8 yıl, nihayet

Refahyol koalisyonunun dağılmasında büyük etkisi olan 8 yıllık zorunlu temel eğitim yasa tasarısı, Bakanlar Kurulu'nun önceki gün sabaha kadar süren toplantısında kabul edildi. Tasarı, dün Meclis'e gönderildi. Milli Eğitim Bakanı Uluğbay, uygulamaya bu yıl tüm Türkiye'de başlanacağını bildirdi.

Hükümet, koalisyonun ‘yumuşak karnı' olarak gösterilen 8 yıllık zorunlu ve kesintisiz temel eğitim yasa tasarısını, dün TBMM'ye gönderdi. Milli Eğitim Bakanı Hikmet Uluğbay, zorunlu ilköğretimin kesintisiz olarak 8 yıla çıkarılmasını öngören yasa tasarısının Bakanlar Kurulu'nun imzasından çıktığını bildirdi. ‘‘Tasarı, bugün (dün) TBMM'ne sunulacaktır'' diyen Uluğbay, zorunlu ve kesintisiz 8 yıllık eğitim uygulamasına bu yıl bütün Türkiye'de başlanacağını müjdeledi.

Uluğbay, tasarıyı dün basın toplantısıyla açıkladı. Eğitimle ilgili 4 yasada değişiklikler getiren tasarıya göre, ilk-ortaokul ayrımı kalkacak ve yasalardaki tüm kavramlar ‘‘ilköğretim'' olarak düzeltilecek. Tasarının Meclis'te kabul edilmesi halinde uygulamaya konulacak diğer yenilikler şöyle:

İlköğretim kurumları 8 yıllık okullardan oluşacak.

8 yıllık ilköğretimi bitirenlere ilköğretim diploması verilecek.

1997-1998 ders yılında (bu yıl) anadolu ve anadolu imam-hatipler dahil genel ve mesleki liselerin bünyesindeki orta kısımlarda okuyacak öğrenciler ile çıraklık eğitim merkezlerindeki öğrenciler, zorunlu öğretimlerini bu kurumlarda tamamlayacaklar.

Bu kurumların bünyesindeki orta kısımlara 1997-1998 ders yılı (bu yıl) başından itibaren hiçbir biçimde öğrenci alınmayacak.

Bu yıl, bazı derslerin öğretimini yabancı dille yapan okulların 6, 7 ve 8. sınıflarında okuyacaklar ile hazırlık sınıfında okuma hakkı elde edenlerin kazanılmış hakları korunacak. Bu yıl anadolu liselerini kazanan 37 bin 828 öğrenci ile anadolu imam-hatip lisesini kazanan 8 bin 100 öğrenci, zorunlu öğretimini bu okullarda tamamlayacak. Aynı statüdeki özel okulların hazırlık sınıfına devam etme hakkı kazanan öğrencilerin de hakları korunacak.

Hükümet içinde pürüz yaratan yönlendirme konusu da yasayla çözülüyor. İlköğretimin son ders yılının ikinci yarısında öğrencilere, liselerde devam etmek istedikleri alana yönelik bilgi ve rehberlik hizmeti verilecek.

Lise öğretimi de 4 yıla çıkarılacak. Buna göre, imam-hatipler dahil tüm genel ve mesleki liselerin bünyesine, eğitim programlarının hedeflerine uygun düşecek biçimde hazırlık sınıfı konulacak. Uygulamanın aşamasına göre, yetenekli öğrencilere, yönlendirme yerine yöneltme amaçlı hazırlık sınıfını atlama olanağı verilebilecek.

Anayasa uyarınca okullarda zorunlu okutulan Din Kültürü ve Ahlak öğretimi dışındaki din eğitim ve öğretimi veya Kuran kursları ve hafızlık eğitimi, isteme bağlı olarak, okullar dışında, Diyanet İşleri Başkanlığı'nca verilecek. Bu kurumlar ve eğitimi Milli Eğitim Bakanlığı denetim ve gözetiminde olacak.

İlköğretim diploması bulunmayan ve 14 yaşını bitirmeyen çocuklar çırak yapılamayacak.

