Dinozorlar grip olur muydu?
Güncelleme Tarihi:
Grip virüsü hayvanları ilk defa ne zaman hasta etmeye başladı? Grip ne zamandan beri ortalıkta olan bir virüs? Dinozorlar grip olur muydu? Sorularınızın cevabı haberimizde..
Grip virüsünün hayvanları ilk defa ne zaman hasta etmeye başladığını kestirmek güç. İnsanlardaki büyük salgınların tarihçesini inceleyen araştırmalar, gribin en aşağı bin yıldır var olduğunu gösteriyor. “Daha da geçmişe gittikçe bu kadar emin olamıyoruz” diyor ABD Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalık Enstitüsü’nden David Morens. “Gribin 1918’den beri ortalıkta olduğunu kesin bir şekilde söyleyebiliriz. Zira 1918’den bu yana elimizde 1918 virüs var.
Bu tarihten öncesi için ya spekülasyon yapmamız ya da tahminde bulunmamız gerekiyor.” Salgın hastalıklara ilişkin çağdaş anlatılarda ipuçları arayan Morens, insanların daha 1510 yılında bile gribe yakalandığını %95 doğruluk payıyla ortaya koydu. 800’lü yıllardaki salgınlarda ise ancak %80 kendinden emin. “Belki de M.S. 590 salgını gerçekten gripten kaynaklanıyordu” diyor, “ama bu tarihten de geriye gittiğimizde sadece ‘kim bilir?’ sorusu kalıyor. Virologlar da gribin genetik kökenini bulmaya çalışıyor. Arizona Üniversitesi’nden Michael Worobey grip virüslerinin genomlarını, gen haritası çıkarılmış benzer virüslerle karşılaştırarak patojenler için bir tür evrim ağacı çizmeyi hedefliyor. Bu yönteme göre grip virüsünün, bulaşıcı somon anemisi virüsüyle ortak bir atası var. Peki, grip ve somon virüsü birbirlerinden ne zaman ayrıldı? Bunu kestirmek güç. Virüs genomları hayvan genomlarından çok daha hızlı değişiyor. Bunun bir nedeni, çoğalma sırasında meydana gelen hataları düzeltmekle zaman yitirmemeleri.
“Gözünüz kapalıyken hızlıca bir e-posta yazıp göndermek gibi” diyor Worobey. “Grip virüsleri bu yüzden bir sürü mutasyon biriktiriyor.” Bununla beraber virüs genomunun bazı kilit kısımları son derece stabil. Söz gelimi Worobey, HIV’in Afrika kıyısından açıkta, izole bir bölgede 10.000 yılda evrimleşen akrabalarını buldu. Bunca zaman geçtikten sonra bile genomlar hâlâ büyük oranda aynı. Bilim insanları, bundan sekiz milyon yıl önce bir yaban gelinciğinin genomuna gömülmüş HIV türevi bir virüsün varlığını kanıtladılar. Tarihi grip virüsüne dair böyle bir kanıt bulan henüz olmadı. Fakat virüsün somon virüsüyle ortak olan atası, dinozorların çağına kadar gidiyor olabilir mi? “İçime bir şey doğuyor desem yalan olur” diyor Worobey. “Her şey mümkündür.”
