Hürriyet Bilim Kurulu yanıtlıyor: Koronada ibadet için 8 kural

PROF. DR. MEHMET CEYHAN (Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı):

1. Kişiler, sadece elinin yüzünün geleceği yer için bir bez parçası kullanabilir ya da kendi seccadesini getirebilir ama bunların namazdan sonra 60 derecede yıkanması ya da atılması gerekiyor.
2. Camiye girenlerin ateşi ölçülmeli, öksürük ve hapşırık gibi belirtilere dikkat edilmeli.
3. Sosyal mesafeye her an dikkat edilmeli.
4. Camilerde klima kullanılmaması, doğal yolla havalandırılması uygun olur. Klima olacaksa kişiler arasındaki mesafenin en az 2 metreye çıkarılması gerekir.
5. Konuşmayla virüsün bulaş imkanı artacağından herkeste maske olmalı. Duaların yüksek sesle değil, içten okunması lazım. Konuşmak, virüsün bulaş imkanını 10 kat artırıyor. Öksürük ve hapşırmak 1000 kat artırıyor. Konuşmanın tonu da önemli. Yüksek sesle konuşunca bulaş imkanı daha da artıyor. Dua ve tekbirlerin mümkün olduğunca sessiz hatta hiç konuşmadan, nefes alıp vererek içten yapılması öneriyorum...
6. İmamların da hastalığı bulaştırma riski var. Cemaatle araya mesafe bırakılması lazım.
7. Maskeyle vaaz ve Kuran okuması kolay olmayabilir; imamın olduğu yere şeffaf, fiziksel bariyer konabilir veya yüz siperliklerinden kullanıp alçak ses sorunu için mikrofon kullanılabilir.
8. Cami içlerindeki Kuran kursları okul gibi değerlendirilmeli ve açılmamalı.

NORMALLEŞME İÇİN ANTİKOR TESTLERİNE GÜVENEMEYİZ

Banu BULUT soruyor:

Antikor testlerinin normalleşme sürecine katkısı olur mu? Örneğin seyahat pasaportu olarak kullanılabilir mi?

PROF. DR. AYNUR EREN TOPKAYA (Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Tıbbi Mikrobiyoloji Uzmanı):

Antikor testleri toplumda tarama testi olarak çalışıldığında, geçirilmiş COVID-19 enfeksiyon oranını gösterir. Bu şekilde antikor testi pozitif olan ancak hastalık belirtisi göstermeyen kişilerin ne kadar olduğu anlaşılır. Moleküler testlerle (PCR) çalışıldığındaysa hastalığın evresi hakkında fikir verirler. Örneğin PCR pozitif, antikor testleri negatif olan kişinin kuluçka döneminde olduğu, hem PCR ve hem de antikor testi pozitif kişinin aktif enfeksiyon geçirmekte olduğu, PCR negatif ancak antikor pozitif kişinin ise hastalığı geçirmiş ve bağışıklık kazanmış olduğunu söyleyebiliriz. Antikor testleri uygulaması pratik ve duyarlılığı daha yüksek olduğu için pandeminin izlenmesinde kullanılabilir. Hem de salgınla ilgili epidemiyolojik veriler elde edilir. Riskli gruplar anlaşılır, aşıların kimlere uygulanacağına karar verilebilir. Ancak, testler mutlaka tıbbi mikrobiyoloji uzmanı bulunan laboratuvarlarda çalışılmalıdır. Çünkü, testlerin yöntem farklılıkları ve içerikleri mikrobiyoloji uzmanlarınca yorumlanmalı, hastanın klinik bilgileriyle değerlendirilmelidir. Biyogüvenlik çok önemlidir. Antikorların ne kadar kalıcı ve koruyucu olduğu bilinmediği için seyahat pasaportu olarak kullanılmasıysa doğru olmayabilir.

BİLGİSAYAR SÜRESİNİ DOZUNDA ARTTIRIN

Suna BAKANGÖZ soruyor:

Biri hiperaktif olmak üzere üç çocuğum var. Karantinada bilgisayarı kaldırınca komşu sürekli şikâyete geliyor, duvarlara vuruyor. Bilgisayarı serbest bıraksam içim hiç rahat etmiyor. Ne yapacağımı şaşırdım hocam...

PROF. DR. ARİF VERİMLİ (Psikiyatrist):

Hepimiz için zor olan bu süreçte, günde bir en fazla iki saat bilgisayara bakan ben bile süreyi iki kat arttırmışsam çocuklar ne yapsın! Sıkılırlar. Oyun isterler. Komşular, bu durumda anlayışlı olun! Çocuk sesinden rahatsız olmak da bana göre kötücül bir davranış. Bilgisayar süresini biraz artırın fakat dozunda ve kontrollü artış olsun bu lütfen. Aşırı uslu çocuk, yaramaz çocuktan daha fazla kaygılandırmalı sizi.

SİZ SORUN HOCALAR YANITLASIN

Alanında uzman, çok değerli hocalardan oluşan Hürriyet Bilim Kurulu, her gün koronavirüs ve salgınla ilgili sorularınıza cevap veriyor. Sorularınızı hurriyetbilim@hurriyet.com.tr adresine veya 0 530 054 44 84 numaralı WhatsApp hattına isim ve soyisminizi yazarak yollayabilirsiniz.