Gençlerin Birleşmiş Milletler'i

Harvard Üniversitesi öğrencileri her yıl bir Birleşmiş Milletler modeli organize ediyor. Dünyanın çeşitli üniversitelerinden gelen öğrenciler kendi ülkelerinin dışındaki bir ülkeyi temsil ediyor. Geleceğin diplomat adayları, gerçek BM toplantılarındaki gibi karar taslakları hazırlıyor, karar alıyor. Türkiye'yi temsil eden Galatasaray Lisesi heyeti hazırlıklarının büyük bölümünü tamamladı ve Bangldaleş'i temsil etmek üzere şu günlerde ABD yolculuğu için sponsor arıyor.

Galatasaray Lisesi İngilizce Kulübü'nden 18 kişilik bir grup bugünlerde zorlu bir diplomasi sınavına hazırlanıyor. Bu 18 genç, Harvard Üniversitesi'nin BM modelinde Bangladeş delegasyonunu oluşturacak. Diplomat adayları, 12-16 Şubat tarihlerinde aralarında çok tanınmışların da bulunduğu dünya üniversitelerinin öğrencileriyle yarışacak. Yarışma dediysek, öyle kıyasıya bir mücadele yok. Amaç geleceğin diplomatlarına deneyim kazandırmak. Tek bir ödül de yok bu yüzden. Her komitede en başarılı olan delegasyona bir ödül veriliyor. Ödüllerin kime verileceğini Harvard öğrencilerinden oluşan bir heyet belirliyor. Çünkü bu organizasyon, başından sonuna kadar bir öğrenci etkinliği.

Türkiye'yi diğer ülkelerin aksine, bir lisenin temsil etmesinin çok da ilginç bir öyküsü yok. Zamanlama ve başarıyla ilgili bir durum sözkonusu. Galatasaray Üniversitesi daha kurulma aşamasındayken Harvard'a başvuru yapıyor. Kabul yanıtı gelince ortada üniversite öğrencisi olmadığı için liseliler gidiyor ABD'ye. Yeterince başarılı oldukları için de diğer yıllar ‘‘Lycee de Galatasaray’’ olarak kabul ediliyorlar.

SPONSOR ARANIYOR

Bu yılki heyetin başkanlığını üstlenen Erdem Bastıyalı'nın şu sıralarda en büyük derdi 6 günlük ABD yolculuğu için gerekli 18 bin doları toparlayabilmek. Dışişlerine bağlı Türk Tanıtma Fonu, 5 milyar TL sözü vermiş. Galatasaray Lisesi Cemiyeti de destek sözü verenlerden. Esbank ve geçen yıl sponsorluk yapan Oyak Sigorta'yla da görüşülecek. Assist Turizm heyeti de bagajlarını sigortaladı. STFA Turizm Seyahat Acentası ise Boston'daki konaklama için indirim sağladı. Geçen yılki toplantıya da katılan Erdem, organizasyonun kendisine diplomatlık meziyetlerinin yanı sıra bir çok şey kazandırdığını söylüyor. Erdem, geçen yıl katıldığı silahsızlanma konferansında silahlar ve savunma sanayi konusundaki bilgi birikimini kullanma şansına sahip olmuş. Bu yıl ise heyetin başkanlığını üstlendiği için yönetici vasıflarını geliştirmiş. Tabii bir de holding yöteticileriyle yapılan ikna görüşmeleri var. Erdem geçen yıl temsil ettikleri Makedonya'nın diplomatik alanda çok güçlü bir ülke olmayışından dolayı oldukça zorlandıklarını söylüyor. Bu yıl içinse görüşleri şöyle: ‘‘Bangladeş'in dezavantajı üçüncü dünya ülkesi olması. Uluslararası platformda güçlü değil. Rusya olsak, 'eğer dediğimiz olamazsa üçüncü dünya savaşı çıkar' deme şansımız olurdu. Bangladeş böyle bir şey diyemez. Bangladeş'in avantajı ise Müslüman bir ülke olması. Bir de bize zor bir işi başarma fırsatı veriyor.’’

Diplomatik çekişme

Harvard Birleşmiş Milletler Modeli'nde (HMUN) BM'nin gerçek hayattaki işleyişi canlandırılıyor. Toplantıya katılan öğrenciler temsil ettikleri ülkelerin diplomatları gibi davranıyor. Amerikalı öğrenciler dışında kimse kendi ülkesini temsil edemiyor.

HMUN'de tartışmalar BM'de olduğu gibi yedi komite altında yapılıyor. Bunlar; Silahsızlanma ve Uluslararası Güvenlik, Ekonomi ve Finans, Sosyal, İnsani ve Kültürel Komite, Özel Siyasi Problemler ve Dekolonizasyon Sorunu, Hukuk, Dünya Sağlık Örgütü ve Ekonomi ve Sosyal Konsey Komiteleri.

Her komitenin tartışacağı iki konu Harvard'lı öğrencilerden oluşan HMUN sekreterliği ve komite yöneticileri tarafından belirleniyor. Bu konular daha çok o yıl dünya gündemini meşgul eden konulardan seçiliyor. Komite yöneticileri, komiteye katılacak delegelere sorunu açıklayan, bir çalışma rehberi hazırlıyor.

Delegeler bu çalışma rehberini aldıktan sonra çalışmaya başlıyor. Temsil ettikleri ülkenin genel ve sorun üzerindeki politikasını öğrenen delegeler bu doğrultuda çözüm önerileri oluşturuyorlar. Daha sonra ülkelerinin genel politikası ve konuya ilişkin çözümlerinin durum değerlendirmelerini yazıyorlar. Bu belgeler, delegeler için bağlayıcı nitelik taşıyor. Delegler de belgede yazanlar doğrultusunda hareket etmeye çabalıyor.

Tüm bunlardan sonra toplantı aşamasına geliniyor. Amaç tüm ülkelerin imza atacağı ortak bir sonuç bildirgesi hazırlamak. Toplantıda üç tip tartışma yöntemi var. Resmi tartışmada, delegeler konuşma listesine adlarını yazdırarak, o anda konuşulan konuyla ilgili düşüncelerini aktarıyorlar. Yarı-resmi kuliste, delegeler el kaldırarak kısa bir süre için söz alıyor. Kulis yönteminde ise delegler lobi faaliyetleri yürütüyor.

Bu tartışmaların sonucunda birbirine yakın bloklar birleşiyor ve aralarındaki farklılıklar kesinleşen sadece iki blok kalıyor. İki blok da kendi sonuç bildirgesi taslaklarını hazırlıyor. Bu belgeler çalışma kağıtlarının aksine, resmi bir dille ve BM'nin sonuç bildirgelerinin üslubuyla yazılıyor. Eğer herhangi bir taslak oy çokluğunu sağlayabilecek konuma gelirse oylamaya sunuluyor ve kabul ediliyor. Ülkelerin başarısı sonuç bildirgesine koyulmasını sağladıkları maddelerle veya kendi lehlerine aldırdıklarları kararlarla ölçülüyor.

İşte diplomat adayları

Erdem Bastıyalı

Faik Göksu

Burcu Başar

Deniz Nevşehirli

Anıl Uğurlu

Ömer Hançer

Sinem Başer

Eren Arasan

Bala Çolakoğlu

İrem Targul

Gözde Zeyrek

Burcu Çopuroğlu

Işıl Kılkış

Mehmet Çorakoğlu

Senem Altıntaş

Tolga Erem

Senem Mutlu

Mustafa Akay