Gezgin

Mehmet YAŞİN

2001 yılının rotaları

Gezgin ruha dizgin vurmak olmaz. O, her fırsatta, değişik coğrafyaların peşinde koşar durur. Bana en çok sorulan soruların başında ‘nereye gidelim?..’ gelir. Yanıtı hem kolay hem zor bir sorudur bu. Herkes her yerden aynı zevki almaz. Verdiğim adresler, rotalar bazen hayal kırıklıklarına neden olabilir. Her şeye rağmen bu yıl yolallara düşecek olanlara, bu yazıdaki adreselere önereceğim.

Bu hafta size 2001 yılının gezi rotasını çizeceğim. Bu rota üstünde yer alan kimi yerler, dünyanın diğer ucunda. Kimisi ise hemen yanı başınızda. Gezginin yolunun, ne zaman nereye düşeceği belli olmaz. Bir bakarsınız hiç beklemediğiniz bir an, kendinizi ummadığınız rotaların izinde bulabilirsiniz. Ben bu sürpriz gezilere artık alıştım. Hiç hesapta yokken, kendimi dünyanın uzak coğrafyalarında bulduğum çok olmuştur.

2001 yılının rotalarını oluştururken birkaç kaynaktan yararlandım. Bunların içinde en önemli kaynağı, tabii ki kendi gezilerim oluşturdu. Ayrıca Batı'da yayınlanan gezi dergilerinde yer alan önerilerden de yararlandım. Bu hafta yazacağım rotaları bir yere kaydedin. Gezi programınızı yaparken, bu rotalara bir göz atın. Eğer yolunuzun üstüne bu adreslerden düşerse uğramayı ihmal etmeyin. Eğer verdiğim adreslere gitmeye gücünüz yetmiyorsa, haritada o yeri bulup, ‘düş gezileri’ne çıkın. Ben bu tür gezileri sıklıkla yapıyorum. Gözlerimi kapatıp, kendimi oralarda dolaşırken hayal ediyorum. İnsanlarını, sokaklarını, soğuğunu, sıcağını, güzelliklerini, zorluklarını gözümün önünden geçirmeye çalışıyorum. Kendimi öylesine kaptırıyorum ki, bazen oraların seslerini duyduğumu bile iddia ediyorum. Bu tür düşsel geziler öylesine rahatlatıyor ki beni... Jack London'ın Yıldızlar Korsanı adlı kitabında bu tür ‘beden dışı’ yolculuk anlatılır. Hücrede bulunan bir mahkûm, düşüncelerini dışardaki mekánlar üstünde yoğunlaştırıp, özgür zamanlarında yaptığı gezileri bu kez düşlerinde gerçekleştirmektedir. Siz de böyle beden dışı bir yolculuğu deneyin. O zaman bana hak vereceksiniz.

GÜNEŞİN BATMADIĞI KENTLER

Haziran ayından itibaren günü 24 saat yaşamak istiyorsanız, şu kentlerden birine doğru yelken açmanız yeterli olacak: Rusya'da Sen-Petersburg, Alaska'da Anchroge, Shetland Adaları'nda Scalloway, Orkney Adası'ndaki Kirkwall, Norveç'te Bergen, Finlandiya'da Helsinki. Kuzeyde günü 24 saat yaşayan daha birçok kent vardır ama önerdiklerim her bakımdan en romantik olanları.

Türkiye'den öneriler

Bu yıl Hemşin, Çamlıhemşin, Ayder, Fırtına Deresi gibi Karadeniz'in zümrüt yeşili yaylaları gezginlerin en rağbet edecekleri rotaları oluşturacak. Yayla koşuşturması arasında Uzungöl'de bir iki gün soluklanmayı da unutmamak gerek.

Van Gölü ve civarı da bu yılın gözde rotaları arasında yer alıyor. Özellikle haziran başında bu yöreye yapacağınız bir gezide, göreceğiniz manzaraların etkisinden uzun süre kurtulamayacaksınız.

2001 yılında favori ilim Mardin. Kentin gerek çevresindeki kültür, gerek kentin taş binaları ve dar sokakları mutlaka görülmeli. Mardin'e inmişken Orta Fırat'a uzanıp, Birecik ve Halfeti yakınlarında, baraj suları altında kalacak olan Zeugma ve diğer antik yerleşim yerlerini görmek gerekir. Tabii bu gezide Gaziantep kesinlikle unutulmamalıdır. Dünyanın en lezzetli yemeklerini ve tatlılarını tatmadan dönmek olur mu?..

Bu yıl denize girmek için favori yerlerimin başında, Sedir Adası'ndaki Kleopatra Plajı geliyor. Tabii Datça Yarımadası'nın küçük körfezleri de listenizde mutlaka yer almalıdır.

ISSIZ TOPRAKLAR

2001 yılının ilk önerileri arasında, uçsuz bucaksız topraklar yer alıyor. Bu topraklara giderseniz, kendinizi dünyanın sınırına gelmiş gibi hissedeceksiniz. Bir adım ötesinin uzay olduğunu düşleyeceksiniz. Bu ıssız toprakları şöyle sıralayabilirim: Venezuela'da Llanos düzlükleri, Şili-Arjantin arasında yer alan Atacama Çölü, Moğolistan'da Gobi Çölü, Kanada'nın kuzeyinde, kutuplara yakın Baffin Adaları, Kaliforniya'nın güneyinde, Meksika sınırları içinde, neredeyse bir parmak enindeki Baja uzantısı, Afrika'nın batı yakasındaki Moritanya'nın ıssız toprakları, Angola'daki Huila Platosu ve İskoçya'nın kuzeyinde yer alan Caithness bölgesi.

