Aleviler de herkes gibi

Türkiye'de, Alevi kökenli vatandaşların seçimlerde alacakları tavır, her zaman siyasi partilerce önemsenmiştir. Cumhuriyet tarihi boyunca CHP'ye yakın duran aleviler de, bu önemlerinin farkında olarak her zaman oylarını bilinçli atmıştır. Ancak bu seçimler öncesi alevilerde siyasi hava çok karışık: Bölünmüş durumdalar, hiçbir parti üzerinde uzlaşmış gözükmüyor ve uzlaşacakmış gibi de durmuyorlar.

Aleviler kime oy atacak...?

Ankara'da seçim stratejisi belirleyen partilerin genel merkezlerinde en çok konuşulan konulardan biri bu. Türkiye genelinde sayıları yaklaşık 20 milyonu bulan alevi vatandaşlar hangi partiyi destekleyecek?

Alevilerin önümüzdeki seçimlerde nasıl bir tavır alacakları henüz kesin olarak belli değil. Partilerin aday listelerini belirlemelerini bekliyorlar. Ancak belli olan şimdiye kadar hep CHP ile anılan alevi oyların bu seçimlerde CHP üzerinde mutabakat sağlamadığı...

Son beş yılda ortaya çıkan yeni örgütlenmeleri göz önüne alındığında üç ana başlık altında toplanan alevilerde, gruplar arasında hiçbir kıstas örtüşmüyor. Alevilerin en eski kuruluşları olan Hacı Bektaş ve Pir Sultan Abdal Dernekleri'nin bir arada bulunduğu ve alevilerin federasyon haline gelmesi için uğraşan Üst Birlik adlı oluşum ile 1995 kuruluş tarihli İzzettin Doğan'ın başkanlığını yaptığı Cem Vakfı, siyasi tercihlerini belirlemede kendilerine ölçü olarak, ırkçılık ve şeriat yanlısı olma gibi eğilimlerle asla biraraya gelmemeyi alıyorlar. İki yıl önce kurulan ve yaptıkları kurultayla kamuoyunda tanınan Fermane Altun'un Onursal Başkanı olduğu Ehl-i Beyt Vakfı ise kendine tek ölçü olarak sola oy vermemeyi seçmiş.

Yükselen değer Ecevit

Üst Birlik'in sözcülüğünü yapan Lütfi Kaleli, seçimlerde izleyecekleri stratejiyi iki aşamada anlatıyor. ‘‘Birincisi artık herkes alevileri süslü laflarla kandıramayacağını anlayacak.’’ diyor Kaleli. ‘‘İkincisi de aleviler nasıl olsa sadece sola oy verir. Solda da biz varız. O zaman mecburen bize oy verecekler görüşünün yanlış olduğu görülecek.’’ Kaleli konuşmasında tavırlarını net olarak belirlemek için aday listelerinin açıklanmasını bekliyeceklerini söylüyor. Konuşması sırasında CHP'ye karşı bir kırgınlık olduğu, DSP'ye şimdilik daha yakın durdukları açıkça hissediliyor.

Üst Birlik'in diğer üyelerinden Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı'nın Başkanı Ali Doğan da, Hacı Bektaş olarak CHP'ye destek vermeyeceklerini, DSP'ye daha yakın durduklarını söylüyor. Ali Doğan bu düşüncesinin Üst Birlik'te de genel kabul gören görüş olduğunu savunuyor. 300 bin kişilik bir üye kapasitesine sahip Üst Birlik'in DSP'den yana olduğunu söyleyen Doğan, bir ilke kararları olduğunu da ekliyor. ‘‘İlke kararımız gereği yerel seçimlerde konularında yetkin olan alevileri destekleyeceğiz. Ama genel seçimlerde listelerin açıklanmasını bekleyeceğiz.’’

Alevilerin CHP'den yana bir tavır almayacakları görülüyor. Ancak Kaleli ve Doğan'ın bu yaklaşımı, geçtiğimiz haftalarda ‘‘Solda birlik istiyoruz’’ diye bir genelge yayınlayan Üst Birlik'in bütün üyelerinin ortak görüşünü tam olarak yansıtmıyor.

Örneğin Üst Birlik içindeki Pir Sultan Abdal Kültür Derneği, birlik içindeki diğer alevi örgütlere oranla tavrını daha net belirtip tercihini soldan yana kullanıyor. Dernek Başkanı Avukat Necati Yılmaz, ‘‘Eğer CHP bizi tatmin etmediyse, isteklerimizi yerine getiremediyse, çözüm daha soldadır. Kesinlikle CHP'nin sağında değildir.’’ diyor. Yılmaz DSP ihtimaline ise, Ecevit'in Fethullah Gülen ile olan ilişkilerinden dolayı kesinlikle karşı çıkıyor. 40 şubesi ve 20 bin üyesiyle alevilerin en büyük kuruluşlarından biri olan Pir Sultan Abdal Derneği, yine de açıklamalarının sadece kendi üyelerini bağladığını söylemeyi ihmal etmiyor. Ayrıca desteklenecek alevi adaylar için de ‘‘Biz alevi bezirganlığı yapmıyoruz!’’ diyor.

