Hürriyet Bilim Kurulu yanıtlıyor: Titizlik risk ama şart

PROF. DR. ARİF VERİMLİ (Psikiyatrist):

Eğer kişilik yapısı itibarıyla titiz, düzenli, mükemmeliyetçi ve simetrik biriyseniz fakat bugüne kadar bunu yönetebiliyorsanız bu süreçte temizlik ve temizleme davranışı sık tekrarlandığından bunu pekiştireceksiniz. Dolayısıyla böyle bir risk var fakat temizliğe aşırı önem vermemizin elzem olduğu bir zamandayız. Şimdilik önemsemeyin. Olursa onun da tedavisi var.

TEDAVİNİZİ KESMEYİN

Onur ÖZCAN soruyor:

Merhaba, ben Multiple Skleroz (MS) hastasıyım. İki ay önce atak geçirdim. 5 gün tedavi aldım. Şu aralar sol gözüm tekrardan puslandı. COVID-19 salgını nedeniyle hastaneye gitmek istemiyorum... Durumumla ilgili endişelenmeli miyim?

PROF. DR. DERYA ULUDÜZ (Cerrahpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi):

Çok geçmiş olsun. Gözde puslu görme, daha öncekiyle aynı belirtiyse yeni bir atak belirtisi olmayabilir. Bazen stres veya başka kaynaklı enfeksiyon varlığı atak benzeri bulgulara yol açabilir. Şu dönemde risk nedeniyle puls tedavisi doğru bir seçenek olmayacaktır. Yakınmanıza görmede azalma, çift görme veya güçsüzlük, uyuşma gibi başka şikâyetler eklenirse mutlaka hastaneye gitmelisiniz. Multiple Skleroz (MS) hastasının COVID-19’a yakalanma riski normal sağlıklı kişilerden farklı değil. Hatta kullandıkları çoğu önleyici tedavi COVID-19’a karşı da koruyucu özellik taşıyor.

KONTROLSÜZ ŞEKERE İZİN VERMEYİN

Baran AYDIN soruyor:

Sayın hocalarım, öncelikle bizler için verdiğiniz bunca hayati mücadele için minnettarız. Eşimde gizli şeker hastalığı vardı. İki sene önce ameliyat oldu. Siz değerli hocalarım şeker hastalarının virüsten en çok etkilenen ikinci hastalık olarak belirtmiştiniz. Daha detaylı bilgi alabilir miyiz? Ne yapabiliriz?

PROF. DR. MELİH US (Kalp Damar Cerrahi Uzmanı):

Maalesef şeker hastalığı olanlara virüs hem kolay yerleşiyor hem de kritik hale geldiğinde daha ölümcül oluyor. Özellikle kontrolsüz şeker, virüsün yerleştikten sonra önlenemez yükselişine sebep olur. Ayrıca bir teoriye göre şeker hastalığı COVID-19’a koruyucu etkileri olan Ace 2 reseptörlerini etkiliyor ve tablo kötüleşiyor. Çin’deki 72 bin 314 vakalık COVID-19 serisinde, şeker hastalığı olanlarda ölüm riski toplumun geneline göre 3 kat artıyor. Aynı tansiyon ve kalp hastaları gibi şeker hastalarının da kendilerini korumaları gerekiyor.

CAN ERİĞİNİ, KİRAZI, KAYISIYI, ÇİLEĞİ... NE YAPACAĞIZ

Kemal KURAL soruyor:

Buzdolabında bu virüsün bir ay canlı kaldığını söylüyorsunuz. Bu durumda kıvırcık, salata ve rokayı nasıl yıkamalıyız? Ayrıca şimdi mevsimi geliyor. Can eriği, kiraz, çilek gibi meyveleri nasıl yıkamalıyız? Yoksa hiç yemeyelim mi?

PROF. DR. BARIŞ OTLU (Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Başkanı):

Şu an için COVID-19’un gıda veya gıda ambalajı ile bulaştığına dair bilimsel bir veri bulunmamaktadır. Ancak bu yol ile bulaş, kişinin belli sayıda virüs içeren bir yüzeye veya nesneye dokunduktan sonra yüzüne dokunmasıyla mümkün olabilmekte. Yiyecek alışverişi yaparken diğer insanlarla yakın temasta bulunmak bu açıdan daha yüksek risk taşımaktadır. Mutfakta yiyecek hazırlamadan önce eller 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalıdır. Gıdalarla temas edecek bütün yüzeyler temizlenmeli. Tüm taze meyve ve sebzeleri akar haldeki bol musluk suyuyla, ellerinizle ovalayarak yıkamanız yeterli olacaktır. Bunun yanında COVID-19 dahil tüm hastalıklardan korunmada bağışıklık sistemimizin güçlü olması oldukça önemlidir. Bu açıdan meyve ve sebzelerin bol su ile iyice yıkanarak yeterli ve dengeli tüketilmesini öneriyorum.