DÖRT KAYIP KENT

İlk durakta, Ürdün'ün başkenti Amman'a 30 km uzaklıktaki Cereş kenti var. Roma döneminden bu yana bozulmadan ayakta kalabilen kentin, taş döşeli yolları hálá kullanılacak durumda. İkinici durakta ise, Yunanistan'ın Santorini adasında, 4000 yıl önce 5000 kişinin yaşadığı Akrotiri kenti bulunuyor. Kentteki iki üç katlı binalar, o zamanki mühendislik ve sanat bilgisinin ne kadar ileri düzeyde olduğunun en güzel kanıtı. Üçüncü durakta yine Ürdün'deki Petra kenti var. İÖ III. yüzyılda çöl ortasında inşa edilen muazzam yapılar, özellikle doruktaki manastır insanın gözlerini kamaştırıyor. Dördüncü duraktaki kayıp kent ise hemen yanı başımızda. Çanakkale yakınlarındaki Troia kenti, Homeros'un destanlarıyla ünlendi. Büyük komutanların sefer öncesi, mutlaka ziyaret ettikleri bir kent haline geldi. Troia bu yıl, özellikle arkeolojiye düşkün olanların en çok rağbet edecekleri adres olacak.

YÜZÜLMEMİŞ PLAJLAR

Kanada'nın en batısındaki British Colombia'da yer alan Vancouver Adası'nın Büyük Okyanus'a bakan sahillerinde, İrlanda'da Sligo Körfezi'ndeki Augrish plajında, Yeni Zelanda'nın güneyinde Papatowai yakınlarındaki Catlins Orman Parkı'nın kıyılarında, İskoçya'da Mull Adası'nın fiyortlarında, kendinizi koyu bir yalnızlığın ortasında hissedebilirsiniz. Şimdiye kadar hiç yüzülmemiş bu plajlarda, vahşi manzaralara dalıp kendinizi bir başka gezegende sanabilirsiniz.

BALKANLAR'IN ÜÇ GÜZELİ

Sırbistan'ın en güzel kentlerinden biri olan Novi Sad, Romanya'da bir Orta Avrupa kenti görünümündeki Broşov ve Montenegro'nun Adriyatik Denizi kıyısındaki Budva kenti, bu yılın gezi listelerinin başköşelerinde yer alıyor.

BALİNA PEŞİNDE

Denizin bu dev yaratıklarını çok yakından izlemek istiyorsanız, size üç adres önereceğim. Bu adreslerde ‘boş yok’. Yani bu devleri mutlaka göreceksiniz demektir. Tabii biraz sabırlı olmak koşuluyla. Gözlem alanlarının sıralaması şöyle: Meksika'nın güneyinde, Bahia de Banderas körfezinde Puerto Vallarta, İskoçya'da Mull Adası'nın kuzeyinde Ardnamurchan Burnu, Kanada Quebec'te Glaspe bölgesi.

HÜZÜNLÜ NOKTALAR

Gezerken hüzünlenmenin ne anlamı var diyebilirsiniz. Doğrudur. Ama şimdi vereceğim adresler sizi hüzünlendirmenin yanı sıra, tarihte işlenen yüz kızartıcı insanlık suçlarını da anımsamanızı sağlayacak. Adresler şöyle: Hiroşima. Japonya'nın bu ünlü kenti, atom bombası felaketinin nasıl bir şey olduğunu tüm çıplaklığı ile gözler önüne seriyor. İspanya'nın en güney ucundaki Trafalgar Burnu'nda bulunan deniz feneri, 21 Ekim 1805'te burada yapılan kanlı savaşın tanıklığını yapıyor. Vietnam'ın Saygon kentindeki ‘Savaş Suçluları Müzesi’, o dönemde yapılan savaşın ve dökülen kanların anlamsızlığını belgeliyor. Bu müzenin ziyaretçilerini, o dönemde Vietnam'da savaşmış Amerikalı gaziler oluşturuyor. Gaziler genellikle yaptıklarından dolayı Vietnam halkından özür diliyorlar. Polonya'daki Auschwitz adlı ölüm kampı, kasvetli görünüşüyle soykırımın dehşetini sergiliyor.

DÖRT MEYDAN

Meksiko City'deki Zocalo, dünyanın en büyük kent meydanı olarak biliniyor. Meydanın çevresindeki binaların mimarisi, İspanyol kültürünün en güzel örneklerini oluşturuyor. Moskova'daki Kızıl Meydan, Komünizmin çökmesine rağmen, Lenin'in mezarı ve Kremlin Sarayı ile hálá eski görkemini sürdürüyor. Almanya'nın başkenti Berlin'in ortasında yer alan Potsdamer Meydanı, eşine az rastlanır meydanlardan biri. Londra'nın yeni meydanı Forum Magnum, balık lokantaları, kahveleri ve pubları ile kentin en gözde yerleri arasında bulunuyor.

PUL KADAR ÜLKELER

Cebelitarık, İspanya'nın en güneyinde, İspanyol toprakları içinde yer alan İngiltere'ye bağlı bir kent. Akdeniz yaşamının sürdüğü, bol güneşli, delişmen bir İngiliz kentinde bulunmak insana hoş duygular veriyor. Liechtenstein, Avusturya, İsviçre, Ren Nehri ve dağlarla çevrili minicik bir ülke. Bir günde bir ülkenin tümünü görme şansını burada elde edebilirsiniz. İtalya'nın ortalık yerindeki San Marino da, kendi sınırları olan kasaba-ülkelerden biri. Fransa sınırları içindeki Monaco Krallığı da skandalları, kumarhaneleri ile sizleri bekliyor.