Laf değil icraat

Son beş yıldır yaptığı çalışmalarla adından çok sık söz ettiren Cem Vakfı'nda ise bir görüş öne sürülmekle birlikte, şimdilik bekleyiş var. Onlar da aday listelerini bekliyorlar.

Vakfın Genel Başkanı Profesör Doktor İzzettin Doğan, ‘‘Bize somut projeler gerek.’’ diyor. Doğan, geçmişte çok destek sözü gördüklerini ama şimdi partilerin bu sözlerini tutacaklarını bir şeklide ispat etmeleri gerektiğini söylüyor ve DYP örneğini veriyor. ‘‘Alevilerin uzun zamandan beri dile getirdiği bütçeden pay alma gibi bir istekleri var. DYP bu konuyu gündeme getirdi ve bize söz verdi. Aleviler bütçeden paylarını alacak dendi. Ama sonra bunun ikiyüzlü bir politika olduğu ortaya çıktı. Artık alevilerin böyle sözlere karnı tok. Somut proje istiyoruz.’’

Doğan şimdilik en beğendikleri partilerin ANAP ve DSP olduğunu söylüyor. Mesut Yılmaz ve Bülent Ecevit'in iktidarları döneminde alevilere karşı son derece sıcak davradığını söyleyen Doğan, Cemevlerine hukuki bir temel kazandırılması, Hacı Bektaş'ın aleviliğin merkezi olacak şekilde yeniden düzenleneceği sözü ve Türk müslümanlığı konusundaki olumlu fikirlerin, bu iki partiyi alevilere yakınlaştırdığını söylüyor. Doğan, Ecevit'in kişisel güvenilirliğinin ise bu iki parti arasında ibreyi biraz daha DSP'den yana kaydırdığını ekliyor.

Doğan'a da CHP'yi soruyoruz ve İzzettin Doğan'ın da CHP'ye soğuk olduğunu görüyoruz. ‘‘CHP ile beyaz bir sayfa açıyoruz. Bu kafayla ülke yönetilmez. Şimdiye kadar alevilerin oylarını aldılar ama karşılığında hiçbir şey vermediler. Genel Başkanları ağzına alevi lafını almaya bile çekiniyor.’’

Aleviler içinde diğer iki grup tarafından dışlanan Ehl-i Beytçiler ise siyasete de çok farklı bakıyorlar. Ehl-i Beyt Vakfı'nın Onursal Başkanı Fermani Altun'un sözlerinden, bu grubun ölçülerinin sol parti olmakla sağ parti olmak arasında belirlendiği ortaya çıkıyor. ‘‘Şimdilik adaylık listelerini bekliyoruz. Ama kesin olan sol partilere oy vermeyeceğimiz. Alevilik solculuk sanılıyor. Ama biz tercihimizi DYP, ANAP ve FP arasında yapacağız.’’

POLAT’IN ADAYLIĞI

GRUPLAR Adnan Polat'ın İstanbul'da CHP'den Büyükşehir Belediye Başkan Adayı olması konusunda da bir uzlaşma sağlayamıyor. Polat'ın babası İbrahim Polat, Cem Vakfı'nın 2. Başkanı olmasına rağmen, Cem Vakfı Polat'a açık destek vermekten kaçınıyor. Vakıf Başkanı Doğan CHP'ye kesin destek yok, ama Polat'ı düşüneceğiz, diyor. Üst Birlik, Polat'ın adaylığı konusunda Cem Vakfı'na oranla daha olumlu. Üst Birlik temsilcileri ‘‘Destekleyeceğiz tabii ki’’ diyorlar. Ehl-i Beyt grubu adına Onursal Başkan Altun ise ‘‘Sola en ufak destek yok. Polat'a da yok.’’ diyor.

BARIŞ PARTİSİ

ALEVİLER ilgilendiren bir diğer konu da alevi oyları almak için kurulan Barış Partisi. Alevi gruplar, sanıldığının aksine Barış Partisi'ne bir destek verecekmiş gibi durmuyor. Hatta çoğu, partiyi marjinal olmakla suçluyor. İzzettin Doğan'ın yorumu

ise daha düşündürücü:‘‘Alevi oyları alacağız diye ortaya çıktılar, ama alevi lafını hecelemekten korkuyorlar.’’

ALEVİ ÖRGÜTLENMESİ

Türkiye'deki alevi örgütlenme, 3 ana başlık altında toplanıyor. Bu üç grup da kendini diğer ikisinden ayrı görüyor.

1. GRUP

Alevilerin ‘‘Üst Birlik’’ini oluşturan 7 tane kuruluş:

Semah Kültür Vakfı Gn. Bşk. Lütfi Kaleli (Birlik sözcüsü)

Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Gn. Bşk. Necati Yılmaz

Hacı Bektaş Veli Anadolu Kültür Vakfı Gn. Bşk. Ali Doğan

Karacahmet Sultan Eğitim ve Kültür Vakfı Gn. Bşk. Arif Sağ

Hacı Bektaş Veli Kültür Dernekleri Gn. Bşk. Atilla Erdem

Şahkulu Sultan Vakfı Gn. Bşk. Mehmet Çamur

Kartal Cemevi Gn. Bşk. Hüseyin Deveci

2. GRUP

Cem Vakfı Gn. Bşk. Prof. Dr. İzzettin Doğan

3. GRUP

Ehl-i Beyt Vakfı Onursal Bşk. Fermani Altun