Gen mühendisliğinde yeni bir milat: Crispr
Güncelleme Tarihi:
Bilim insanları HIV’den Down Sendromu’na kadar tedavisi olmayan birçok hastalığın tarihe karışmasını sağlayabilecek ve “tıp bilimini kökünden değiştirecek” yeni bir genom modifikasyonu yöntemi keşfettiklerini açıkladı.
Araştırmacılar “Crispr” adı verilen teknik sayesinde, artık insan genomunun en ufak parçalarının bile hatasız bir şekilde yeniden yazılabileceğini belirtti.
Daha önce insan genomuna sadece DNA’sı değiştirilmiş virüslerle müdahale edilebiliyor ve bu şekilde yapılan “düzeltmeler” yıkıcı sonuçları olabilen mutasyonlar ve hatalarla sonuçlanıyordu.
Crispr sayesinde ise bilim insanları, genlerin tamamına hiçbir zarar vermeden hatalı kısımlarını düzeltebilecek. Bu sayede de insan genleri ölümcül virüslerle baş edecek şekilde programlanabilecek ve genetik hastalıklar "silinebilecek."
BİLİM İÇİN YENİ BİR MİLAT
Yeni teknik ile ilgili İngiliz Independent gazetesine bir açıklama yapan 2006 Nobel Tıp Ödülü sahibi Craig Mello, “Bu buluş moleküler genetik alanında oyunun kurallarını değiştiriyor. Çaresi olmayan hastalıkların tedavisinden tarım ürünlerinin kalitesinin artırılmasına kadar bu buluşun birçok etkisini göreceğiz” dedi.
Massachusetts Üniversitesi Tıp Fakültesi profesörlerinden Mello, “Araştırmayı okuduğumda etkilenmiştim ancak laboratuvarımda deneyip gerçekten de işe yaradığını gördüğümde ağzım açık kaldı” dedi.
GENETİK HASTALIKLARIN SONU
Profesör Mello, Crispr’ın en büyük etkisinin tüp bebek tedavisinde görüleceğini belirtti. Araştırmacı bu yeni gen düzeltme tekniği sayesinde genetik hastalıklar taşıyan ailelerin embriyolarındaki hataların “laboratuvar ortamında, hiçbir risk olmadan kolayca düzeltilebileceğini” ve bebeklerinin tamamen sağlıklı olarak dünyaya gelebileceğini söyledi.
Oxford Üniversitesi’nden tüp bebek uzmanı Degan Wells de yeni buluşun tüp bebek tedavisinde çığır açacağı konusunda Mello’ya katıldığını belirtti ve “Bu teknik işe yararsa birçok aile nesillerdir muzdarip olduğu korkunç genetik hastalıklardan tamamen kurtulabilir” dedi.
ASLINDA YÖNTEM YILLAR ÖNCE BULUNMUŞTU
Crispr adı verilen gen modifikasyonu yöntemi aslında yıllar önce “bakterilerin virüslere karşı geliştirdikleri doğal bağışıklık sistemleri” üzerinde yapılan incelemeler sırasında keşfedilmişti.
Ancak geçen yıl California Üniversitesi’nden Jennifer Daudna’nın başında bulunduğu bir araştırma grubu “CAS-9” adlı DNA kesici enzimin yardımıyla Crispr’ın bir gen haritasındaki detayları değiştirmek için kullanılabileceğini ortaya çıkardı.
Bu buluşun ardından son bir yılda sayısız araştırmacı; yöntemin bitkiler, kurtçuklar, fareler ve daha birçok yaşam formu üzerinde kullanılabileceğini kanıtladı. Son olarak ise yöntemin laboratuvar ortamında geliştirilen insan kök hücrelerine müdahale etmekte de etkili olduğu tespit edildi.