Bitlis'i öldüren uçak kazasının raporları çelişti

Jandarma eski Genel Komutanı Orgeneral Eşref Bitlis'in ölümüyle sonuçlanan uçak kazasıyla ilgili ikinci bilirkişi raporu da, sır perdesini aydınlatamazken, ilk bilirkişi raporu ile çelişki yarattı. ODTÜ'lü üç öğretim üyesi tarafından verilen yeni bilirkişi raporunda, uçağın muhtemel düşüş sebebi olarak ilk sırada ‘buzlanma’ gösterildi. İTÜ tarafından verilen ilk raporda ise, ‘‘Motor arızası ve sonuç olarak uçağın düşmesinde buzlanmanın etkili olduğunu gösteren yeterli ve tatminkar delil yoktur’’ denilmişti.

ODTÜ'nün bilirkişi raporunda, çok önemli bir çeviri hatası da düzeltildi. Kazayla ilgili İngilizce rapordaki, uçağın bazı parçalarının ‘tahrip edildiği’ şeklindeki çevirinin yanlış olduğu kaydedilerek, ‘tahrip olduğu’ şeklinde düzeltildi. Bilirkişi raporunda, kasten bir tahribin sözkonusu olmadığı belirtildi. Bu düzeltme, uçağın bazı motor parçalarının tahrip edildiği iddiasını çürüttü.

Çok sayıda dava ve soruşturmaya konu olan Bitlis'in bindiği uçağın beş yıl önce Ankara Yenimahalle Posta İşletme Merkezi'ne düşmesi olayıyla ilgili olarak yeni hazırlanan bilirkişi raporu, Ankara 13. Asliye Hukuk Mahkemesi'ne sunuldu.

GENELKURMAY'A PARALEL

Uçağı üreten ABD'li Beechcraft Corporation aleyhine, 2. pilot Yüzbaşı Tuğrul Sezginler'in varisleri tarafından açılan tazminat davasında, ODTÜ'lü üç öğretim üyesi tarafından verilen bilirkişi raporu, Genelkurmay açıklamasına paralel çıktı. Genelkurmay, 17 Şubat 1993'te meydana gelen uçak kazasından birkaç saat sonra yaptığı ilk açıklamada, uçağın buzlanma nedeniyle düşmüş olabileceğini belirtmişti. Ancak daha sonra sabotaj ihtimali öne çıkmıştı. Son olarak, Danıştay 10. Dairesi, İTÜ'nün sabatoj ihtimali raporu doğrultusunda, yine Sezginler'in varislerinin Başbakanlık aleyhine açtıkları davada, 14.5 milyar lira tazminata hükmetmişti.

BUZLANMA ÖNE ÇIKIYOR

ODTÜ öğretim üyeleri Prof. Dr. Yalçın Göğüş, Prof. Dr. Ünver Kaynak, Doç. Dr. Mehmet Ş. Kavsaoğlu tarafından hazırlanan 10 Mart 1998 tarihli 33 sayfalık raporda, özel bir yöntemle kaza laboratuvar şartlarının yeniden yaratıldığı ve buzlanma olup olmayacağının araştırıldığı kaydedildi. Bilirkişinin, laboratuvar şartlarında ‘kazanın yeniden inşası’ yöntemini kullanarak, bilimsel şekilde düşme nedeninin ‘buzlanma’ olacağı kanaatine vardığı belirtildi. Sabotaj unsuru, raporda ancak beşinci maddede ve ‘ihtimal’ olarak yeraldı. Raporda, uçakta bir ‘yapım hatası’ ve Kara Havacılık Okulu tarafından kullanımıyla ilgili ‘bakım hatası’ tespit edilemediği vurgulanarak, aynen şöyle denildi:

‘‘Uçağın kazaya uğramasını hazırlayıcı muhtemel sebeplerden birincisi olarak buzlanma öne çıkmaktadır. Ancak, bunu kara kutu olmadığı için tam olarak ispatlamak mümkün değildir. Bu sebeple, uçağın telsiz konuşmaları ve radar görüntü bandı çözümlerinden faydalanarak yapılan ve uçuş rotasının ve kazanın yeniden inşası gibi dolaylı bir yöntem kullanılarak buzlanma olabileceği kanaatine varılmıştır.’’

RAPORLAR ÇELİŞTİ

Mahkemenin İTÜ'den aldığı Prof. Dr. A. Nuri Yüksel, Prof. Dr. Oğuz Borat ve Doç. Dr. Zahit Mecitoğlu imzalı ilk bilirkişi raporunda ise buzlanma konusunda tam aksi görüş belirtilmişti. İTÜ raporunda, ‘‘Motor arızası ve sonuç olarak uçağın düşmesinde buzlanmanın etkili olduğunu gösteren yeterli ve tatminkar delil yoktur’’ denilmişti. Yine İTÜ raporunda, ‘‘Motor arızası ve düşme olayında pilotaj ve bakım hata ve kusuru bulunduğuna dair deliller mevcut değildir. Dolayısıyla davacılar murisi 2. Pilot Tuğrul Sezginler ile kaptan pilot Yaşar Erian'ın kusurları yoktur’’ görüşü yeralmıştı.

ODTÜ raporunda ise bu kadar kesin bir ifade yer almadı ve şöyle denildi:

‘‘Mevcut deliller çerçevesinde kazada pilotaj hatası hiç yoktur denemeyeceği gibi, olduğu da ispat edilememiştir. Ancak olayda bir pilotoj hatası varsa bunu hazırlayan nedenler arasında birinci pilotun kazadan önceki gece nöbetçi amiri olarak görev yapmış olması, üzerinde önemle durulması gereken bir husustur.’’