Google Sonbahar Ekinoksu'nu doodlela hatırlattı! Sonbahar Ekinoksu hakkında merak edilenler
Güncelleme Tarihi:
23 Eylül tarihi itibariyle sonbahar mevsimi başladı. Özel günlerde doodle tasarımları yaparak dikkat çeken arama motoru Google, 23 Eylül Sonbahar Ekinoksu'nu da unutmadı. Google'a giriş yapan vatandaşlar, özel olarak tasarlanana ekinoks doodle ile karşılaşıyor. Peki, Sonbahar Ekinoksu nedir? İşte, Sonbahar Ekinoksu hakkında merak edilenler...
Tanım olarak gece ve gündüzün eşit olduğu bir gün olan sonbahar ekinoksu, 23 Eylül tarihinde gerçekleşmektedir. Tarihte çok eski dönemlerden bu yana bilinen sonbahar ekinoksu, Göktürklerden bugüne kadar bilinmektedir. Türklere ait ilk yazıtların temelini atan Göktürkler de sonbahar ekinoksu hakkında bazı bilgileri kitabelerine aktarmıştır. İşte, sonbahar ekinoksu hakkında kısa bir bilgi ve Göktürklerin yazıtlarında yer verdiği o bilgiler
SONBAHAR EKİNOKSU NEDİR?
Güneş ışınları 21 Mart (Kuzey yarıkürede) ve 23 Eylül tarihlerinde ekvatora dik gelmektedir. Bu tarihlerde gece ve gündüz eşittir (12 saat). Bu tarihlere ilkbahar ve sonbahar EKİNOKS’ları adı verilmektedir. Sonbahar ekinoksu, Kuzey Yarım Küre'de gecelerin gündüzden uzun olmasına ve sonbahar mevsiminin başlaması anlamına gelmektedir. 23 Eylül tarihi, Güney Yarım Küre'de ise ilkbahar başlangıcı anlamına gelir.
SONBAHAR EKİNOKSU GÖKTÜRKLER TARAFINDAN DA BİLİNMEKTEYDİ
Sonbahar ekinoksunun varlığı yüzyıllardır bilinmekteydi. Hatta Göktürkler, bir yazıtlarında bu konuyu şu şekilde aktarmışlardı;
GÖKTÜRKÇE: "Bu yırtınçüda üstün tengri yaruk titir, altın yagız yir kararıg titir. Kün-tengri yaruk titir, tişi kararıg titir. Kün-tengri yaruk titir. Ay tengri kararıg titir. Oot yaruk titir, suv kararıg titir. Er yaruk titir. Tişi kararıg titir. Bu yirli-tengrili, tişili-irkekli bir gerü kavışıp kamag tınlıglı-tınsızlı, iki türlü ed togar belgürer… Künli aylı karışu-kavışu yarıyor. Ötrü yaylı, kışlı, tört öd bolur. Tört od içinte yana ikirer öd adrılur, sekiz yangı kün bolur."
TÜRKÇE: "Bu kâinatta, üsteki gök parlaktır, altta yağız yer karanlıktır. Güneş tanrısı parlaktır. Ay tanrısı karanlıktır. Ateş parlaktır. Su karanlıktır. Er parlaktır, dişi karanlıktır. Bu yerli-göklü, dişili-erkekli (ilkeler) kavuşursa, bütün canlı ve cansız, iki türkü parlak doğar, belirir… Güneş ve ay karışıp, kavuşarak yol almaktadır. Bundan ötürü, yazlı-kışlı dört mevsim olur. Dört mevsim içinde (her mevsim) yine ikişer zamana ayrılıp sekiz ‘yeni gün’ doğar. (‘yeni gün’ler Çince chieh, dört mevsimin ilk günleri, ilkbahar ve sonbahar ekinoksu (günler ve gecelerin aynı uzunlukta olduğu iki devir) ile yaz ve kış gündönümü günleridir. (en uzun gün ve en uzun gece).”