Eski başkan Sağlam'dan Gürüz'e eleştiri
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Kasım 04, 2000 00:00
Yükseköğretim Kurulu (YÖK) eski başkanı Prof. Dr. Mehmet Sağlam, kurulun bugünkü yapısıyla 73 üniversitenin ihtiyacına cevap veremediğini belirterek, "YÖK'ün yeniden yapılanması gerekiyor" dedi. Kuruluşundan bugüne 19 yıl geçen YÖK'e ilişkin tartışmalar hala devam ederken, YÖK eski başkanı Prof. Dr. Mehmet Sağlam, kurumu değerlendirdi. 1980'li yıllardan önce üniversitelerde hiçbir standart bulunmadığını, Türk yükseköğretiminin bu dönemde bir kargaşa içinde olduğunu söyleyen Prof. Dr. Sağlam, bu ihtiyaç nedeniyle 1981 yılında YÖK'ün kurulduğunu kaydetti.
Prof. Dr. Sağlam, şöyle devam etti: "YÖK, bir askeri müdahale döneminde kurulduğu için, bu merkezi koordinasyon ve planlama konusunda dönemin şartları itibariyle fazla ileri gidilmiş olabilir. Nitekim 1981'den 1993'e kadar, hep değişiklikler yapıldı. Üniversitelere daha fazla yerinden yönetim imkanı veren değişikliklerdi bunlar... Bu da gösteriyor ki, bir düzen temin edildikten sonra, giderek siyasi hava normalleştikçe, demokratik hava oturdukça YÖK'ün yetkileri de yine üniversitelere verildi. Ve aşağı yukarı bir denge kuruldu."
Gürüz'e eleştiri
Ancak son dönemde, "YÖK Başkanı Prof. Dr. Kemal Gürüz nedeniyle YÖK'ün yine eski haline döndüğü" görüşünü savunan Prof. Dr. Sağlam, şunları kaydetti: "Giderek, üniversitelere inisiyatif tanıyan gelişim tersine döndü. Yeni YÖK Başkanı, merkezi yönetimi tekrar güçlendirmeye başladı. Sıkıntı da burada başladı. YÖK'ün ne faydası oldu? Kurulduğu dönemde 27 olan üniversite sayısı 73'e çıkarıldı. Daha önce, sadece büyük kentlerde toplanan üniversiteler, Türkiye'nin her yerine dağıldı. Üniversiteler arasında bir eşgüdüm, ortak standartlar sağlandı. Kısaca, Türk yükseköğretiminin daha ileri gitmesi, üniversiteler arası koordinasyon ve standart sağlanması bakımından YÖK'ün büyük faydaları var. Bugün bütün Avrupa da YÖK'e benzer koordinasyon kurumları oluşturuyor." YÖK'ün, 73 üniversitenin ihtiyacına cevap vermekte yetersiz kaldığını belirten Prof. Dr. Sağlam, "Yeniden yapılanması gerekiyor. Ama tamamen ortadan kaldırmak yanlış olur" diye konuştu.
'Artık yeterli değil'
YÖK eski başkan vekillerinden Prof. Dr. Kemal Karhan da YÖK'ün kurulduğu dönemde bir toparlayıcı olarak ortaya çıktığını ancak artık yeterli olamadığını ifade etti.
Bu konuda gelişmiş ülkelerdeki çağdaş üniversite yönetimlerinin incelenmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Karhan, "Merkezi yönetim kolay bir iş değil, yönetimi dağıtmak lazım. YÖK yeterli olamıyor. Çünkü tüm üniversiteler ile ilgilenmek kolay değil. Çözüm yolu, mütevvelli heyet sisteminin Türkiye'ye getirilmesidir" dedi.
Prof. Dr. Karhan, TBMM Milli Eğitim Komisyonu Başkanlığı yaptığı dönemde, 1991 yılında "özgün üniversiteler kanunu" ile bazı üniversitelere "mütevelli heyet sistemi" getirmek istediklerini, ancak Anayasa Mahkemesi'nin bunu "çelişki yaratır" gerekçesiyle iptal ettiğini söyledi. 20 vakıf üniversitesinin ise bugün "mütevelli heyeti" sistemi ile yönetildiğinin altını çizen Prof. Dr. Karhan, buna karşın devlet üniversitelerinin YÖK tarafından yönetildiğini ve bu kanunun o dönem iptalinin büyük bir hata olduğunu ifade etti.
'Yeniden düzenlenmeli'
Üniversite Öğretim Üyeleri Derneği Başkanı Prof. Dr. Kadir Erdin, "YÖK'ün yeniden düzenlenmesi gerektiği" görüşünü savundu.
Prof. Dr. Erdin, "YÖK sistemi düzeni, bir ara rejim ürünü olup baskıcı, aşırı merkeziyetçi ve müdahaleci yapısını 19 yıldır yapılan ufak, tefek değişikliklere rağmen korumuştur" dedi.
