Boğazlara elektronik göz

Türkiye, İstanbul ve Çanakkale boğazlarını elekronik gözle donatıyor. Başbakanlık Başdanışmanı ve Deniz Kuvvetleri eski Komutanı emekli Oramiral Güven Erkakaya başkanlığında hazırlanan proje tamamlandığında, Türkiye, boğazların güvenliğini uluslararası bir komitenin denetlemesini isteyen Rusya'ya karşı önemli bir koz elde edecek. Elektronik radarlar, kameralar ve gece görüş aygıtlarıyla donatılan Boğazlar'da kazalar en aza inecek ve seyir trafiği uluslararası standarda kavuşacak.

Emekli Oramiral Güven Erkaya, Birleşmiş Milletler'in yan kuruluşu olan IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü) Deniz Güvenliği Komitesi'nde Türk Boğazları'nda Türkiye'nin kontrolünün azalmasını öngören raporun rafa kaldırılmasını sağlayan Gemi Trafik Kontrol Merkezi Projesi'ni, Hürriyet'e anlattı. Türkiye'nin 1994'de yürürlüğe koyduğu denizlerdeki trafik denetlemesiyle ilgili tüzüğün, Boğazlar'ın statüsünü düzenleyen Montrö Antlaşması'na aykırı olduğunu öne süren Rusya'nın, Türkiye'yi IMO'ya şikâyet ettiğini hatırlatan Erkaya, ‘‘Tüzükle Türkiye'nin seyir serbestisini ihlal ettiğini öne süren Rusya'nın şikâyetiyle hazırlanan raporun oylanmasını, geçtiğimiz günlerde Londra'daki toplantıda engelledik’’ dedi.

RUSYA'NIN HEDEFLERİ

Raporda, Boğazlar'da Gemi Trafik Hizmetleri Sistemi (VTS) kurulması, gemi demirleme yerleriyle kılavuzların indirme bindirme yerlerinin değiştirilmesinin, İstanbul Boğazı'ndaki iki batığın çıkarılmasının istendiği anlatan Erkaya ‘‘Türkiye bu teknik konulara katılıyor. Ancak Rusya trafik akımının değiştirilmesini, 150 metre olan büyük gemi tanımlamasının değiştirilmesini istiyordu. Böylece petrol taşımacılığında büyük gemilere kolaylık sağlamayı amaçlıyordu’’ dedi. Rusya'nın politik hedeflerine ulaşmak için teknik düzenlemelerin arkasına sığındığını vurgulayan Erkaya, Türkiye'nin de oyunu kurallarına göre oynaması için teknik projeyi hazırladıklarını belirtti.

Üç ayrı grupta, trafik kontrol sisteminden, kılavuzlara, kazalara müdahale sistemlerinden, kirliliğinde önlenmesine kadar tüm konularda 45 kişilik bir ekibin çalıştığını söyleyen Erkaya ‘‘Türkiye bu sistemi kurmakta çok geç kaldı. Ama 5 ayda tamamen Türk mühendislerince hazırlanan proje 2000'de tamamlandığında, Türkiye bununla gurur duyacak’’ dedi.

YILMAZ'DAN BÜYÜK DESTEK

Projenin siyasal iktidar değişikliklerinden etkilenmemesinin en büyük güvencesinin projeye büyük destek veren Başbakan Mesut Yılmaz olduğunu söyleyen Erkaya, ‘‘Bu ihale yılbaşından önce karara bağlanabileceği için, bu kadar yakın bir gelecekte seçim gözükmediğinden iktidar değişikliğinden etkileneceğini sanmıyorum’’ dedi. Denizcilik Müsteşarlığı'nca önümüzdeki Haziran ayında ihaleye çıkılabileceğini anlatan Erkaya, ‘‘Bu sistemin tek bir otoriteye bağlanmasını öneriyoruz. İstanbul Boğazı Yönetim Başkanlığı ve Çanakkale Boğazı Yönetim Başkanlığı olarak önerdiğimiz otoritelerin de Sahil Güvenlik Komutanlığı'na bağlanmasını istiyoruz. Bu olmazsa direkt il valiliklerine bağlanmalı’’ dedi. Erkaya, Çanakkale Boğazı Yönetim Başkanlığı Merkezi'nin, Akbaş mevkiinde kurulacağını, İstanbul için ise yer arayışının sürdüğünü bildirdi.