Gıdı Gıdı” treni tarihe yolculuk yapacak
Güncelleme Tarihi:
A.A
Oluşturulma Tarihi: Kasım 29, 2010 10:27
Yıllar boyunca Aydın'ın Nazilli ilçesinde Sümerbank Fabrikası'nın çalışanlarını taşıyan “Gıdı Gıdı” adlı emektar tren, şimdi de bir belgeselin başrol oyuncusu oluyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenen yönetmenliğini Yasin Ali Türkeri'nin üstlendiği belgeselin çekimleri Türkiye, Yunanistan ve Rusya'da yapılıyor.
Belgesel ekibi, dönemle ilgili video, ses kaydı, fotoğraflar, gazete kupürleri gibi belgelere sahip olanları projeye katkıda bulunmaya davet ediyor. İlk başta bir tekerlemenin başlangıcıymış gibi anılsa da “Gıdı Gıdı”, bir trenin adı. İşte o tren şimdilerde bizi tarih içerisinde bir yolculuğa çıkarmaya hazırlanıyor.
Belgeselin yönetmenliğini yapan Yasin Ali Türkeri, çekimleri henüz tamamlanmadan 11. Altın Safran Belgesel Film Festivali'nde “En İyi Senaryo” ödüle layık görülen belgeselin Nazilli Sümerbank Basma Fabrikası'nın tarih içerisindeki yolculuğunu fabrikaya ait bir tren olan Gıdı Gıdı'nın üzerinden ele aldığını söyledi.
Çocukluğunun önemli bir parçası olan, “Gıdı Gıdı” trenini, Nazilli'yi yeniden yaratan fabrikanın hikayesini anlatmayı büyüdüğü şehre bir vefa borcu saydığını ifade eden Türkeri, Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenen “Gıdı Gıdı” belgesel film projesinin temel kaygısının, düne ve bugüne dair söyleyebilecek sözleri olanların tanıklıklarına bugünden ortak olabilme isteği ve yarına bir belge bırakabilme çabasının oluşturduğunu belirtti.
Belgeselin, Türkiye tarihinde çok özel bir yeri olan Nazilli Sümerbank Basma Fabrikası'nın hikayesine odaklandığını dile getiren Türkeri, “Konumuz, Rusya, Türkiye ve Yunanistan arasındaki geniş bir coğrafyada geçiyor. Proje tamamlandıktan sonra yurt içi ve yurt dışında gerçekleştirilen film festivallerine gönderilecek. Bunun yanı sıra yerli ve yabancı televizyon kanallarında gösterilmesi için şimdiden bağlantılar kurulmaya başlandı” dedi.
BÜYÜK ÖNDER ATATÜRK, “GIDI GIDI”NIN YOLCULARI ARASINDAYDI
Türkeri, belgeselin I. Dünya Savaşı'nın ardından verilen büyük bir mücadeleyle kurulan yeni Türkiye Cumhuriyeti'nin heyecanını film karelerine yansıttığını belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Belgesel, 1930'lu yılların Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı kapsamında Sovyetler Birliği'nden sağlanan krediyle inşa edilen Sümerbank Fabrikası'nı ve bir fabrikanın bir şehrin yaşamında neleri değiştirdiğini belgelerle ve canlı tanıklarla anlatmayı hedefliyor. Fabrika 9 Ekim 1937'de görkemli bir törenle Ulu Önder Atatürk tarafından açılarak üretime hazır hale gelir. Atatürk'ü şehir merkezinden fabrikaya getiren araç ise Gıdı Gıdı'dır.
Sümerbank Fabrikası çalışanlarının yanı sıra Nazilli halkının da ücretsiz olarak binebildiği bu tren, şehir merkezi ile fabrika arasında gidip gelirken bazen o kadar yavaş ilerler ki yol boyunca insanlar rahatlıkla atlayıp binebilirler. Türkiye'de TCDD'ye ait olmayan tek özel banliyö treni olan Gıdı Gıdı, Aşağı Nazilli ve Yukarı Nazilli arasında her gün binlerce insanı taşıyordu.”
Belgeselin Mart ayında tamamlanmasını hedeflediklerini, Türkiye ve Yunanistan'daki çekimlerin bittiğini anlatan Türkeri, “Sadece Moskova'daki çekimlerimiz kaldı. Sonra projemiz nihayete erecek” diye konuştu.
Türkeri, döneme ilişkin ellerinde video, gazete kupürü,ses kaydı, fotoğraf bulunan kişilerin de kendilerine ulaşmalarını istedi.
“GIDI GIDI SON SEFERİNİ 2006'DA YAPTI
Nazilli Sümerbank Fabrikası kapanarak 2003 yılında Adnan Menderes Üniversitesi'ne devredildi. Tarihe tanıklık eden emektar “Gıdı Gıdı” treni de 7 Ekim 2006'daki son seferinden sonra fabrika içerisindeki durağında beklemeye devam ediyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenen “Gıdı Gıdı” belgeselinin sponsorları arasında Adnan Menderes Üniversitesi, Nazilli Ticaret Odası ve Nazilli Belediyesi bulunuyor.
