Dünyanın unutulmuÅŸ önemli 10 krizi

Reuters ajansının yaptığı ankette, dünyanın unutulmuÅŸ krizlerinin ilk sırasında Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki (DKC) ÅŸiddet çıktı.Yüzden fazla kurtarma uzmanı, medya çalışanı, akademisyen ve uluslararası yardım kuruluÅŸu çalışanının fikrinin sorulduÄŸu ankette, DKC, Uganda ve Sudan'daki iç savaÅŸlar ve ÅŸiddet olayları, yıkımın büyüklüğüne raÄŸmen, medyanın en az ilgisini çeken ilk üç kriz olarak belirlendi.    AraÅŸtırmaya göre unutulmuÅŸ 10 krizin listesi şöyle:    1- DKC'deki ölümler.     Yaklaşık 4 milyon kiÅŸinin öldüğü 1998-2003 yılları arasındaki savaÅŸtan sonra da ülke ÅŸiddet belasından başını kurtaramadı. 2004 yılının sonundan itibaren ülkenin doÄŸusunda ÅŸiddet yeniden hortladı. Ä°turi bölgesinde baÅŸlayan olaylardan sonra 100 bin kadar insan evlerini terk etti.     Son birkaç yıl içinde yüz binlerce kadın ve çocuk tecavüze uÄŸradı. Uluslararası yardım kuruluÅŸları halen 3 milyon 300 bin kiÅŸiye yardım ulaÅŸtıramıyor.    2- Uganda'daki kabus.     Uganda'nın kuzeyi 18 yıldır Uganda ordusuyla Tanrının DireniÅŸ Ordusu (LRA) adlı silahlı grup arasındaki savaşın verdiÄŸi acıdan payını alıyor.     LRA, asker ve seks kölesi yapmak için 20 bin çocuÄŸu kaçırdı. Sorunun baÅŸlangıcından bu yana 100 binin üzerinde insan öldü, bir milyon 600 bin kiÅŸi evlerinden kaçarak bakımsız kamplarda yaÅŸamak zorunda kaldı.   3- Sudan'daki iç savaÅŸlar.    Sudan'ın güneyinde Afrika tarihinin en uzun iç savaşı yaÅŸanırken, batısındaki Darfur'da ise 2 yıldır hüküm süren iç savaÅŸ var.     Darfur'daki direnişçiler hükümet tarafından silahlandırılan Arap milislerin Arap olmayanlara karşı ölüm ve tecavüz hareketlerine giriÅŸtiÄŸini ileri sürüyor. Darfur'da on binlere kiÅŸinin öldüğü, 2 milyon kiÅŸinin evlerini terk ettiÄŸi, 4 milyon kiÅŸinin yaÅŸamlarını sürdürebilmek için yardıma ihtiyaç duyduÄŸu belirtiliyor. Güneyde ise 21 yıl süren iç savaÅŸtan sonra kırılgan bir barış saÄŸlandı. İç savaÅŸta 2 milyon kiÅŸi öldü, 4 milyon kiÅŸi yerlerinden edildi.    4- AIDS.    Dünya'da halen, üçte ikisi Sahraaltı Afrikası'nda olmak üzere, 40 milyon kiÅŸi AIDS'li. Afrika'nın güneyinde yetiÅŸkinlerin yüzde 30 AIDS'e yakalandı. Çocuklarınsa 14 milyonu AIDS nedeniyle anne babasız. AIDS'li sayısında Çin ve Hindistan'da da patlama oldu.    5- Batı Afrika'daki kargaÅŸa.    Liberya, FildiÅŸi Sahili ve Sierra Leone gibi Batı Afrika ülkeleri çocukların da dahil edildiÄŸi savaÅŸlardan sonra barışı saÄŸlamak için mücadelelerini sürdürüyor.     6- Kolombiya.    Kolombiya'da 40 yıldır devam eden ÅŸiddet olayları yüzünden hemen hemen 3 milyon insan evini terk etti. Siviller, silahlı militan gruplarla güvenlik güçleri arasındaki çatışmalarda araya sıkıştı. 1990'lı yıllardan beri 35 bin kiÅŸi hayatını kaybetti.    7- Çeçen sorunu.    Rusya'nın Çeçenistan'a asker göndermesinden sonra baÅŸlayan çatışmalarda on binlerce insan öldü, yüz binler evlerini terk etmek zorunda kaldı. SavaÅŸta evlerinden ayrılan 600 bin kiÅŸiden 210 bini hala evlerine dönmedi. Doktorlar, Çeçenistan'daki çocukların yüzde 80'inin travma geçirdiÄŸini bildiriyor.   8- Haiti.    Haiti'deki kargaÅŸa ve kanun hakimiyetinin olmaması yüz binlerce insana gıda saÄŸlanması ve saÄŸlık hizmeti verilmesini zora sokuyor. Haitililerin yüzde 55'i günde 1 dolardan az harcayarak yaÅŸamak zorunda, 5 yaÅŸ altındaki çocukların yüzde 42'si ise kötü besleniyor.    9- Nepal.    Anayasal monarÅŸiyle Maocu gerillalar arasında 9 yıldır süren çatışmalarda yaklaşık 11 bin kiÅŸi öldü, evlerini terk ettiÄŸi bildirilen 100 bin ila 200 bin arasındaki insan ise yardıma muhtaç. 5 yaÅŸ altındaki çocukların yarısı ise normalden zayıf.    10- Bulaşıcı hastalıklar.    Sıtma ve tüberküloz yüzünden dünyada milyonlar ölüyor. Sıtma, Afrika'da her 30 saniyede bir çocuÄŸun canını alıyor. Tüberkülozdan ise yılda yaklaşık 2 milyon kiÅŸi ölüyor.Â