İlköğretim kavramıyla birlikte, genel ve mesleki liselerin bünyesinden alınacak tüm orta kısımlar ilköğretim kurumu olarak, İlköğretim Genel Müdürlüğü'ne bağlanacak.

8 YILA HAZIRIZ Basın toplantısına, ‘‘Türkiye, ilköğretimi 5 yılla sınırlı ülkeler listesinden kurtulacak. İlköğretim en az 8 yıl olduğu çağdaş ülkeler arasında hakettiği yeri alacak'' sözleriyle başlayan Uluğbay, mevcut durum ve gereksinimler hakkında da bilgi verdi. Kesintisiz eğitim için gerekli ödeneklerin sağlandığını bildiren Uluğbay, giderilebilecek birtakım eksikliklerle uygulamaya hazır olduklarını ifade etti.

Uluğbay, yeni sistemde yabancı okulların statüsü hakkında ise ‘‘Halen yürürlükteki kural ve mevzuata tabidirler'' dedi. Mevcut mevzuat, azınlık ve yabancılara Türkiye'de ilköğretim kurumu açma izni tanımıyor. Tasarının yasalaşması halinde bugüne kadar yalnız ortaokul ve lise öğretimi yaptıran yabancı okullar da orta kısımlarını ‘‘kademeli'' olarak kapatacaklar. Bu okullar, bundan sonra yalnız lise düzeyinde eğitim-öğretim hizmeti verecekler. Bir başka soru üzerine anadolu liseleri sınavının da ilkokul düzeyinde kaldırıldığını söyleyen Uluğbay, mevcut sınav uygulamasının yeni sisteme uygun yürütüleceğini de kaydetti.

Yılmaz'dan savunma

ANAP Grubu'nda muhafazakar milletvekillerinin kesintisiz eğitimle ilgili eleştirilerine hedef olan Başbakan Mesut Yılmaz, ‘‘Koalisyon hükümeti olduğumuzu unutmayın. DSP'nin tavrını ve CHP'nin baskısını gözardı edemeyiz. Aksi durumuda hükümet tehlikeye düşer'' diye uyardı. ANAP Grubu, Bakanlar Kurulu'nda sabaha kadar yapılan tartışmaların ardından son şeklini alan kesintisiz eğitim tasarısını kapalı oturumla tartıştı. Grup toplantısında beklenen oldu ve 8 yıllık kesintisiz eğitim uygulaması konusunda muhafazakar milletvekilleri sert eleştirilerde bulundular. Korkut Özal, Ali Coşkun ve Ahmet Alkan, uygulamanın ‘Vatandaşın din eğitiminin elinden alınması' olarak yorumladılar. Coşkun, hiçbir demokratik ülkede 8 yıllık kesintisiz eğitim olmadığını öne sürerek, ‘‘8 yıldan sonra siz 6666 ayeti, 114 süreyi ve on binlerce hadisi nasıl öğreteceksiniz? Psikolojik ve pedagojik açıdan en ideal öğrenme yaşı 6-13 yaş arasıdır'' diye konuştu. Eleştirileri dinleyen Yılmaz ise Coşkun'a yanıt vererek, ‘‘Size katılıyorum. Biz de eğitimin 6-13 yaş arasında olacağına inanıyoruz, o yüzden de çocuklar Diyanet İşleri Başkanlığı'nın açacağı kurslarda kademeli olarak eğitilecekler'' dedi. Tasarının sabaha kadar tartışıldığını ve ‘yapılabileceğin en iyisi' olduğunu belirten Yılmaz, ‘‘Koalisyon hükümeti olduğumuzu unutmayın. DSP'nin istekleri ve hükümete destek veren CHP'nin baskısını gözardı edemeyiz. Biz seçmeli ders olarak konulmasında ısrar ettik. Ancak gelinen nokta da son derece olumludur. Aksi durumda hükümet tehlikeye girer. Söylediklerinizin aksine, imam hatiplerde 400 bin kişiye verilen din eğitimini, biz, ehil ellerde yaygınlaştırıyoruz. Bu Osmanlı'da bile yoktu'' dedi.