Basına para cezasına tepki

Basın Konseyi BaÅŸkanı Oktay EkÅŸi, ''özellikle yazılı basına 'engizisyon' mantığıyla uygulanan para cezalarına isyan ediyoruz'' dedi.Konsey adına yazılı bir açıklama yapan EkÅŸi, ''15 Mayıs 2002 tarihinde yürürlüğe giren 4756 sayılı yasanın 'caydırıcı' deÄŸil, 'öldürücü' ağırlıktaki para cezaları yüzünden birçok gazete ve derginin iflasa ve kapanmaya mahkum edildiÄŸini'' bildirdi.      ''Engizisyon dönemindeki cezalandırma anlayışının 21. yüzyılda Türkiye'de adeta hortladığını'' belirten EkÅŸi, ÅŸunları kaydetti:     ''Geçen yıl Avrupa BirliÄŸi'ne uyum yasaları cümlesinden olmak üzere getirilen yeni hükümlerle, 5680 sayılı Basın Yasası'ndaki para cezaları on misli, yüz yahut bin misli deÄŸil, tam 1 milyon misli artırılarak, örneÄŸin yasada 20 bin TL olarak konulmuÅŸ ceza 20 milyar liraya çıkarıldı.      Dahası, yıllardır yasada bulunan, ama uygulanmayan 'yayın durdurma' cezası da yeni hükümle birlikte uygulanmaya baÅŸladı. Åžimdi, örneÄŸin bir derginin üzerindeki 'idarehane adresi' ile mülki amirliÄŸe verilmiÅŸ beyannamedeki adres birbirini tutmuyorsa, ilgiliye derhal 10 milyar lira ile 30 milyar lira arasında bir para cezası verildiÄŸi gibi, mahkeme kararıyla yayının durdurulması cezası da uygulanıyor.       Somut örnek vermek gerekirse, Ä°stanbul'da yayınlanan 'Arkeoloji ve San'at' isimli kendi türünün tek örneÄŸi olan derginin sahibi Nezih BaÅŸgelen'e, 'Beyanname muhteviyatında vukua gelen deÄŸiÅŸiklikleri 5 gün içinde ValiliÄŸe bildirmemiÅŸ olduÄŸu' gerekçesiyle BeyoÄŸlu Cumhuriyet Savcılığı tarafından 15 milyar 903 milyon lira para cezasını 10 gün içinde ödemesi bildirildi. Ayrıca derginin yayını, BeyoÄŸlu 2. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından durduruldu.      Keza 'Kafkasya Yazıları' adlı 'Kafkas halklarının tarih, edebiyat ve sanatlarıyla ilgili kitap dosyası'nın yayını aynı ÅŸekilde durdurulduÄŸu gibi 15 milyar lira ceza verildi.     Ceylan Yayınları Editörü Haydar Kaba'ya, 'Serbesti' isimli süreli yayını çıktığı günden sonraki gün çalışma saatleri bitinceye kadar teslim etmediÄŸi için 45 milyar lira para cezası ödemesi gerektiÄŸi tebliÄŸ edildi.     Suç ile ceza arasında orantı olmadığını gösteren bu cezalandırma anlayışı, çağımıza deÄŸil, engizisyon dönemine yakışmaktadır.      Basın Konseyi olarak, basına 'engizisyon' mantığıyla uygulanan para cezalarına isyan ediyoruz.     Toplumun çeÅŸitli kesimleri ile barışmak için yasalar çıkartan Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarından, yayınları ölüme mahkum eden bu fahiÅŸ cezaları makul düzeye indirmesini ve Avrupa BirliÄŸi'ne uyum amacıyla hazırlanan altıncı yasa tasarısıyla bu yanlışı düzeltmesini bekliyoruz.''Â