YÖK'ün kaldırılmasını istediklerini ancak bunun için Anayasa'da değişiklik gibi, uzun işlemler gerektiğini anlatan Prof. Dr. Erdin, ivedilikle yapılması gerekenin, bu sistemde bir yeniden yapılanma olabileceğini belirterek, şunları söyledi:
"Aşırı yetkilerle donatılmış YÖK'ün sadece eşgüdümü sağlayan bir eşgüdüm kurulu haline dönüştürülmesi, yetkilerinin eşgüdümle sınırlandırılması, yeni bir YÖK sisteminin, yasasının oluşturulması kaçınılmazdır. Biz, 'YÖK bizi bir yere götürmez, bu sistemi yenileyelim' diyoruz."
YÖK protesto edildi
Prof. Dr. Sağlam, şöyle devam etti: "YÖK, bir askeri müdahale döneminde kurulduğu için, bu merkezi koordinasyon ve planlama konusunda dönemin şartları itibariyle fazla ileri gidilmiş olabilir. Nitekim 1981'den 1993'e kadar, hep değişiklikler yapıldı. Üniversitelere daha fazla yerinden yönetim imkanı veren değişikliklerdi bunlar... Bu da gösteriyor ki, bir düzen temin edildikten sonra, giderek siyasi hava normalleştikçe, demokratik hava oturdukça YÖK'ün yetkileri de yine üniversitelere verildi. Ve aşağı yukarı bir denge kuruldu."
Gürüz'e eleştiri
Ancak son dönemde, "YÖK Başkanı Prof. Dr. Kemal Gürüz nedeniyle YÖK'ün yine eski haline döndüğü" görüşünü savunan Prof. Dr. Sağlam, şunları kaydetti: "Giderek, üniversitelere inisiyatif tanıyan gelişim tersine döndü. Yeni YÖK Başkanı, merkezi yönetimi tekrar güçlendirmeye başladı. Sıkıntı da burada başladı. YÖK'ün ne faydası oldu? Kurulduğu dönemde 27 olan üniversite sayısı 73'e çıkarıldı. Daha önce, sadece büyük kentlerde toplanan üniversiteler, Türkiye'nin her yerine dağıldı. Üniversiteler arasında bir eşgüdüm, ortak standartlar sağlandı. Kısaca, Türk yükseköğretiminin daha ileri gitmesi, üniversiteler arası koordinasyon ve standart sağlanması bakımından YÖK'ün büyük faydaları var. Bugün bütün Avrupa da YÖK'e benzer koordinasyon kurumları oluşturuyor." YÖK'ün, 73 üniversitenin ihtiyacına cevap vermekte yetersiz kaldığını belirten Prof. Dr. Sağlam, "Yeniden yapılanması gerekiyor. Ama tamamen ortadan kaldırmak yanlış olur" diye konuştu.
'Artık yeterli değil'
YÖK eski başkan vekillerinden Prof. Dr. Kemal Karhan da YÖK'ün kurulduğu dönemde bir toparlayıcı olarak ortaya çıktığını ancak artık yeterli olamadığını ifade etti.
Bu konuda gelişmiş ülkelerdeki çağdaş üniversite yönetimlerinin incelenmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Karhan, "Merkezi yönetim kolay bir iş değil, yönetimi dağıtmak lazım. YÖK yeterli olamıyor. Çünkü tüm üniversiteler ile ilgilenmek kolay değil. Çözüm yolu, mütevvelli heyet sisteminin Türkiye'ye getirilmesidir" dedi.
Prof. Dr. Karhan, TBMM Milli Eğitim Komisyonu Başkanlığı yaptığı dönemde, 1991 yılında "özgün üniversiteler kanunu" ile bazı üniversitelere "mütevelli heyet sistemi" getirmek istediklerini, ancak Anayasa Mahkemesi'nin bunu "çelişki yaratır" gerekçesiyle iptal ettiğini söyledi. 20 vakıf üniversitesinin ise bugün "mütevelli heyeti" sistemi ile yönetildiğinin altını çizen Prof. Dr. Karhan, buna karşın devlet üniversitelerinin YÖK tarafından yönetildiğini ve bu kanunun o dönem iptalinin büyük bir hata olduğunu ifade etti.
'Yeniden düzenlenmeli'
Üniversite Öğretim Üyeleri Derneği Başkanı Prof. Dr. Kadir Erdin, "YÖK'ün yeniden düzenlenmesi gerektiği" görüşünü savundu.
Prof. Dr. Erdin, "YÖK sistemi düzeni, bir ara rejim ürünü olup baskıcı, aşırı merkeziyetçi ve müdahaleci yapısını 19 yıldır yapılan ufak, tefek değişikliklere rağmen korumuştur" dedi.
YÖK'ün kaldırılmasını istediklerini ancak bunun için Anayasa'da değişiklik gibi, uzun işlemler gerektiğini anlatan Prof. Dr. Erdin, ivedilikle yapılması gerekenin, bu sistemde bir yeniden yapılanma olabileceğini belirterek, şunları söyledi:
"Aşırı yetkilerle donatılmış YÖK'ün sadece eşgüdümü sağlayan bir eşgüdüm kurulu haline dönüştürülmesi, yetkilerinin eşgüdümle sınırlandırılması, yeni bir YÖK sisteminin, yasasının oluşturulması kaçınılmazdır. Biz, 'YÖK bizi bir yere götürmez, bu sistemi yenileyelim' diyoruz."