İnsanlığı tehdit eden 10 risk

Dünya SaÄŸlık Örgütü (DSÖ), insan saÄŸlığına yönelik ana risklerin büyüklüğüne ışık tutmak amacıyla, dünya üzerinde insanlığı tehdit eden 10 temel önlenebilir risk belirledi.Dünya SaÄŸlık Örgütü (DSÖ), insan saÄŸlığına yönelik ana risklerin büyüklüğüne ışık tutmak ve hükümetleri, bu risklere karşı halk saÄŸlığı uygulamalarını yoÄŸunlaÅŸtırmaları için cesaretlendirmek amacıyla, derinçaplı bir araÅŸtırma gerçekleÅŸtirdi. Bu araÅŸtırmayla, insan saÄŸlığını tehdit eden 25 önlenebilir temel risk belirlendi ve bunlar arasında entepedeki 10 risk seçildi.   AraÅŸtırma sonunda hazırlanan raporda, bu 10 riskin, dünyadaki yıllık 56 milyon ölümün yaklaşık yüzde 40'ından ve saÄŸlıklı yaÅŸam yıllarının global kaybının 3'te birinden sorumlu olduÄŸu açıklandı.   DSÖ'ye göre, bu 10 risk şöyle:   - Anne ve çocuÄŸun düşük kilolu olması,   - Güvensiz cinsel iliÅŸki,  - Yüksek tansiyon,   - Tütün ve alkol tüketimi,   - Güvensiz su,   - Sanitasyon ve hijyen,   - Demir eksikliÄŸi,   - Katı yakıtlardan kaynaklanan duman,   - Yüksek kolesterol  - Obezite.     RÄ°SKLERÄ°N ÇOÄžU TÃœKETÄ°ME BAÄžLI     Raporda, araÅŸtırmanın en çarpıcı bulgularından birinin, ''risklerin çoÄŸunun tüketime baÄŸlı olması ve yüksek tüketim ve yetersiz beslenmeden kaynaklanması'' olduÄŸu vurgulandı.   Bu bulgunun, geliÅŸmiÅŸ ve geliÅŸmekte olan ülkeler arasındaki farkı dramatik olarak gözler önüne serdiÄŸi belirtilen raporda, milyonlarca prematüre ölüme ve 10 milyonlarca saÄŸlıklı yaÅŸam yılı kaybına neden olan önlenebilir ÅŸartlarla toplumların nasıl baÅŸa çıkabileceklerini gösteren bir yol haritası çıkarılması amaçlanıyor.      ÇOCUKLARA YÖNELÄ°K RÄ°SKLER     DSÖ'ye göre, dünyada, 5 yaÅŸ altı 174 milyon çocuÄŸun kötü beslendiÄŸi tahmin ediliyor.   Çocukların kötü beslenmesi, hastalıklara karşı düşük dirence olduÄŸu kadar, fiziksel ve ruhsal geliÅŸimin yetersiz olmasına da neden oluyor. Yetersiz beslenme, geliÅŸmekte olan ülkelerde küçük çocuk ölümlerinin yüzde 35'ine, doÄŸrudan veya dolaylı ÅŸekilde neden oluyor.      ÃœREME SAÄžLIÄžINA YÖNELÄ°K RÄ°SKLER Rapora göre, her yıl yarım milyon kadın, yoksulluk ile ÅŸiddetini artıran hamilelik komplikasyonları nedeniyle hayatını kaybediyor.   Kadınların saÄŸlığını geliÅŸtirme çalışmaları, çocuk doÄŸururken karşılaşılan ölüm risklerini de azaltmayı içeriyor.   Evli kadınlar arasında 1960'lı yıllarda yüzde 10'dan az olan doÄŸumkontrol yöntemi kullanımı, bugün yüzde 60'ların üzerine çıkmış durumda. Tahmini 123 milyon kadının, hala aile planlaması açısından karşılanmamış ihtiyaçları bulunuyor.   Protein-enerji yetersiz beslenmesi ve demir eksikliÄŸi, kadınlar arasında erkeklere oranla daha yüksek görülüyor. Fakirlik, kadınlar arasında stres ve depresyonun yanı sıra ev içi ÅŸiddetin de ek bir faktör olmasıyla birlikte önemli bir etken olarak kabul ediliyor.Â