Yönetmenliğini Yasin Ali Türkeri'nin üstlendiği belgeselde, Nazlı Simten Sakınç yapımcı, Mehtap Doğan basın danışmanı olarak görev yapıyor.
Belgeselin çekim mekanları arasında, Türkiye'de Nazilli, İzmir, İstanbul ve Ankara, Rusya'da Moskova, Yunanistan'da Sisam Adası yer alıyor.
ANADOLU AJANSI'NIN 73 YIL ÖNCE GEÇTİĞİ HABER
Anadolu Ajansının, fabrikanın açılması nedeniyle 9 Ekim 1937'de geçtiği haber, ertesi gün Akşam gazetesinin 10 Teşrinievvel 1937 Pazar günkü sayısında “Nazilli Basma Fabrikası Dün Atatürk Tarafından Altın Bir Anahtarla Açıldı” başlığıyla yer aldı.
Haberin alt başlıklarında, “Büyük Şefi aralarında gören halk, misli görülmemiş tezahüratta bulundu”, “Başvekalet Vekili B. Celal Bayar bir nutuk söyleyerek, fabrikanın nasıl yapıldığını ve nasıl çalışacağını anlattı” denildi.
“Nazilli 9 (A.A)” mahreçli haber özetle şöyle:
“Nazilli basma fabrikasının açılma töreni binlerce halkın coşkun
tezahüratı arasında yapılmıştır. Saat 13.30'da Başvekil Vekili B. Celal Bayar ve
İcra Vekilleri heyeti, Kamutay heyeti, hususi trenle geldiler. Manevra sahasında bulunan Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak ve Asbaşkanı General Asım, diğer generaller aynı saatte Nazilli istasyonuna geldiler.
Saat 14.00'de Atatürk'e hamil olan hususi tren Nazilli'ye geldi. Büyük Şefe, İsmet İnönü ve profesör bayan Afet refakat ediyorlardı. İstasyonda başta Başvekil Vekili B. Celal Bayar olduğu halde bütün vekiller, askeri umera, mebuslar ve on binlerce halk hararetle karşıladılar.
Büyük şef buradan iki otoray ile fabrikayı şereflendirdiler. Fabrika istasyonunda Sümerbank idare meclisi reisi Safa, Genel Direktör Nurullah Sümer, fabrika müdürü Fazlı Targa, Trakya umum müfettişi General Kazım Dirik, matbuat mümessilleri ve daha birçok zevat tarafından karşılandı ve binlerce halkın candan tezahüratı arasında müdüriyet binasını teşrif ettiler...”
Belgesel ekibi, dönemle ilgili video, ses kaydı, fotoğraflar, gazete kupürleri gibi belgelere sahip olanları projeye katkıda bulunmaya davet ediyor. İlk başta bir tekerlemenin başlangıcıymış gibi anılsa da “Gıdı Gıdı”, bir trenin adı. İşte o tren şimdilerde bizi tarih içerisinde bir yolculuğa çıkarmaya hazırlanıyor.
Belgeselin yönetmenliğini yapan Yasin Ali Türkeri, çekimleri henüz tamamlanmadan 11. Altın Safran Belgesel Film Festivali'nde “En İyi Senaryo” ödüle layık görülen belgeselin Nazilli Sümerbank Basma Fabrikası'nın tarih içerisindeki yolculuğunu fabrikaya ait bir tren olan Gıdı Gıdı'nın üzerinden ele aldığını söyledi.
Çocukluğunun önemli bir parçası olan, “Gıdı Gıdı” trenini, Nazilli'yi yeniden yaratan fabrikanın hikayesini anlatmayı büyüdüğü şehre bir vefa borcu saydığını ifade eden Türkeri, Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenen “Gıdı Gıdı” belgesel film projesinin temel kaygısının, düne ve bugüne dair söyleyebilecek sözleri olanların tanıklıklarına bugünden ortak olabilme isteği ve yarına bir belge bırakabilme çabasının oluşturduğunu belirtti.
Belgeselin, Türkiye tarihinde çok özel bir yeri olan Nazilli Sümerbank Basma Fabrikası'nın hikayesine odaklandığını dile getiren Türkeri, “Konumuz, Rusya, Türkiye ve Yunanistan arasındaki geniş bir coğrafyada geçiyor. Proje tamamlandıktan sonra yurt içi ve yurt dışında gerçekleştirilen film festivallerine gönderilecek. Bunun yanı sıra yerli ve yabancı televizyon kanallarında gösterilmesi için şimdiden bağlantılar kurulmaya başlandı” dedi.
