Abluka haklı, kan dökme haksız

      �

İHH da suçlandı: Niyetleri şüpheli

GAZZE’ye yardım götürürken 31 Mayıs 2010’da İsrail saldırısı nedeniyle dokuz kişinin öldüğü Mavi Marmara feribotu için Birleşmiş Milletler bünyesinde oluşturulan soruşturma komisyonu, raporunu tamamladı. Üç kez ertelendikten sonra bugün BM Genel Sekreterliği tarafından resmen açıklanması beklenen 105 sayfalık raporu bir gün öncesinden ele geçiren New York Times Gazetesi, dün raporun çarpıcı bölümlerini yayınladı. Kısaca ‘Palmer Raporu’ olarak anılan rapor, aylar öncesinden tamamlanmasına rağmen Türkiye ve İsrail arasındaki ilişkilerin tamiri için yürütülen görüşmelerden sonuç alınabileceği ihtimali nedeniyle birkaç kez ertelenmişti. Raporda öne çıkan görüşler şöyle:

İsrail, Gazze’deki militan gruplardan güvenliğine yönelik gerçek bir tehditle yüz yüze. Deniz ablukası da Gazze’ye denizden silah girişinin önlenmesi için meşru bir güvenlik önlemi olarak alındı, uluslararası yasaların gerektirdiği şekilde uygulandı.
Yardım filosu, deniz ablukasını delme girişiminde düşüncesizce davrandı. Filodaki altı gemide bulunan yüzlerce insandan çoğunun şiddet sergileme niyeti yoktu. Ancak aynı şey, filonun asıl organizatörlerinden yardım kuruluşu İHH (İnsani Yardım Vakfı) için söylenemez.
Başta İHH olmak üzere, filo organizatörlerinin idare şekli, gerçek yapısı ve amaçları konusunda ciddi soru işaretleri var.
Türk Hükümeti, organizatörleri İsrail güçleriyle karşı karşıya gelmeme konusunda ikna etmeye çalıştı ancak daha fazlası yapılabilirdi.
İsrail güvenlik güçleri, 31 Mayıs 2010’da ablukayı delmeye çalışan Türk bayraklı feribota müdahele sırasında bir grup yolcu tarafından organize ve şiddet içeren bir direnişle karşılaştı. Bu yüzden kendilerini korumak için güç kullanmaları gerekti.
Ancak İsrail güvenlik güçlerinin 9 kişiyi öldürmesi, aşırı ve makul olmayan bir tavırdı. Önce şiddet içermeyen yöntemler denemeli ve harekât öncesi uyarılarda bulunmalılardı.
Adli tıp raporlarına göre ölenlerin çoğu arkadan ve yakın mesafeden birkaç kez vurulmuştu.
İsrail Devleti bu nedenle üzüntüsünü (özür değil) bildirdiği uygun bir açıklama yapmalı ve tazminat ödemeli.
Olayda can kaybının yaşanması kabul edilemez. İsrail askerlerinin daha sonra yolculara davranış şekli de hoyrattı. Fiziksel kötü muamele, aşağılama sergilendi ve yolcuların özel eşyalarına hukuksuz şekilde el konuldu.

İsrail’le ilişkilerde donma sinyali

Cansu ÇAMLIBEL/PARİS
BM Raporunun sızması Paris’teki Libya Konferansı’nda bulunan Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun programını kesip Ankara’ya dönmesine yol açtı.

Haberin duyulmasının ardından Davutoğlu, ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ve BM Genel Sekreteri Ban-ki Mun ile ilk değerlendirmeleri yaptı. Libya toplantısının sona ermesinin ardından Davutoğlu, Paris’te kaldığı otele giderek kendisine eşlik eden Dışişleri heyetiyle, ardından da Başbakan Erdoğan ile telefonla görüştü. Raporun sızmasından büyük üzüntü duyduğunu söyleyen Davutoğlu, rahatsızlığını Ban Ki-Mun’a iletti. Davutoğlu bugün  raporla ilgili Türkiye’nin tepkisi ve İsrail’e karşı atılacak adımlar konusunda basın toplantısı düzenleyecek. Davutoğlu toplantının raporun içeriğiyle ilgili olmayacağını İsrail’den beklenen adımları atmamış olmasıyla ilgili olduğunu söyledi. Davutoğlu, İsrail’in özür dilememesi halinde Ankara’nın İsrail ile ilişkileri dondurmayı da içeren B planını devreye sokacağını açıklamıştı.

Sanberk: Abluka meşru olamaz

Razi CANIKLIGİL/NEW YORK
Aylardır beklenen Mavi Marmara raporu, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun’un talimatıyla 2 Ağustos 2010’da kurulan dört kişilik komisyon tarafından İsrail ve Türkiye’den aldığı bilgilerle tamamladı.

Ancak komisyonun tarafları ifade vermeye davet etme ya da ülkelerden belge talep etme yetkisi olmadığı için hazırlanan raporun bağlayıcı etkisi zayıf. Öte yandan rapor, bir komisyon raporu olmaktan çok komisyon başkanı Yeni Zelandalı Geoffrey Palmer ve yardımcısı Kolombiyalı Alvaro Uribe raporu haline geldi. Çünkü Gazze ablukası meşruiyeti gibi görev alanını aşan konularda hüküm oluşturmaya çalıştı. Nitekim komisyonun Türk üyesi Büyükelçi Özdem Sanberk, rapora eklenen itirazında, “Gazze ablukasının meşru olarak ifade edilmesinin Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyinin geçen yıl yayınladığı Mavi marmara Raporundaki “yasadışı” kararı ile ters düştüğünü” kaydetti. Raporun içeriğinde İsrail tarafının da hoşuna gitmeyen değerlendirmeler olduğundan İsrailli üye Joseph Ciechanover de aynı tutumu benimsemişti.