklarını belirtiyor. Japonlardan 150-200 milyon dolarlık kredi gelirse ancak köprüler yenilenebilecek. O zamana kadar da depreme dur gelme dememiz gerekiyor! Prof. Mustafa Erdik de bu duruma akıl erdiremeyen bilim insanlarımızdan biri. Köprü geçiÅŸ ücretlerinin yüzde 5’inin ayrılmasıyla takviye iÅŸlemlerinin hemen baÅŸlayabileceÄŸine dikkati çekiyor. Ä°stanbul’u etkileyecek bir Marmara depreminde kentin ulaşım altyapısını ayakta tutan ana yollar, köprüler viyadüklerdir. Bu nedenle bu yollar büyük ölçüde saÄŸlam durmalıdır. Yoksa deprem sonrasında büyük bir ulaşım sorunu yaÅŸanacaktır. Hem köprülerin incelenmesinde, hem de Ä°stanbul için deprem senaryolarında bu ulaşım yollarının önemli hasar göreceÄŸi öngörüldüğüne göre, siyasi karar organlarının ve karayolları sorumlularının iki yıldır konuÅŸulmasına raÄŸmen bu konuda hiç bir adım atılmamasını kimse anlayamıyor. Â