BÜYÜK ÖNDER ATATÜRK, “GIDI GIDI”NIN YOLCULARI ARASINDAYDI
Türkeri, belgeselin I. Dünya Savaşı'nın ardından verilen büyük bir mücadeleyle kurulan yeni Türkiye Cumhuriyeti'nin heyecanını film karelerine yansıttığını belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Belgesel, 1930'lu yılların Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı kapsamında Sovyetler Birliği'nden sağlanan krediyle inşa edilen Sümerbank Fabrikası'nı ve bir fabrikanın bir şehrin yaşamında neleri değiştirdiğini belgelerle ve canlı tanıklarla anlatmayı hedefliyor. Fabrika 9 Ekim 1937'de görkemli bir törenle Ulu Önder Atatürk tarafından açılarak üretime hazır hale gelir. Atatürk'ü şehir merkezinden fabrikaya getiren araç ise Gıdı Gıdı'dır.
Sümerbank Fabrikası çalışanlarının yanı sıra Nazilli halkının da ücretsiz olarak binebildiği bu tren, şehir merkezi ile fabrika arasında gidip gelirken bazen o kadar yavaş ilerler ki yol boyunca insanlar rahatlıkla atlayıp binebilirler. Türkiye'de TCDD'ye ait olmayan tek özel banliyö treni olan Gıdı Gıdı, Aşağı Nazilli ve Yukarı Nazilli arasında her gün binlerce insanı taşıyordu.”
Belgeselin Mart ayında tamamlanmasını hedeflediklerini, Türkiye ve Yunanistan'daki çekimlerin bittiğini anlatan Türkeri, “Sadece Moskova'daki çekimlerimiz kaldı. Sonra projemiz nihayete erecek” diye konuştu.
Türkeri, döneme ilişkin ellerinde video, gazete kupürü,ses kaydı, fotoğraf bulunan kişilerin de kendilerine ulaşmalarını istedi.
“GIDI GIDI SON SEFERİNİ 2006'DA YAPTI
Nazilli Sümerbank Fabrikası kapanarak 2003 yılında Adnan Menderes Üniversitesi'ne devredildi. Tarihe tanıklık eden emektar “Gıdı Gıdı” treni de 7 Ekim 2006'daki son seferinden sonra fabrika içerisindeki durağında beklemeye devam ediyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenen “Gıdı Gıdı” belgeselinin sponsorları arasında Adnan Menderes Üniversitesi, Nazilli Ticaret Odası ve Nazilli Belediyesi bulunuyor.
Yönetmenliğini Yasin Ali Türkeri'nin üstlendiği belgeselde, Nazlı Simten Sakınç yapımcı, Mehtap Doğan basın danışmanı olarak görev yapıyor.
Belgeselin çekim mekanları arasında, Türkiye'de Nazilli, İzmir, İstanbul ve Ankara, Rusya'da Moskova, Yunanistan'da Sisam Adası yer alıyor.
ANADOLU AJANSI'NIN 73 YIL ÖNCE GEÇTİĞİ HABER
Anadolu Ajansının, fabrikanın açılması nedeniyle 9 Ekim 1937'de geçtiği haber, ertesi gün Akşam gazetesinin 10 Teşrinievvel 1937 Pazar günkü sayısında “Nazilli Basma Fabrikası Dün Atatürk Tarafından Altın Bir Anahtarla Açıldı” başlığıyla yer aldı.
Haberin alt başlıklarında, “Büyük Şefi aralarında gören halk, misli görülmemiş tezahüratta bulundu”, “Başvekalet Vekili B. Celal Bayar bir nutuk söyleyerek, fabrikanın nasıl yapıldığını ve nasıl çalışacağını anlattı” denildi.
“Nazilli 9 (A.A)” mahreçli haber özetle şöyle:
“Nazilli basma fabrikasının açılma töreni binlerce halkın coşkun
tezahüratı arasında yapılmıştır. Saat 13.30'da Başvekil Vekili B. Celal Bayar ve
İcra Vekilleri heyeti, Kamutay heyeti, hususi trenle geldiler. Manevra sahasında bulunan Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak ve Asbaşkanı General Asım, diğer generaller aynı saatte Nazilli istasyonuna geldiler.
Saat 14.00'de Atatürk'e hamil olan hususi tren Nazilli'ye geldi. Büyük Şefe, İsmet İnönü ve profesör bayan Afet refakat ediyorlardı. İstasyonda başta Başvekil Vekili B. Celal Bayar olduğu halde bütün vekiller, askeri umera, mebuslar ve on binlerce halk hararetle karşıladılar.
Büyük şef buradan iki otoray ile fabrikayı şereflendirdiler. Fabrika istasyonunda Sümerbank idare meclisi reisi Safa, Genel Direktör Nurullah Sümer, fabrika müdürü Fazlı Targa, Trakya umum müfettişi General Kazım Dirik, matbuat mümessilleri ve daha birçok zevat tarafından karşılandı ve binlerce halkın candan tezahüratı arasında müdüriyet binasını teşrif ettiler...”