Hukuki değil tamamen siyasi
Güncelleme Tarihi:
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum, AİHM’nin tartışma yaratan Selahattin Demirtaş kararıyla ilgili “AİHM kararı kendi içerisinde Türkiye’yi haklı bulduğu tespitlerle çelişmektedir. AİHM’nin tutukluluğun devamında hukuki değil siyasi bir amaç güdüldüğü yönündeki iddiası tamamen siyasi değerlendirmelerdir” dedi. AİHM geçtiğimiz hafta tutukluluk sürecinin uzatılmasının yeterli hukuki dayanaklardan yoksun olduğu gerekçesiyle eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın serbest bırakılmasını talep etmişti.
Uçum, AİHM’nin tartışma yaratan Demirtaş kararını Hürriyet’e şöyle değerlendirdi:
KENDİ İÇİNDE ÇELİŞKİLİ
“AİHM kararı, kendi içerisinde Türkiye’yi haklı bulduğu tespitlerle çelişmektedir. Çünkü bir yandan tutuklanmasında bağımsız bir gözlemciyi ikna edecek düzeyde suç işlediği yönünde makul şüphe var derken, diğer yandan tutuklamanın devamının siyasi saiklere dayandığını belirtmiştir. Bu, kararının kendi içindeki en büyük çelişkisidir ve mahkemenin yerleşik içtihatlarına da aykırıdır. AİHM kararda Türk yargılama makamlarının yargılama yetkisini kötüye kullandığı ve sözleşme hükümlerini bariz bir şekilde önemsemediği iddiasını kabul etmemiştir. Hükümete tebliği edilmemiş bir olay ve olguyu karara dayanak oluşturamaz. Halbuki kararda başvuranın hem referandum hem de 24 Haziran seçimleri sürecinde tutuklu olması 18. maddenin ihlal sebeplerinin gerekçeleri olarak sayılmıştır. Oysaki karara konu AİHM başvurusu 20 Şubat 2017’de yapılmıştır. Başvuru dışındaki olay ve olguların ihlal kararına gerekçe yapılması isabetli değildir.
ASLA KABUL EDİLEMEZ
AİHM’nin tutukluluğun devamında hukuki değil siyasi bir amaç güdüldüğü yönündeki iddiası ise hukuki olmaktan ziyade tamamen siyasi değerlendirmelerdir. Türkiye’nin ayrılıkçı terör ve şiddete karşı ya da ayrılıkçı faaliyetlere yönelik önlem almasını hukuk görüntüsü altında engelleme çabasıdır. Bunun kabul edilmesi asla ve asla mümkün değildir. AİHM aslında hukuki açıdan değerlendirme yaptığında Türkiye’yi yedi konuda haklı görmüşken, siyasi değerlendirme yaptığında üç konuda Türkiye’ye haksızlık yapan tespitlerde bulunmuştur. Hele Türkiye’yi bütünlüğünü koruma çabasına yönelik hususlarda hukuk enstrümanı üzerinden mahkûm etme çabası AİHM’yi güvenilmez bir yargı merci durumuna düşürmekten başka bir şeye yaramaz. İspanya’nın kendi bütünlüğünü koruma kaygısıyla aldığı son derece sert ve yer yer hukuk sınırlarını aşan önlemleri meşru gören AİHM’nin konu Türkiye olunca tam tersi yaklaşım sergilemesi hiçbir surette kabul edilemez.
KARAR KESİNLEŞMEDİ
Karar 7 hâkimli daire tarafından verilmiş olup, henüz kesin değildir. Taraflar üç ay içerisinde (20 Şubat 2019 tarihine kadar), kararın bir de Büyük Daire tarafından incelenmesi amacıyla itiraz edebilirler. Tarafların bu yönde iletilebilecekleri bir talep, Panel tarafından (5 hâkim) incelenecektir. Üç aylık süre içerisinde itiraz edilmemesi veya itirazın Panel tarafından reddedilmesi üzerine AİHM kararı kesinleşmektedir. Bu bakımdan karar, en erken (itiraz olmaması halinde) 20 Şubat 2019 tarihinde kesinleşecektir. Sözleşmenin 46. maddesi gereğince yönlendirici nitelikte olarak AİHM kararı ancak bu şekilde kesinleştikten sonra hüküm ifade edebilecektir. Karar henüz kesin olmadığı için sözleşmenin 46. maddesi anlamında hüküm ve sonuç doğuracak nitelikte bir karar değildir. Karar bu şekilde kesinleşmiş olsa dahi, Türkiye yargı yerlerinin kararlarını yeniden ele alması, değerlendirmesi ve AİHM’nin gerekçelerini de dikkate alarak kararını vermesi ile AİHM kararına uymuş olur.”